သိပ္ျမန္လြန္းတဲ့ စိတ္ရယ္ ..

ဒီေန. ေမေမနဲ. မနက္က ဖုုန္းေျပာရေတာ့ စိတ္ထဲ ေတာ္ေတာ္ ဝမ္းသာျပီး ေပါ့ပါးေနမိတယ္။ မိဘေတြနဲ. စကားေျပာလုုိက္ရတိုုင္း ရင္ထဲ ခံစားရတဲ့ မိဘ ေမတၱာေၾကာင့္ အဲဒီ တေန.လံုုး စိတ္ထဲ ၾကည္လင္ လန္းဆန္း ေစသလိုုပါပဲ။ ဝမ္းသာစရာေလးေတြ ေမေမက ေျပာျပေတာ့ ပိုုလိုု. ရႊင္ျမဴး ၾကည္နူး ရျပန္တယ္။ 

ကဲ ေျပာလိုု.မွ မဆံုုးေသး။ စိတ္ေနွာက္စရာ က ေပၚလာျပီ။ သူငယ္ခ်င္း တေယာက္က ဖုုန္းေခၚလာျပီး ေရွ.လထဲမွာ ဒီနုုိင္ငံရဲ. ေက်ာင္းေပါင္းဆံုု အားကစားပြဲမွာ ဆရာဝန္ အလုုပ္လုုပ္ေပးဖုုိ. ေျပာလာ ပါတယ္။ အိုုလန္ပစ္ပြဲရယ္၊ တျခား အားကစားပြဲ ေတြရယ္ ထပ္ေနတာေၾကာင့္ လုုပ္ေပးနိုုင္မယ္ မထင္ေၾကာင္း ေျပာေတာ့ သူက စိတ္ဆိုုးျပီး အတင္း ကာေရာ လုုပ္ရမယ္လုုိ မ်ိဳး ေျပာလာတယ္။ ဖုုန္းခ်ျပီးေတာ့ တေယာက္ေယာက္နဲ. ျငင္းခုုန္ ျပီးတုုိင္း ျဖစ္ရတဲ့ စိတ္ထဲ ေလးလံ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ၊ မေပ်ာ္ရႊင္မွဳဆိုုတာေတြ ဟာ အဟုုန္နဲ. က်မရင္ထဲ စီးဝင္လာပါေတာ့တယ္။ ရင္က လဲ တလွပ္လွပ္နဲ. ေနလိုု.က မေကာင္းခ်င္ေတာ့၊ ေပ်ာ္ေနတဲ့ အေပ်ာ္ေလးေတြလဲ ၾကက္ေပ်ာက္ ငွက္ေပ်ာက္။

သူတိုု. နွစ္ဦး

လူတေယာက္ကိုု ျမင္ရံုုနဲ. အမွန္ေျပာေနတဲ့ လူလား၊ ပိုုပိုုသာသာ ဟန္လုုပ္ ေျပာေနတာလား ဆိုုတာ လူကဲခတ္ဖိုု. အလြန္ခက္ခဲ တတ္ပါတယ္။ ဥပမာ ေျပာျပရရင္ ဒီေန. က်မ လံုုးဝ မတူညီတဲ့ လူနာ နွစ္ေယာက္ေတြ.ခဲ့ပါတယ္။ 

တေယာက္က အဂၤလန္ေပါက္ အသက္ ၂၄ နွစ္ ပါကစၥတန္မေလးပါ။ ဗိုုက္နာတာကိုု လာျပတာတဲ့။ နာေနတာကလဲ ၆လ ေက်ာ္ပါျပီတ့ဲ။ အရင္ကလဲ ဒီကိစၥနဲပဲ ေဆးရံုုတင္ရပါတယ္။ စစ္ေဆးခ်က္ေတြ လုုပ္ထားလုိက္တာကလဲ စံုုစိနဖာ ပါပဲ။ CT, MRI, MRCP လုုိ.ေခၚတဲ့ ေနာက္ဆံုုးေပၚ ဓါတ္မွန္ေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရိုုက္ထားတဲ့ အျပင္၊ ပါးစပ္ေပါက္ စအိုုေပါက္မွ ကင္မရာပါတဲ့ မွန္ေျပာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳး နဲ.ၾကည္.လုုိ.၊ ေဖာက္စစ္ထားတဲ့ ေသြးေတြကေတာ့ ေျပာစရာကိုု မလုိေလာက္ေအာင္ ဒုုနဲ.ေဒး။ 

အင္တာနက္မွာ သတိထားစရာ

ကိုုယ္ ျပဳမိတဲ့ အမွား၊ သူမ်ားေတြ မွားတဲ့ အမွားေတြကိုု ၾကည့္ျပီး ဘဝမွာ သခၤန္းစာယူရမယ္လိုု. ငယ္စဥ္က ဆံုုးမတာ မၾကာခဏ ခံရဖူးပါတယ္။ အေကာင္းဆံုုးကေတာ့ ကိုုယ္ အမွား မက်ဴးလြန္ခင္ သူမ်ားေတြရဲ. အမွားကေန သတိထားျပီး ေရွာင္နိုုင္ရင္ အေကာင္းဆံုုးေပါ့ေနာ။  

အရင္တပတ္က ေဘာလ္တြန္ ရဲ. ေဘာလံုုးသမား  Fabrice Muamba ေဘာလံုုးကြင္းမွာ နွလံုုးေရာဂါနဲ. နွလံုုးရပ္သြားတဲ့ အေၾကာင္း ၾကားမိပါတယ္။ တကမၻာလံုုးမွ ေဘာလံုုး ပရိသတ္မ်ားက သူ.အတြက္ စိတ္ပူေနခ်ိန္မွာ ေဝးလ္စ္က အသက္ ၂၁နွစ္အရြယ္ ေက်ာင္းသားတေယာက္ က အရက္ကလဲ ေသာက္ထားေတာ့ မဆင္မခ်င္၊  Twitter မွာ ေပါက္ကရ ေလွ်ာက္ေရးတယ္တဲ့။ စ တာကေတာ့ ေနာက္ေျပာင္သလိုု “Lol F*** Muamba, he is dead” ဆိုုျပီး သူ.ရဲ. တြစ္တာမွာ ေရးသတဲ့။ ေနာက္ သူရဲ. သူငယ္ခ်င္း၊ အသိေတြက အဲဒီလိုု မေျပာသင့္ေၾကာင္း၊ အသက္ ၂၃နွစ္ ေဘာလံုုးသမား ခင္မ်ာမွာ သူ.အသက္အတြက္ ေသမင္းနဲ. တိုုက္ပြဲဝင္ေနစဲ ျဖစ္ေၾကာင္း ျပန္ တြိ (Tweet) လုုပ္ၾကပါတယ္။ 

က်မနွင့္ သူရဲ တေစမ်ား အေၾကာင္း

ဒီေလာကတြင္ သူရဲ ရွိတာ ယံုုသလားလိုု. တေယာက္ေယာက္မွ ေမးလာခဲ့လွ်င္ က်မမွာ တိက်ေသာ အေျဖ မရွိပါ။ ကိုုယ္ေတြ. အေျခာက္ခံရဖူးလား ဆိုုလွ်င္ေတာ့လဲ မေသခ်ာပါဘူး။

က်မ ငယ္စဥ္ကေတာ့ အင္မတန္ အေၾကာက္တရား မရွိ၊ ေပါက္တတ္ကရလဲ အလြန္ လုုပ္တတ္ပါသည္။ အသက္ ၅ နွစ္ေလာက္ အရြယ္က ေဆးရံုုဝင္း ထဲမွ ေနအိမ္မွာ ေနတုုန္းက ငယ္သူငယ္ခ်င္းမ်ားနွင့္ အေလာင္းအစားလုုပ္ျပီး ရင္ခြဲေဆာင္တံခါးကိုု တေယာက္ထဲ လူၾကီးေတြ မသိရေအာင္ သြား ခိုုးဖြင့္ခဲ့ဖူးပါသည္။ ေနာက္အနည္းငယ္ ၾကီးလာေတာ့၊ အသက္ ၁၀နွစ္ေလာက္ အရြယ္မွာ အရင္က “သူရဲေမြးထားပါသည္၊ သူရဲ အလြန္ေျခာက္တတ္သည္” ဟုု နာမည္ၾကီးေသာ အိမ္ၾကီးကိုု ေျပာင္းရသည္။ က်မ အိပ္ရာက နွစ္ထပ္ အိမ္ၾကီးရဲ. အေပၚထပ္မွာ၊ တေယာက္ထဲ။ သူငယ္ခ်င္းတခ်ိဳ.မွ “မေၾကာက္ဘူးလား” ဟုု ဝိုုင္းေမး တာလဲ မၾကာခဏ ခံခဲ့ရပါေသးသည္။ အေျခာက္ခံ ခဲရဖူးလား ဆိုုရင္ေတာ့ ၾကားသမွ် ခၽြတ္ခၽြတ္ ခ်က္ခ်က္ အသံမ်ား အားလံုုး သစ္ပင္မွ သစ္ရြက္ေလတိုုက္သံမ်ား ဟုုပဲ သတ္မွတ္ထားျပစ္လုုိက္သည္။ မွတ္မွတ္ရရ တေန.မွာေတာ့ သူငယ္ခ်င္း တသိုုက္ အိမ္မွာ လာေဆာ့ၾကတုုန္း သူငယ္ခ်င္း တေယာက္ အိမ္သာသြားတုုန္း အိမ္သာတံခါးၾကီးက အုုန္းခနဲ ေစာင့္ပိတ္သံ ၾကားရသည္တဲ့။

ပထမဆံုုး တရားစခန္း အေတြ.အၾကံဳ

တခုုတ္တရ အမွတ္တရ ရွိစြာပါပဲ က်မ ပထမဆံုုး တရားရိပ္သာ ဝင္ျဖစ္ခဲ့တာ က်မ အသက္ ၁၆ နွစ္ အရြယ္မွာပါ။ အဲဒီ မတိုုင္မီက က်မ ၾသကာသနွင့္ ငါးပါးသီလက လြဲလိုု. ဥပုုဒ္ေစာင့္တာေတြ တရားထိုုင္တာေတြဆိုတာ လံုုးဝ မလုုပ္ခဲ့ပါဘူး။ ဒီလိုုနဲ. အဲဒီနွစ္ရဲ. သၾကၤန္မွာ လူကလဲ နဲနဲ အရြယ္ရလာျပီ ဆိုုေတာ့ ေရလဲ မကစားခ်င္၊ သူမ်ားေတြ ေပ်ာ္ေနခ်ိန္မွာ အိမ္မွာ တေယာက္ထဲလဲ မေနခ်င္ ျဖစ္ေနခ်ိန္မွာ သူငယ္ခ်င္း တေယာက္က အေဖာ္စပ္လာပါတယ္။ ေရငတ္တုုန္း ေရတြင္းထဲက် ဆိုုသလုုိ ဘာလုုပ္ရမွန္း မသိ ျဖစ္ေနတဲ့ က်မဟာ နွစ္ေခါက္ေတာင္ မေတြးမိ၊ သၾကၤန္ တရားဝင္မယ္လိုု. စိတ္ဆံုုးျဖတ္ လိုုက္ပါတယ္။ ေမေမကေတာ့ တခါမွ ဥပုုဒ္ေတာင္ မေစာင့္ဖူးတာ ျဖစ္ပါ့မလားဆိုုတဲ့ စိုုးရိမ္တဲ့ အသံနဲ.ဆိုုပါေသးတယ္။

ဒီလိုုနဲပဲ တရားစခန္းကိုု က်မရယ္၊ နီလာရယ္၊ သီတာရယ္၊ ဇာျခည္ရယ္ သူငယ္ခ်င္း ၄ ေယာက္ ေရာက္သြားပါေတာ့တယ္။ မလုုပ္ရင္ မလုုပ္၊ လုုပ္ရင္ေတာ့ တကယ္ျဖစ္ေအာင္ က်ိဳးစားတတ္တာမိုု. က်မတိုု. အပိုုးက်ိဳးက်ိဳးနဲ. တရားက်င့္ၾကံ ဖိုု.လုုပ္ၾကပါတယ္။ မလုုပ္လုုိ.လဲ မရေအာင္ ဆရာေတာ္ၾကီးကလဲ အလြန္စည္းကမ္း တင္းက်ပ္လွတယ္ မဟုုတ္လား။

ဝါသနာ နွင့္ စြဲလန္းမွဳမ်ား

လူတိုုင္းမွာ ဝါသနာ ဆိုုတာေတာ့ ရွိသင့္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တခ်ိဳ. ဝါသနာနဲ. လုုပ္ခ်င္တာေတြ အတြက္ အခ်ိန္၊ ေငြ ဆိုုတာေတြ ေတာ္ေတာ္ ေနာက္ကလိုုက္ယူ ရတတ္ပါတယ္။ ဥပမာ Glof ရိုုက္တာမ်ိဳးေပါ့ေနာ။ ေရာင္းရင္း အေပါင္းအသင္းမ်ားေတာ့ ၾကံဳဖူးမလားမသိပါ။ တခါတရံ ဝါသနာပါလိုု.ပါ ဆိုုတာကေန စလုုိက္တာကေန  ေန.မအိပ္နိုု္င္ ညမအိပ္နိုုင္ အစြဲအလန္းလြန္ၾကဴးျပီး စားဒီစိတ္ သြားဒီစိတ္ ျဖစ္မိတတ္ၾကပါတယ္။ 

တခါက ေဆးရံုု စိတ္အထူးကုုမွာ ေတာင္ ေတြ.ဖူးပါတယ္။ အိမ္မွာရွိတဲ့ ပစၥည္းတခုု ျပင္ဖိုု. က်ိဳးစားလိုုက္တာ ကေန မရမေန ရေအာင္လုုပ္မယ္ဆိုုျပီး ၃ ရက္တိတိ လံုုးဝ မအိပ္ပဲ က်ိဳးစားျပီး ေဆးရံုုေရာက္လာပါသတဲ့။ စြဲလန္းမွဳဟာ လြန္လြန္းလာရင္ စိတ္ေရာဂါဆိုုတာ ျဖစ္လာတာေပါ့။ တခါကလဲ မိခင္ၾကီးတေယာက္ ၁၆နွစ္အရြယ္ သူ.သမီးကုုိ လာျပဖူးပါတယ္။ Facebook လုုိမ်ိဳး Social network ကိုု အလြန္အၾကဴး သံုုးျပီး အျပင္ေလာကနဲ. လံုုးဝ အဆက္အသြယ္မလုုပ္ အခန္းထဲက မထြက္နိုုင္ေတာ့ပဲ ျဖစ္ေနလိုု.ပါတဲ့။ 

just one nightshift

During my night shift last night, I met this very pleasant gentleman. He was brought in by ambulance with two falls at home. When an elderly gentleman had a fall, it is always important to establish "How they fell?, either mechanical fall or there is a medical reason such as Heart attack.

Lets say his name is James.

So I started with the question, "Ok James, do you want to tell me what happened and how did you fall?"

He replied: "Oh doc, I just crashed down to the floor"

Me: "OK, Is that because you slipped on the floor or tripped over something?"

He: "No I don't think so, but I have 2 lovely dogs"

Me: "Ok, good, but can you tell me a bit more about your fall, James?"

He: "Oh, I don't know Doctor, I think I just collapsed. You know, my dog name is Plauto and Jessie. They are two lovely terrier. They are brilliant. when I say his name .............." its go on about 3 - 4 mins, So I had to stop him and said

ရုုတ္တရက္ ျဖစ္နိုု္င္ေသာ အားကစားသမားတိုု.ရဲ. နွလံုုးေရာဂါ

ေဘာလ္တြန္ ေဘာလံုုး (Bolton Wanderers Football club) အသင္းမွ Fabrice Muamba ရဲ.ေဘာလံုုးပြဲမွာ ကစားေနတုုန္း နွလံုုး ခုုန္ ရုုတ္တရက္ မမွန္/ရပ္သြားရတဲ့  အေၾကာင္း သတင္းေတြမွာ ဖတ္မိရာမွ ဒီစာတိုုေလး စေရးမိျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ 

အလြန္ က်န္းမာ သန္စြမ္းတဲ့ အားကစား သမားေတြ ဒါမွမဟုုတ္ လူငယ္ေတြမွာ အျဖစ္မ်ားတတ္တဲ့ Sudden Cardiac Death syndrome ဆိုုတာ ရွိပါသည္။ ဆိုုလိုုရရင္ အလြန္ က်န္းမာ သန္စြမ္းေပမယ့္ ရုုတ္တရက္ လဲက် အသက္ပါ ထြက္သြားတဲ့ အေျခအေန မ်ိဳးပါ။ ဘာၾကိဳတင္ သတိေပးတာမ်ိဳးမွ မရွိပဲေပါ့။ ေတာ္ေသးသည္။ ဒီအေျခအေနက ျမန္မာလူမ်ိဳး တို.တြင္ အျဖစ္မမ်ားပါ။ 

ကမၻာအရပ္ရပ္ မွ သုုေတသန မွတ္တန္းမ်ား အရ ပ်မ္းမွ် လူ ၅ေသာင္းတြင္ ၁ေယာက္ ျဖစ္နိုု္င္ပါသည္။ ေယာက္်ား မိန္းမ အခ်ိဳး ၉း၁ ရွိျပီး၊ အသက္ ၂၃နွစ္ သည္ ပ်မ္းမွ် အျဖစ္မ်ားဆံုုး အရြယ္ ျဖစ္သည္။

ေက်းဇူးတင္တယ္ တဲ့လား

တေန.က အလုုပ္သြားေတာ့ ေဆးရံုု ဝန္ထမ္း အမ်ိဳးသမီး တစ္ဦး၏ လာနွဳတ္ဆက္တာခံရသည္။ “မေန.က နင္ကုုေပးလုုိက္တဲ့ ငါ့ဖခင္ၾကီး အတြက္ အရမ္းေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ အေရးေပၚဌာန တခုုလံုုးက အရမ္း ဂရုုစိုုက္ျပီး ကုုသေပးလိုုက္တဲ့ အတြက္ အလြန္ ေက်းဇူးတင္တယ္” တဲ့။ က်မ မ်က္နွာ တခုုလံုုး ခဏေတာ့ ပီတိျပံဳးေတြ ေဝသြားသည္ထင္ပါသည္။ ကိုုယ္လဲ လူသားထဲက လူသားေပမိုု. ကိုုယ့္ က်ိဳးစားအားထုုတ္တာေလးေတြ အသိအမွတ္ျပဳ ခ်ီးက်ဴးခံရရင္ ဝမ္းသာမိသည္ေပါ့။ ဒါေပမယ့္ အျပံဳးမ်က္နွာ ၾကာၾကာ မခံခဲ့ပါ။ အဲဒီအမ်ိဳးသမီး ဆက္ေျပာလိုုက္တာက  “ငါ့ အေဖ ဒီေန.မွာေတာ့ အေျခအေန မေကာင္းေတာ့ဘူး။ သူ.ရဲ.ေနာက္ဆံုုး အခ်ိန္ပါပဲ။ ကုုသမွဳေတြကိုု အားလံုုးရပ္လုိက္ပါျပီ။” တဲ့။  က်မ အျပံဳးမ်က္နွာမွ ဘယ္လိုု တုုန္.ျပန္ရမယ္ေတာင္ မသိေတာ့ပါ။

တခါကလဲ စာအုုပ္ထဲ ဖတ္ဖူပါသည္။ ဂ်ီပီ ဆရာဝန္ေလး တေယာက္ကိုု သူ.လူနာ တေယာက္ ဆံုုးေတာ့ သူမေနာက္ဆံုုး အခ်ိန္မွာ ဂရုုစိုုက္ေပးတာကိုု ေက်းဇူးတင္လြန္းလိုု.ဆိုုျပီးေတာ့ သူမ ေသတန္းစာထဲမွ အေမြေပးခဲ့သည္တဲ့။ သူမရွိသမွ် သူမရဲ. အိမ္အပါအဝင္ အားလံုုးကိုုေပါ့။ 

ေျခဖေနာင့္ နာျခင္း (Plantar fascitis)

ျမန္မာလိုုေတာ့ တခ်ိဳ.က ေျခဖေနာင့္ အတက္ထြက္တယ္ လုုိ.ေခၚတတ္ေသာ ေျခဖေနာင့္နာျပီး လမ္းေလွ်ာက္တာ ခက္ေစေသာ Plantar Fascitis ဆိုုတဲ့ အေၾကာင္းကိုုေျပာျပ ခ်င္ပါတယ္။

ေျခဖဝါးမွာ Plantar Fascia လိုု.ေခၚတဲ့ အရြတ္ျပားေလးရွိပါတယ္။ ေျခေထာက္ရဲ. arch ကိုု ေထာက္မေပးထားျပီး လမ္းေလွ်ာက္သြားလာရ လြယ္ကူေအာက္ ကူညီေပးေနတဲ့ အရြတ္ျပားေလးပါ။ အခန္.မသင္.ရင္ သူလဲ ေရာင္ကိုုင္းျပီး နာနိုုင္ပါတယ္။ 

သုုေတသန စာတန္းေတြမွာ လူ ၁၀ေယာက္မွာ ၁ေယာက္ ျဖစ္နိုုင္တယ္လိုု. ဆိုုထားပါတယ္။ လမ္းေလွ်ာက္မ်ားတဲ့ သူေတြ၊ တေန.တာ မတ္တပ္ ရပ္ေနရတာ မ်ားတဲ့ သူေတြ၊ အားကစား စလုုပ္ျပီး မာတဲ့ လမ္းမေပၚ အၾကာၾကီး ေျပးမိတဲ့ သူေတြ၊ မေတာ္တဲ့ ကိုုယ္နဲ. အဆင္မေျပ တဲ့ ဖိနပ္ေတြကိုု ဝတ္တဲ့သူေတြ၊ ကိုုယ္အေလးခ်ိန္ သာမန္ထက္ ပိုုေနတဲ့ သူေတြ နဲ. ခႏၱာကိုုယ္ အေနအထား (Allignment or Biomechanics) မမွန္တဲ့သူေတြမွာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ အသက္ၾကီးတဲ့ သူေတြမွာ ေတာ့ ဓါတ္မွန္ရိုုက္ၾကည့္ လုုိက္ရင္ ေျခဖေနာင့္မွာ အတက္ ထြက္ေနတာ ေတြ.ရနိုု္င္ပါတယ္။ အတက္ရွိသူတိုုင္းလဲ ေျခဖေနာင့္ မနာပါ။

ေရာဂါပိုုးမႊားမ်ားနဲ. ၾကံၾကံဖန္ဖန္ ျဖစ္ရပ္မ်ား

က်မတိုု. ေဆးေက်ာင္းမွာ အဏုုဇီဝေဗဒ ဘာသာရပ္ စသင္ထဲက ေနရာ ေဒသ ကိုု လိုုက္လုုိ. ေရာဂါ ပိုုးမႊား အမ်ိဳးအစား ကြဲျပားနိုုင္တယ္ဆိုုတာ သင္ၾကား ရပါတယ္။

ဥပမာ ငွက္ဖ်ားဆိုုတာ အာရွ အာဖရိက နိုု္င္ငံေတြမွာ မ်ားေပမယ့္ ဥေရာပမွာေတာ့ အေတြ.ရနဲပါတယ္။ ငွက္ဖ်ားကိုု ျခင္ ကတဆင့္ ကူးဆက္ေစတာ ဆိုုေတာ့၊ ဒီနိုုင္ငံမွာ ျခင္ကလဲ မရွိေတာ့၊ ငွက္ဖ်ားရျပီး ဒီနိုုင္ငံ ျပန္လာတယ္ဆိုုရင္ေတာင္ တေယာက္ မွ တေယာက္ ေရာဂါ မကူးဆက္နိုု္င္ပါဘူး။ ၂၀၀၈ ခုုနွစ္က က်မ ေရာဂါပိုုးမႊားဌာန (တမ်ိဳးေျပာရရင္) ခရီးသြားတဲ့ သူေတြကိုု အထူးကုုတဲ့ ဌာနမွာ (Infectious diseases/traveller medicine) မွာတာဝန္က်ပါတယ္။ တစ္ညေနမွာ အေရးေပၚဌာနက ဖုုန္းဆက္လာပါတယ္။ “အျမန္လာၾကည့္ပါ။ နုုိင္ဂ်ီးရီးယားက လာတဲ့ တေယာက္ ငွက္ဖ်ားပိုုး ေပါ့စတစ္ ေတြ.တယ္တဲ့” Ok ဆိုုျပီး ဆင္းသြားေတာ့ လူနာက ပထမ ရွာမရဘူး။ ဒါနဲ. သူနာျပဳ တေယာက္ကိုု ေမးၾကည့္ေတာ့ “ၾသ ဟိုုးအခန္းထဲမွာ Isolate လုုပ္ထားတယ္တဲ့။ (သူ.ေရာဂါ သူမ်ားမကူးရေအာင္ သီးျခား အခန္းတခုုထဲ ခြဲထဲ့ထားျခင္းကိုု ဆိုုလုုိပါသည္။)လွမ္းၾကည့္လိုုက္ေတာ့ နုုိင္ဂ်ီးရီးယား သူ ေရာဂါသည္ေလးက အူေၾကာင္ေၾကာင္ မ်က္နွာေလးနွင့္။ အားလံုုးမွ အဆင္ေျပရဲ.လား ဆိုုတဲ့ မ်က္နွာေလးနွင့္ ခုုတင္ေပၚမွာ။

မရယ္သင့္ေပမယ့္ ရယ္မိေသာ အျဖစ္မ်ား

အားကစားပြဲ အေျမာက္အမ်ား ကိုု ဆရာဝန္ တေယာက္အေနနဲ. သြားရတိုုင္း တခ်ိဳ. ပြဲမ်ားတြင္ မီဒီယာနွင့္ ကင္မရာမန္းမ်ားက ေနရာအနွံ. မိုု. ဆံုုးျဖတ္ခ်က္ ျမန္ျမန္ခ်ျပီး၊ အမွားမျပဳမိေအာင္ အလြန္သတိထားရပါသည္။ ဒီလိုု သတိထားသည့္ၾကားမွ အခ်င္းခ်င္း ကေပါက္တိ ကေပါက္ခ်ာ လုုပ္မိတာေတြကိုု က်မတိုု. ၾကံဳတိုုင္း မၾကာ ခဏ ျပန္ေျပာမိ ၾကပါသည္။ ဥပမာ အားကစားပြဲ တခုုတြင္ ဒဏ္ရာရ ေနတဲ့ အားကစားသမားကိုု သယ္ထုုတ္ဖိုု. က်ိဳးစားေနတုုန္း ကုုိယ္ပါ အရွိန္လြန္ျပီး ဒဏ္ရာရတဲ့ အားကစားသမားေပၚ တဲ့တဲ့ ေခ်ာ္လဲတဲ့ သူနဲ.လဲ က်မ ၾကံဳဖူးပါသည္။ ဟိုုးတေလာက Trampoline လိုု.ေခၚတဲ့ စပရိန္ အဝိုုင္းၾကီး ေပၚမွာ (၅ေပေလာက္ အျမင့္ ရွိပါတယ္) အားကစား သမား တေယာက္ ဒါဏ္ရာရေနတာ တက္ဆြဲဖိုု. က်ိဳးစားတာ အေပၚ Trampoline ေပၚ မတက္နိုုင္ပဲ ေအာက္ျပန္ ေလ်ွာက်တဲ့ ဆရာဝန္ေလး တေယာက္ရဲ. အျဖစ္ကိုုလဲ ကိုုယ္ေတြ. ျမင္ခဲ့ရပါသည္။ (မရယ္သင့္ေသာ္လဲ ခြိခနဲေတာ့ ခိုုးရယ္ခဲ့ပါေသးသည္)။

ပခံုုးဆစ္နာတဲ့ ခဲတဲ့ေရာဂါ (Frozen Shoulder)

ဒီပုုခံုုးဆစ္ ခဲတဲ့ ေရာဂါဆိုုတာ အသက္ ၄၀ - ၇၀ ၾကားရွိတဲ့ အမ်ိဳးသမီး ေတြမွာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။
သုုေတသန ေတြမွ ဆိုုထားတာကေတာ့ လူ ၅ေယာက္မွာ ၁ ေယာက္ေလာက္ ျဖစ္နိုုင္ေျခရွိတယ္တဲ့။ ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္ရတယ္ဆိုုတာ အတိအက် မသိရေပမယ့္ ဟိုုမုုန္း အေျပာင္းအလဲ နဲ. သက္ဆိုုင္ရမယ္လိုု. အဆိုုေတြေတာ့ ရွိပါတယ္။ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ ရွိတဲ့သူေတြမွာ ၅ဆ ပိုုအျဖစ္မ်ားတယ္လိုု. ဆိုုပါတယ္။ ဘယ္ ညာ နွစ္ဘက္လံုုး ျဖစ္နိုုင္တယ္ဆိုုေပမယ့္ အသံုုးမျပဳတဲ့ လက္ ဖက္က ပိုုအျဖစ္မ်ားပါတယ္။ ၅ေယာက္မွာ ၁ေယာက္က တျခားပုုခံုုးကိုုပါ ဆက္ ျဖစ္ေစနိုုင္တယ္လိုု. ဆိုုပါတယ္။
ေရာဂါ ျဖစ္စဥ္ကိုု ၾကည့္မယ္ဆိုုရင္ ေရာဂါ အဆင့္က ၃ ဆင့္ ခြဲေတြ.နိုု္င္ျပီး ဒါကိုု ျဖတ္သန္းဖိုု. ပ်မ္းမွ် ၂ နွစ္ေလာက္ ၾကာပါတယ္။ ဆိုုလုုိတာကေတာ့ ဘာမွ မကုုရင္ေတာင္ ဒီ ၂ - ၅နွစ္ ေလာက္ၾကာရင္ ဒီခဲေနတဲ့ ပုုခံုုးဆစ္ဟာ သူ.ဟာသူ ျပန္ေပ်ာ္ျပီး ေရာဂါ ေပ်ာက္သြားပါလိမ္.မယ္။ 

အဆင့္ ၃ ဆင့္ကိုု အတိုုခ်ဳန္. ရွင္းျပပါမယ္။ 


ပထမ အဆင့္၊ စတင္ခဲလာျခင္း (၂လ - ၉လ)
ဒီအခ်ိန္က ပုုခံုုးဆစ္၊ အဂၤလိပ္လိုု Gleno-humeral joint လိုု.ေခၚတဲ့ အဆစ္နဲ.အဆစ္နားမွာရွိတဲ. အရြတ္ေတြ စျပီး ေရာင္ကိုုင္းလာပါတယ္။ လူနာအေနနဲ. ဒီအခ်ိန္မွာ ပုုခံုုးမွာ အရမ္းနာနိုု္င္ ကိုုက္ခဲနိုုင္ ပါတယ္။ ညဘက္မွာ ပိုုဆိုုးတတ္ျပီး အဲဒီ ပုုခံုုးကိုု ဖိအိပ္ရင္ ပိုုနာပါတယ္။

Doctors as the worst patients!

ဆရာဝန္ လဲ လူသားေပမိုု.  ေနမေကာင္းျဖစ္နိုုင္ပါသည္။  က်မကိုုယ္တိုုင္လဲ တေန. ဖ်ားေတာ့ ပထမေတာ့ ဘာ့ေၾကာင့္ ဖ်ားရမွန္း မသိ။ သူငယ္ခ်င္း ဆရာဝန္မေလး တေယာက္ကလဲ ျဖဲ ေခ်ာက္လိုုက္ေသးသည္။ အူအတက္ေယာင္တာ ျဖစ္နိုုင္သည္တဲ့။ အိမ္မွ အမ်ိဳးသားကလဲ မေန “အင္း ဖ်ားျပီး ေရာဂါ ဝင္တဲ့ ေနရာ မသိရင္ HIV ေဖာက္ရမယ္” တဲ့   ကဲ မွတ္ကေရာ။ ေနာက္ေန. နိုုးေတာ့ လည္ေခ်ာင္းေတြ နာလာေတာ့ ဝမ္းသာသြားမိသည္။ “နာ ေရာဂါပိုုး ဝင္တဲ့ ေနရာေတာ့ ေတြ.ျပီ။ နာကြ ေပါ့” ပိုုးသတ္ေဆး စေသာက္မိေတာ့ ထံုုးစံ အတိုုင္း ဝမ္းသြားတာ ေနာက္ကပါလာသည္။ ေဆးရံုုကိုုေျပာေတာ့ ဝမ္းသြားေနရင္ ေဆးရံုုကိုု မလာရတဲ့။ ကဲ ခုုေတာ့ အိပ္ယာေပၚ လွဲ အီးေျပးပါလိုုက္ ေတြးလိုုက္ျဖင့္ ဆရာဝန္ ဘဝမွ လူနာ ဘဝ ေျပာင္းခဲ့ဘူး တဲ့ အမွတ္တရမ်ားကိုု ေရးမိေတာ့ သည္။

ပထမဆံုုး စ ေျပာျပရရင္ သူငယ္ခ်င္း ေကာင္ေလး တေယာက္ အေၾကာင္း။ သူ.အံဆံုုး ၄ ေခ်ာင္းလံုုး က အေစာင္းလိုုက္ ေပါက္ေနေတာ့ ေမ့ေဆးနဲ. ခြဲထုုတ္ရသည္။ သူငယ္ခ်င္းတစုု သူ.ကိုု လူနာေမး အားေပးဖိုု. သြားၾကည့္ေတာ့ သူက ေမာ္ဖင္းေတြ ရဲ. အရွိန္နဲ. သတိေတာ့ ေကာင္းေကာင္းရေနျပီ။ ဒါေပမယ့္ စိတ္ေတြၾကြျပီး ေျပာခ်င္တာ ေတြ ေလွ်ာက္ေျပာ။ တဟီးဟီး ထရယ္။ သူ.ၾကည့္ျပီး ကိုုယ္တုုိ. သူငယ္ခ်င္းေတြ အားလံုုး အရမ္းကိုု ရယ္ရ။ ဟသ တခုုလိုုျဖစ္ေနၾကသည္။

အားကစား နဲ. က်န္းမာေရး

WHO ကမၻာ့ က်န္းမာေရး အဖြဲ.အစည္းၾကီးမွ လူတေယာက္ အေျခခံ က်န္းမာေရး ေကာင္ရန္ အတြက္ တေန. မိနစ္ ၃၀။ တပတ္မွာ ၅ ရက္၊ အားကစား လုုပ္သင့္သည္ဟုု ဆိုုထားပါတယ္။ 

အားကစား လုုပ္ခ်င္း၏ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ား မွာ ေျပာမကုုန္နိုု္င္ပါ။ ပံုုမွန္ အားကစား လုုပ္ခ်င္းျဖင့္ နွလံုုးေရာဂါ၊ ကင္ဆာေရာဂါမ်ား၊ ေသြးတိုုး၊ ဆီးခ်ိဳ၊ စိတ္ဓါတ္က်ခ်င္း တိုု.ကိုု ကာကြယ္နိုုင္ပါတယ္။ ပံုုမွန္ အားကစား လုုပ္သူသည္ စိတ္တည္ျငိမ္ျခင္း ေပ်ာ္ရႊွင္ေပါ့ပါး ျခင္းမ်ားကိုုလဲ ခံစားနိုု္င္ပါတယ္။ 

အားကစားဟုု ဆိုုရာတြင္ ေအရိုုးဗစ္ ဟုုေခၚေသာ နွလံုုး အဆုုတ္ က်န္းမာေရး အားေကာင္ေစေသာ အားကစားမ်ိဳး (Cardiovascular exercise or Aerobics) ရွိသလိုု ၾကြက္သား အုုပ္စုုတခုုစီ ကိုု အားစိုုက္ လုုပ္ရေသာ ေလ့က်င့္ခန္း (Resistance and Strengthening exercise)၊ ကိုုယ္ခႏၱာ အဆီခ်ျပီး က်စ္လစ္ သန္မာေစေသာ ေလ့က်င့္ခန္း (Conditioning exercise) ဆိုုတာေတြလဲ ရွိပါတယ္။ အဆစ္တခုုခ်င္းဆီ ၾကြက္သား အုုပ္စုု တခုု ခ်င္းဆီ ကိုု ဆြဲ.ဆန္.ေပးျခင္းအား ျဖင့္လဲ (Stretching) သူတိုု.ရဲ. ေျပာ့ေျပာင္း သန္မာမွဳ (Flexibility) ကိုု အားေပးတဲ့ အျပင္ သူတိုု.ရဲ. ထိခိုုက္ ဒဏ္ရာ ရမွဳကိုုလဲ ကာကြယ္နုုိင္ပါတယ္။

အဂၤလန္ စစ္ေဆး (သူငယ္ခ်င္းတုုိ. ဆီမွ ၾကားမိသမ်ွ)

အဂၤလန္က စစ္ေဆး ဆရာဝန္ေလးေတြ သူတိုု.ရဲ. စစ္တာဝန္ မက်ခင္ ပံုုမွန္ ေဆးရံုုတာဝန္ ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့ အခ်ိန္ေတြမွာ က်မ သူတိုု.ေတြနဲ. အတူတူ အလုုပ္တြဲလုုပ္ရပါတယ္။ သူတိုု.ဆီမွ တခ်ိဳ. အာဖဂန္နစ္စတန္တိုု.  အီရပ္တိုု. တာဝန္ သြားထမ္းေဆာင္ျပီး ျပန္လာသူ တခ်ိဳ.ေတြရဲ. အေတြ. အၾကံဳေတြ ကိုလဲ ျပန္ၾကားရပါတယ္။

ဥပမာ အခုုေနာက္ပိုုင္း ေပၚတဲ့ ေသနတ္ က်ည္ဆန္ေတြက လူကိုု ထိလိုုက္ျပီ ဆိုုတာနဲ. ခႏၱာကိုုယ္ထဲမွာ တုုန္ခါမွဳနဲ. ေမႊေနာက္ သြားေအာင္ ျပဳလုုပ္ထားေၾကာင္း။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဟိုုးတေလာက လူနာေလး တေယာက္ဆိုု က်ည္ဆန္ ခႏၱာကိုုယ္ထဲ ဝင္သြားတဲ့ အေပါက္က ေပါင္ရင္းမွာ။ သူ. ဗိုုက္ထဲမွာ က်ည္ဆန္ ေမႊေနာက္ ဖ်က္ဆီးျပီး  က်ည္ဆန္ ျပန္ထြက္လာတဲ့ အေပါက္က လည္ပင္းမွာ။ ဗိုုက္ဖြင့္လိုုက္ေတာ့ သူရဲ. အသဲ၊ ေဘလံုုး၊ အူ၊ အဆုုတ္ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားကိုု က်ည္ဆံ ျဖတ္သြား သတဲ့။ ဖ်က္ဆီးတာမ်ားျပီး ကုုမရေအာင္ လုုပ္ထားေသာ တိုုးတက္လာေသာ လက္နက္ပညာရယ္လုုိ.ပဲ ေျပာရမလား။

စိတ္သိပ္ လွဳပ္ရွား လြယ္သူမ်ား

ဒီေန. အမ်ိဳးသား ခင္ပြန္းသည္နဲ.  စကားေျပာၾကရင္းနဲ. ေတြးစရာ တခ်ိဳ.ေပၚလာပါတယ္။ က်မ အမ်ိဳးသားက စိတ္လွဳပ္ရွား လြယ္တတ္သူမိုု. သူ.ကိုုဥပမာ ေလးေတြေပးရင္း အရာရာကိုု တည္တည္ ျငိမ္ျငိမ္ ရင္ဆိုုင္နိုုုုင္ေအာင္ ေျပာျပရင္း ဒီစာေလးစေရးမိပါတယ္။

ေဆးရံုုမွာ အလုုပ္လုုပ္တယ္ဆိုုတာ တခါတရံ ေတာ. အလြန္စိတ္ဖိစိမွဳ မ်ားနိုုင္ပါတယ္။ တခါတေလ အရမ္း ေနမေကာင္းတဲ့ သူေတြလာရင္ တိုုက္ပြဲ တခုုဝင္ေနရသလိုု ကိုုယ္က အနိုုင္ရျပီး ဒီလူကိုု ကယ္တင္နိုုင္ေအာင္ အလြန္ စိတ္ေအးေအးနဲ. က်ိဳးစားရပါတယ္။ တခ်ိဳ.ေတြကေတာ့ ဒါမ်ိဳး ကိစၥၾကံဳျပီဆိုု ရင္ခုုန္ စိတ္လွဳပ္ရွား တာေတြမ်ား၊ စိတ္ပူတာေတြမ်ား၊ ေတြ.ရာလူေတြ ေအာ္လိုုေအာ္။ ျပာယာေတြခပ္။ သူ.ကိုုၾကည့္ျပီး အတူအတူ လုုပ္ကိုုင္ေနတဲ့ လူေတြလဲ သူေၾကာင့္ ပိုု ပူပင္စိတ္ညစ္။ ဘာလုုပ္လိုု. ဘာကိုုင္ရမွန္း မသိေတာ့။ သူက တည္တည္ ျငိမ္ျငိမ္ ဦးမေဆာင္နိုု္င္ေတာ့ ဘယ္သူကေရာ သူ.ကိုု ယံုုၾကည္စြာ အားကိုုးနိုုင္ပါေတာ့ မလဲ။

မက်န္းမာေသာ အခါ

ငယ္က စာစီစာကံုုးမ်ားတြင္ ထဲ့ေရးခဲ့ ဘူးပါသည္။ က်န္းမာျခင္း၏  တန္ဖိုုးကိုု မက်န္းမာေသာ အခါမွ သိရသည္တဲ့။  ဒီေန.  အိပ္ယာက နိဳးလာေတာ့ ကိုုယ္က ပူေနသည္။   ေနလိုု.က မေကာင္း။  ဘာေၾကာင့္ ဖ်ားရမွန္းလဲ မသိ။  ေခ်ာင္းမဆိုုး၊ လည္ေခ်ာင္းမနာ၊ ဗိုုက္မေအာင့္၊ ဝမ္းလဲ မသြား။  အလုုပ္ သြားရမဲ့ေန.မိုု.  ေနမေကာင္း  SICK CALL လဲ မေခၚခ်င္။ ဒါနဲ.  ပါရာစီတေမာေလး ေသာက္ျပီး  အဖ်ားက်လာေတာ့ အလုုပ္ကိုု သြားလိုုက္မိသည္။  

အလုုပ္ထဲေရာက္ေတာ့  ေမ့ေမ့ ေပ်ာက္ေပ်ာက္  အလုုပ္လုုပ္ ေနရင္းမွ လူနာ အမ်ိဳးသမီးတေယာက္ မရပ္ မနား ေျပာေနသည္မ်ားကိုု နားေထာင္ရင္း  ေခါင္းကမူးလာသည္။  ဒီလူနာက တကယ္ေတာ့  ဘာမွ ျဖစ္တာလဲ မဟုုတ္။  သူ.ကိုုသူ ကိုုယ္ဝန္ ရွိေနသည္လိုု. ထင္သည္။  ဆီးထဲမွ ကိုုယ္ဝန္  ရွိမရွိ စမ္းသပ္ေတာ.  Negative ထြက္လာသည္။ ေသြးအေျဖကလဲ (beta HCG) Negative။ ဒါေပမယ့္  သူမက မေက်နပ္နိုုင္ေသး။ သူ.ကိုုယ္သူ  ကိုုယ္ဝန္ ရွိေနသည္ဟုု တထစ္ခ် ယံုုၾကည္သည္တဲ့။  ဆီးစစ္တာ  နဲနဲ ေစာေနေသးတာလဲ  ျဖစ္နိုု္င္ပါသည္  ေျပာေတာ့လဲ  မရ။  ဗိုုက္ကလဲ  ေအာင့္သည္တဲ့။  ဗိုုက္ေအာင့္ရင္ ေဆးေသာက္မလား ဆိုုေတာ့ လဲ  မေသာက္ခ်င္ဘူးတဲ့။  ဒါဆိုုဘာလုုပ္ေပးရ မလဲဆိုုေတာ့လဲ  သူ.မွာ အေျဖမရွိ။  သူကိုုယ္ဝန္  ရွိေနတာပဲ  ျဖစ္ရမည္ဆိုုျပီး  အစကေန ခ်ီျပီး  ေတာက္ေလၽွာက္  မရပ္မနား  နာရီဝက္ ေလာက္ၾကာေအာင္ တခါ  စေျပာျပန္သည္။  

လူ.က်င္.ဝတ္ ဒြိဟမ်ား

မေန.က လူနာ တေယာက္ ရုုတ္တရက္ ေဟာခန္းထဲမွာ ေဟာေျပာ စကားေျပာျပီး  လဲက် သြားတယ္တဲ့။ အဲဒီမွာ   ဂ်ီပီ  GP ဆရာဝန္ ေလးတေယာက္ ရွိေနေတာ.  (ကံေကာင္းတယ္ ေျပာရမလား  ကံဆိုုးတယ္ ေျပာရမလား)  စျပီး  ရင္ပတ္ နွလံုုးေပၚကိုု တက္ဖိတာေတြ (CPR) စလုုပ္သတဲ့။  ဒီလိုုနဲ.  နွလံုုးကျပန္ ခုုန္လာတယ္ ထင္ပါတယ္။ GP ေလးက အဲဒီ အမ်ိဳးသမီးကိုု  ထားခဲ့ျပီး ထြက္သြားသတဲ့။   ေဟာ .......   လူနာတင္ယဥ္  (First responder and Ambulance) ေရာက္တဲ့ အခ်ိန္မွာ  အမ်ိဳးသမီးဟာ အသက္လံုုးဝ  မရွူ၊  နွလံုုး  လံုုးဝ မခုုန္တဲ့  အေျခအေနမွာ မိုု.  CPR စၾကရျပန္သတဲ့။  ေဆးရံုုေရာက္ တဲ. အခ်ိန္မွာ ဒီ အမ်ိဳးသမီး မွာ  အသက္ လံုုးဝ မရွိေတာ.ပါဘူး။   မနစ္ ၄၀ ေတာင္  ေဆးရံုုမရာက္ခင္မွာ  CPR လုုပ္ထားျပီးသားဆိုုေတာ.  မေရာက္ခင္ထဲက  အသက္မပါေတာ့ဘူးဆိုုတာ  ေျပာလိုု.ရေနသေလာက္ပါပဲ။ ဒါနဲ. CPR ေနာက္ထပ္ နာရီဝက္ေလာက္ က်ိဳးစားၾကည့္ျပီး ရပ္လိုုက္ရပါေတာ.တယ္။  မိသားစုုဝင္ေတြကိုု  စိတ္မေကာင္းေၾကာင္းေျပာေပါ့။  ဒီမွာ ဒီလူနာနဲ. ပက္သက္လိုု. အားလံုုးက ေမးခြန္း တခုု ထြက္လာပါတယ္။  GP ေလးက ဘာေၾကာင့္ ဒီ အတိုုင္းထားခဲ့ျပီး  ထြက္သြား ရတာလဲ ဆိုုျပီး။  အားလံုုး လိုုလိုုက GP ကိုု ဝိုုင္းျပီး အျပစ္တင္ၾကေတာ့  ကိုုယ့္ဘာသာ ကိုုယ္လဲ ေတြးမိပါတယ္။  ငါသာ သူ.ေနရာမွာ ဆိုုရင္    “က်မ ဆရာဝန္ပါ ဆိုုျပီး  သူရဲေကာင္း ထြက္လုုပ္မိ မလား?”     “သူရဲေဘာေၾကာင္စြာ   လူတေယာက္ အသက္ကိုု လစ္လ်ွဴ ရွုုျပီးပဲ  အသားေလး  လူအမ်ားေနာက္မွာ ပုုန္းကြယ္ေနမိမလား”     

မိုုက္ကယ္ဂ်က္ဆင္ရဲ. သီခ်င္း တပုုဒ္

ငယ္ငယ္ တုုန္းက က်မ မိုုက္ကယ္ဂ်က္ဆင္ ဆိုုရင္ အလြန္ၾကိဳက္ပါတယ္။ ငယ္တုုန္းဆိုုေတာ. အထူးသျဖင္. သူ ရဲ. စတိတ္ရွုုိးနဲ. သူ က တာေတြ MTV ေတြကိုုပါ။ ၾကည္.လိုု. အင္မတန္ေကာင္းတာကိုုး ေနာ။ 

မေန.ညက အလုုပ္ကေန ကားေမာင္းျပန္လာတုန္း သူရဲ. 'Man in the Mirror" လိုု.ေခၚတဲ. သီခ်င္းတပုုဒ္ ေရဒီယိုုကလႊင့္လာပါတယ္။ အမွတ္တမဲ. ေတးသြားေလး လိုုက္ ညည္းမိရင္း ေသေသခ်ာခ်ာ နားေထာင္ေတာ.မွ ေၾသာ္ ေတာ္ေတာ္ မွန္တာပဲ။ ေတာ္ေတာ္ အဓိပါယ္ ရွိတဲ. သီခ်င္းပဲ လုုိ. ေတြးမိပါတယ္။ 

သီခ်င္းေလးက ရွင္းရွင္းေလးရယ္ပါ။ လူတေယာက္။ ျပဴတင္းေပါက္ရဲ. အျပင္မွာ စားစရာ မရွိတဲ့ ခေလးငယ္ေတြ။ ေနစရာ အိမ္မရွိတဲ. သက္ၾကီး ရြယ္အိုုေတြ။ ပိုုက္ဆံ တျပားမွ ကုုန္းေကာက္ စရာ မရွိတဲ. သူေတြ။ နွလံုုးကြဲေက်။ အိပ္မက္ေတြ ပ်က္စီးသြားရတဲ. သူေတြ။   ဒီလူက ဒါေတြ အားလံုုးကိုု ေျပာင္းလဲေပး ခ်င္တယ္။ ဒီကမၻာၾကီးကိုု ပိုုေကာင္းတဲ. ေနရာ တခု ျဖစ္လာေစ ခ်င္တယ္ 

ဒီေတာ့ ...  ဘယ္လိုုလုုပ္ရမလဲ ဆိုုေတာ.

ဘာသာစကား နဲ. ယဥ္ေက်းမွဳ ကြားျခားမွဳမ်ား

ဒီတပတ္ စေန နဲ. တနဂၤေႏြ ေဆးရံုုမွာ တာဝန္က်တုုန္း သူနာျပဳေလး တေယာက္ က လာတိုု္င္ ျပန္တယ္။ ဂ်ဴနီယာ SHO ေလး နွစ္ေယာက္ က ရိုုင္းလိုု.တဲ.။ ေျပာထားပါဦး ဆိုုျပီးေတာ.။ ဒီ SHO ေလး ၂ ေယာက္က အႏိၵယက လာၾကတာပါ။ တကယ္ေတာ. ၂ေယာက္လံုုးက ရိုုးသားျပီး ေတာ္ၾကတဲ. သူေတြပါ။ ဘာသာစကား မတူ အေျပာမတတ္ၾကတာနဲ. အခ်င္းခ်င္း နားလယ္မွဳ လြဲတာေတြ ျဖစ္ကုန္ ၾကရတာ။

ျပန္ေတြး ၾကည္.ေတာ. ဒီအျဖစ္မ်ိဳးေတြ နိုု္င္ငံျခားမွ လာျပီး တိုုင္းတပါးမွာ အလုုပ္လုုပ္ေနၾကတဲ. သူေတြမွာ မၾကာခဏ ၾကံဳရမယ္ထင္ပါရဲ.။ ဘာသာစကား ကြာျခားမွဳနဲ. အေလ.အထ ထံုုးတန္းစဥ္လာ ကြာျခားမွဳေတြ ေၾကာင္. နားလည္မွဳေတြမွားၾကတာေတြကိုု။ ကိုုယ္ကိုုယ္တိုုင္လဲ ဒီ အဂၤလန္ေရာက္ခါစက ဒီ အခက္အခဲေတြ ျဖတ္သန္းရဖူးပါတယ္။ ကံေကာင္းလွစြာနဲ. ေရာက္ခါစက အဂၤလိပ္ အမ်ိဳးသမီးၾကီး တဦး နဲ. ခဏ ေနရေတာ. သူမကပဲ သင္ေပးခဲတာ ေျမာက္မ်ားစြာပါ။ ဓါး ခက္ရင္း ကိုုင္တာကအစေပါ.။ ဥပမာ “ဒါလိုုခ်င္လား” ေမးရင္ ကိုုယ္ကေတာ. YES or NO ေပါ.။ 

နိုု္င္ငံ ရပ္ျခား ေျပာမိေသာ ျမန္မာ စကားမ်ား

နိုုင္ငံ ရပ္ျခား မွာ ေနေန ၾကတဲ. ေရာင္းရင္း အေပါင္း အသင္းေတြေတာ. ဒီလိုု အျဖစ္ မ်ိဳးေတြ ၾကံဳဖူး ၾကမလား မသိပါ။ ကိုုယ္ တနယ္ ရပ္ျခားမွာ ဆိုုတာကိုု. ေမ.ေရာ.ျပီး ျမန္မာလုိေတြ ေျပာမိတာ ေလ။

ကိုုယ္ေတြ. အျဖစ္ အပ်က္ ေလးတခ်ိဳ.ကိုု ျပန္ေျပာ ရရင္ျဖင္. ပထမဆံုုး ကေတာ. လန္ဒန္ ဘက္တန္ ဆိုုတဲ. အရပ္မွာပါ။ ေရာက္ခါစ ျမန္မာ သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ. တြဲေနျပီး စာေမးပြဲ ေျဖဖိုု. ျပင္ေနတဲ. အခ်ိန္။ ျမန္မာလိုုေန ျမန္မာလိုု အတူတူ စားၾကဆုိုေတာ. တခါ တေလ နိုု္င္ငံျခားေရာက္ေနပါလား ဆိုုတာေတာင္ ေမ.ေနတဲ. အထိ။ ဒီလိုုနဲ. တေန. မွာ အိမ္ေရွ. ထြက္လိုုက္ေတာ. ကပလီ တေယာက္ အိမ္ေရွ. မွာ ေလွခါးၾကီးနဲ. ေတြ.လိုုက္ေတာ.။ “ဘာလုုပ္ မလိုု.လဲ” လိုု. ေမးလိုုက္မိတယ္။ အိမ္လာျပင္တာ လားေပါ့။ အဲ လူက ကိုုယ္.ကိုု အူေၾကာင္ေၾကာင္  မ်က္လံုုးေတြနဲ. ဆက္ၾကည္.ေနတယ္။ အဲဒီေတာ. ကိုုယ္က ဒီလူ ငါေမးတာ ဘာ.ေၾကာင္. ျပန္ မေျဖရတာလဲ ေပါ.။ စိတ္လဲ နဲနဲ ေလး တိုုခ်င္သြားတယ္။ အဲဒါနဲ. ထပ္ျပီးေတာ. “ေလွခါးနဲ. ဘာလုုပ္ မလိုု.လဲ လိုု.ေမးေနတာ” လိုု. ထပ္ေျပာလိုုက္ တယ္။ ဒီေတာ. မွ အဲဒီလူက "Are you speaking in your language? I don't understand a word you said" ဘာေတြ ေျပာေနတာလဲ။ ဘာမွကိုု နားမလယ္ ဘူး ဆိုုတာလုုိမ်ိဳး အဂၤလိပ္ လိုုေျပာ လာေတာ.မွ ပဲ ကိုုယ္.ကိုုယ္ကိုု သတိရျပီး ရီရ ေတာ.တယ္။

Hilarious experiences as a doctor!

ေဆးရံုုမွာ လုုပ္ေသာ က်မတို.အတြက္ အျမဲတန္း ဆရာဝန္ တေယာက္နဲ. တူျပီး လူေလးစားခံရန္ ေနတတ္ဖိုု. အရမ္းအေရးၾကီးပါတယ္။ အခုု ေရာဂါ ကူးစက္ပိုုး ျပန္.တာ ေလ်ွာ.ေအာင္ဆိုုျပီး ဂ်ဴတီကုုတ္ ျဖဴျဖဴၾကီးေတြကိုု ဒီ အဂၤလန္မွာ မဝတ္ရေတာ.ပါဘူး။ ဒါေပမယ္. က်မတိုု.ေတြဟာ ေတာ္သင္.တဲ. အဝတ္အစား နဲ. ေတာ္သင္.ေသာ. က်င္.ၾကံ ျပဳမူမွဳမ်ား နဲ.ေတာ. အထူး သတိျပဳ ေနထိုုင္ရပါတယ္။ အျပင္မွာ ကဲခ်င္ရင္ ကဲၾကေပမယ္. အားလံုုးဟာ ေဆးရံုုမွာေတာ. အိေျဒၤေလးနဲ. ေနၾကရပါတယ္။ မေန လိုု.လဲ မရဘူးေလ။ အတိုုင္ခံရရင္ ေခၚေျပာခံရမွာကိုုး။

အဲဒီလိုု အမ်ားစုုက ဆရာဝန္ ဆိုုတဲ. က်င္.ဝတ္နဲ. ေနေပမယ္. အလြန္ကိုုေျပာင္တတ္ ေသာသူငယ္ခ်င္း တခ်ိဳ.လဲ ရွိပါတယ္။ တေယာက္ကဆိုု ေအပရယ္ဖူး (April Fool) မွာ ေရာဂါေၾကာင္. ေျခေထာက္ တဖက္ ျဖတ္လိုုက္ရတဲ. လူနာတေယာက္ဆီ သြားျပီး၊ လူနာရဲ. ေမ.ေဆး မေျပတေျပ အခ်ိန္မွာ “အဘရယ္ ကၽြန္ေတာ္ေတာ. ေျပာရမွာ ေတာ္ေတာ္ စိတ္မေကာင္ပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တိုု.ေတြ အဘေျခေထာက္ကိုု ဘယ္ နဲ. ညာ မွားျပီး ျဖတ္လိုုက္မိလိုု.” ဆိုုျပီး သြားေနာက္တာ။ ကံေကာင္းတယ္ ဟိုုအဘမွာ ျပန္ျပီး ေမ.လဲ သြားေတာ. မလိုု.။

Something I learnt today

We see countless numbers of alcohol dependant patients with all sorts of medical and social admissions in hospital every day. Some of them are brought in to hospital because they are intoxicated. Some are admitted because of the complications of chronic alcoholism such as Liver problems, gastritis, pancreatitis, nerve and brain damage and the list goes on. Some of them come to hospital, asking for help with their alcohol problems. 

When we are really busy, we get annoyed by the time that we have to spend trying to get some history out of the intoxicated patients. Some of them, we have to leave them in their cubicles until they are less drunk and can make a bit of sense.

ေနာက္ဆံုုး ထြက္သက္

ငယ္စဥ္က လူတေယာက္ ေသတယ္ဆိုုတာ ရုုပ္ရွင္ေတြထဲမွာ ခဏခဏ ၾကည့္ဘူးပါတယ္။ သရုုပ္ေဆာင္တဲ့သူက ေျပာစရာရွိတာေတြ အေရွၾကီး ေျပာ၊ မွာစရာရွိတာေတြ တေယာက္ခ်င္းဆီမွာ။ ျပီးရင္ ေခါင္းကေလးေစာင္းက် ဒါမွမဟုုတ္ လက္ကေလး ျပဳတ္က်။ ေဟာ အဲဒီမွာ ဆရာဝန္က ဝင္လာ။ နားက်ပ္ ကေလးတခ်က္ေထာက္။ ျပီးေတာ. ေခါင္းေလးခါျပ။ ေဘးဝိုုင္းေနတဲ့ ဇာတ္ရံေတြ က ငိုခ်င္းခ် ေပါ့ေနာ္။

အဲ တကယ္. လက္ေတြ. မွာေတာ. လူနာ တေယာက္ ဆံုုးပါးသြားတာ အဲဒီေလာက္ မရိုုးရွင္းပါဘူး။ ေဆးရံုုမွာ လုုပ္တဲ့သူဆိုုေတာ့လဲ အိုုနာေသ ဆိုုတာေတြဟာ ေန့စဥ္နွင့္ အမွ်ၾကံဳေတြ.ေနရတာ သံေဝဂ ရစရာရယ္ပါ။ ဒီေန. သူငယ္ခ်င္း ဆရာဝန္ေလး တေယာက္ရဲ. အျဖစ္ကိုုၾကည္.ျပီး ဒီအေၾကာင္းေတြ ေရးျဖစ္သြားရတာပါ။

ဒီေန. ေဆးရံုု အေရးေပၚ ဌာနကိုု အသက္ ၉၀ ေက်ာ္ လူနာတေယာက္ ေရာက္လာတယ္ေလ။ နွစ္လံုုးအားနဲျပီး ေက်ာက္ကပ္လဲ အလုုပ္ေကာင္းေကာင္း မလုုပ္ေတာ.ပါဘူး။ ေျပာရမယ္ဆိုုရင္ေတာ.  အသက္ ေမ်ာ.ေမ်ာ.ပဲ ရွိပါေတာ့တယ္။ အားလံုုးသေဘာတူညီ မွဳနဲ. ေဆးကုသတာေတြကိုု ရပ္ျပီး လက့္ေရွာ့ထားတဲ့ အေျခအေနကိုု ေရာက္ေနျပီေပါ့။ မိသားစုုဝင္ေတြကလဲ ၅ ေယာက္ေလာက္ရွိတယ္။ 

နိုုင္ငံေတာ္ အလံ

Gymnastics Birmingham

အားကစားပြဲ ေျမာက္မ်ားစြာကိုု အလုုပ္အေနနဲ. က်မ မၾကာခဏ သြားရပါတယ္။ နိုင္ငံတကာ ပြဲေတြဆိုုရင္ ထံုုးစံအတိုုင္း နိုုင္ငံ ကိုုယ္စားျပဳ အလံေတြနဲ. ဘယ္နိုုင္ငံက ယွဥ္ျပိဳင္ေနတယ္ ဆိုုတာျပပါတယ္။ အလံေပါင္း  ေျမာက္မ်ားစြာမွာမွ ၃ ေရာင္အလံေတြက မ်ားလြန္းေတာ. ဘယ္ေလာက္ပဲ က်ိဳးစားမွတ္ေပမယ့္ ဘယ္နိုု္င္ငံရဲ. အလံဆိုုတာ မွတ္မိဖိုု. ေတာ္ေတာ္ ခက္ပါတယ္။ ဒီကမၻာမွာ အၾကမ္းမ်ဥ္း နိုုင္ငံေပါင္း ၁၉၆ နိုုင္ငံနဲ. စုုစုုေပါင္း အလံ (နိုုင္ငံ ကိုုယ္စားျပဳ)၂၅၇ ရွိတယ္လိုု. ဝီကီပီဒီယား (Wikipidia) မွာ ဆိုုထားပါတယ္။ ဒါေတာင္ တခ်ိဳ.က ကိုုလိုုနီနိုုင္ငံ။ တခ်ိဳ.အလံက နိုုင္ငံကိုုယ္စားျပဳ မဟုုတ္တာေတြ ေျမာက္ျမားစြာ ရွိတာေၾကာင့္ ဒီနံပါတ္ေတြ က ကြဲလြဲနိုုင္ပါတယ္။ ယူနိုုက္တက္ကင္းဒန္း (UK) မွာေတာင္ နိုုင္ငံကိုယ္စားျပဳ ယူနီယံဂ်က္ အလံရွိသလိုု၊ အဂၤလန္၊ ေဝလ၊ စေကာ့တလန္၊ အိုုင္ယာလန္ ဆိုုျပီး သီးျခား အလံေတြ ရွိေနပါေသးတယ္။ ဒီအလံ ၂၅၀ေက်ာ္ေလာက္ မွာမွ ၁၀၀ ေလာက္က  ၃ေရာင္ အလံတဲ့။

ေၾသာ္ ကိုုယ့္နိုုင္ငံ အလံက ၾကယ္ျဖဴ ၁၄လံုုးနဲ. အနီေရာင္ အလံ။ သူမ်ားနဲ. ကြဲကြဲ ျပားျပား ရွိတယ္လိုု. ဆိုုကာမွ ခုုေတာ့ ကိုုယ္လဲသူတိုု.နဲ. ေရာေရာ ေရာင္ေရာင္ ၃ေရာင္ အလံ ဂိုုဏ္းဝင္ ျဖစ္သြားျပီတဲ့။

ၾကိဳမျမင္ နိုုင္ေသာ အရာမ်ား

အင္တာနက္ သတင္းမ်ားမွ ဆရာဦးေနဝင္းေမာင္ နွလံုုးေရာဂါနဲ. ဆံုုးပါးသြားရတဲ့ အေၾကာင္း တေလာေလးကမွ ဖတ္လိုုက္ရပါတယ္။ တခ်ိဳ.ကလဲ အင္တာနက္ သတင္းေတြမွာ ဝိတိုုရိယ ေဆးရံုုမွ ဆရာဝန္ငယ္ေလးကိုု အျပစ္တင္ၾကသလိုု၊ တခ်ိဳ.ကလဲ ျမန္မာက်န္းမာေရး စနစ္ၾကီးတခုုလံုုးကိုု ေဝဖန္ထားတာေတြကိုု ဖတ္လိုုက္ရပါတယ္။ 

ဒါနဲ.ပဲ လတ္တေလာ ကိုုယ္ေတြ. ၾကံဳရ ၾကားရတဲ့ ဒီေဆးေလာကရဲ. ခန္.မွန္းလိုု. မရနိုင္တဲ့ အေၾကာင္းမ်ားကိုု နဲနဲ ေရးခ်င္စိတ္ ေပါက္လာပါတယ္။ 

အယင္တပတ္က အသက္ ၃၀ ေလာက္ရွိတဲ့ အမ်ိဳးသားတေယာက္ ရင္ပတ္ထဲ ေအာင့္တာနဲ. အေရးေပၚ (ambulance) ကိုုေခၚပါတယ္။ အေရးေပၚ လူနာတင္ယဥ္နဲ. ေဆးပညာ အေရးေပၚကုုထံုး သင္းၾကားျပီး လူနာေတြကိုု ေရွးဦးျပဳစုု ကုုသရတဲ့၊ ဒီမွာေတာ့ ပါရာမက္ဒစ္ (Paramedics) ရယ္လိုု.ေခၚတဲ့ သူေတြ ေရာက္လာပါတယ္။ နွလံုုးစမ္းသပ္မွဳနဲ. အီးစီဂ်ီ (ECG) လုုပ္ျပီးတဲ့ အခါမွာေတာ့ ဘာေျပာင္းလဲမွဳ၊ ဒါမွမဟုုတ္ ပံုုမွန္မဟုုတ္တာေတြကိုု မေတြ.ခဲ့ပါဘူး။ 

Childhood Obesity (my own view)

WHO announced that Childhood obesity has become the most serious health risk in 21st century. The percentage of obese and overweight children has more than tripled in the last 20 years. 

As a doctor, from public health point of view, we become responsible to discuss and encourage parents to help losing their children's weight if they are overweight. We explain parents how children should be encouraged to be more active and should have less time on using computer and internet, watching television or playing computer games. They are also referred to Dietician who will help with "diet and nutrition". Sometimes, it makes me think as to why I even need to discuss all about these. Children, by nature, love playing. When we were young, we finished our school at 4pm and we played in the playground with other friends the whole afternoon until it became dark. We did not have 24 hours Television or internet then. We were happy and healthy.

အဂၤလန္ လာခရီးစဥ္ အေၾကာင္း

က်မ လက္ထပ္ျပီး ေရာင္ေနာက္စထံုုးပါ လင္ေတာ္ေမာင္ေနာက္ လိုုက္လာေတာ.မယ္ ဆိုုေတာ. အလြန္ေအးတဲ. ဒီဇင္ဘာ ၃၁ရက္ေန.ကပါ။ လာမယ္ဆိုုျပင္ဆင္ေတာ. လုုပ္ရတဲ. ျပင္ရဆင္ရတဲ. ဟာေတြကေတာ. မျပီးနိုင္ မဆီးနိုင္ရယ္ပါ။ လက္ေဆာင္ ထဲ.ေပးခ်င္တဲ. အသိရဲ. ပစည္း တခ်ိဳ.ကိုု သယ္ေပးရ သလိုု၊ ကိုုယ္ ကိုုယ္တိုုင္လဲ ေတာ္ေတာ္နဲ. ျပန္နိုုင္မွာ မဟုုတ္တာကိုု သိေနတဲ. အတြက္. ပစၥည္းေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား ကိုု နိုုင္သေလာက္ သယ္ရပါတယ္။ စာအုုပ္ေတြ အမ်ားစုုကိုု စာတိုုက္မွပို.ေပမယ္. တခ်ိဳ.ကုုိေတာ. ေရာက္ေရာက္ ခ်င္းစာေမးပြဲ ေျဖရဦးမွာ ဆိုုေတာ. ကိုုယ္နဲ. သယ္ရျပန္ပါတယ္။ ဒါေတာင္ ကိုုယ္ ငယ္ကသံေယာစဥ္ သိပ္ၾကီးခဲ.တဲ. ပစၥည္းေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားကိုု သံေယာစဥ္ ျဖတ္ျပီး ထားခဲ.တာပါ။ အဲဒါလဲ အေလးခ်ိန္က အရမ္းကိုု ပိုုေနေသးတဲ. အတြက္. ျပန္ထုုပ္လိုုက္၊ ျပန္ထဲ.ၾကည္.လိုုက္နဲ. ေတာ္ေတာ. ကိုု အ လုုပ္ရွုုပ္ပါတယ္။ ကိုုယ္တိုုင္လဲ နိုုင္ငံျခား အရင္က သြားဖူးတာမဟုုတ္ေတာ. ရင္ကေတာ. ခပ္တုုန္တုုန္ရယ္ေပါ.။ ေျပာစရာကိုုမလိုု ျမန္မာ အစားအစာ အေျမာက္ အမ်ားကလဲ ယူလာေသးတာဆိုုေတာ.၊ သူတိုု.က အနံ.ထြက္ရင္ အဂၤလန္ ေလဆိပ္မွာ အဖမ္းခံ ရဦးမွာဆိုုေတာ.။ 

နွင္းေလ်ွာစီး အေတြ.အၾကံဳ

ဒီအဂၤလန္ ကိုု လာေတာ.မယ္ဆိုုေတာ. လူၾကီးမိဘေတြက ဒီမွာေတာ. ေတာ္ေတာ္ေအးေတာ.မယ္ဆိုုျပီး ျမန္မာျပည္က အေႏြးထည္ အထူၾကီးေတြ ထဲ.ေပးခဲ.ပါတယ္။ ေျပာတဲ.အတိုုင္းလဲ ေတာ္ေတာ္ ေအးတာပါ။ ေရာက္လာခါစက ဒီမွာ ေဆာင္းတြင္းၾကီးရယ္။ ကိုုးရီးယားကားေတြ အၾကည့္မ်ားထားတာေၾကာင္. စိတ္ကူးယဥ္ထဲမွာ အြန္ေစာတိုု. ကားထဲကလိုု နွင္းေတြေဖြးေဖြးနဲ. ၾကံဳရမယ္လိုု. ေမ်ွာ္လင္. ခဲတာေပါ.။ 

ဒီလိုုနဲ. အဂၤလန္ ေဆာင္းက ခိုုက္ခိုုက္တုုန္ေအာင္ ခ်မ္းလိုု. အပူခ်ိန္ သုုညတာ ေရာက္သြားပါတယ္ တေဆာင္းလံုုး နွင္းမက်လိုုက္ပါဘူး။ အဲလိုုနဲ. ေနာက္တေဆာင္းေရာက္လာ ျပန္တယ္။ ေမ်ွာ္သူသာ ေမာရတယ္ ကိုုေရႊနွင္း ကမက်နိုုင္ပဲ တေဆာင္းကုုန္ သြားျပန္ပါေရာ ေနာက္ တနွစ္။ ေအးတာကေတာ. အလြန္ေအးပါတယ္။ ေလတိုုက္လြန္းေတာ. နွင္းကမက်နိုုင္ဘူး ထင္ပါရဲ.။သံုုးနွစ္ေျမာက္မွာ ေတာ. မျဖစ္ေခ်ေတာ.ဘူး။ ဒီလိုုနဲ. အြန္ေစာတိုု.လိုု ဂၽြန္ဆန္း တိုု.လိုု  လယ္ပင္းမွာ ပဝါစီးလိုု. နွင္းေတာထဲ ဓါတ္ပံုုမရိုုက္ရ ရွိရေခ်ေတာ.မယ္ ဆိုုျပီး ဆြစ္ဇာလန္ (Switzerland) နိုုင္ငံေတာ္ၾကီးကိုု ေဟာလီးေဒး နွင္းေလ်ွာသြားစီး မယ္လိုု. ျပင္ဆင္ရပါတယ္။

ဘာသာျပန္

ဒီေန. ေဆးစာမ်ား ဖတ္ေနတာကေန ျမန္မာလိုု က်န္းမာေရး အသိပညာေပး ေလးမ်ား ေရးၾကည္.ရမလား ေတြးမိပါတယ္။ ဖတ္ေနတာက မေန. ကေတြ.တဲ. လူနာတခ်ိဳ. အေၾကာင္းပါ။ သူတိုု. လက္ေကာက္ဝတ္မွာ နာေနတဲ.သူ။ ခါးနာလိုု. လာျပတဲ.သူ။ အားကစားပြဲမွာ ေခ်ာ္လဲျပီး ေပါင္တံ အတြင္းပိုုင္းမွာ နာေနတာ။ သူတိုု.ရဲ. တူညီေသာ ေမးခြန္းေတြကေတာ. ဘယ္လိုုအားကစားမ်ိဳး ကိုု လုုပ္ျပီး ျပန္က်န္းမာ လာေအာင္ လုုပ္ရမလဲ ဆိုုတာပါပဲ။ ျမန္မာ သူငယ္ခ်င္း အခ်ိဳ. ကလဲ ဒီေမးခြန္းကိုု ေမးဖူးေတာ.၊ ကိုုယ္ကလဲ ဒီအားကစား နဲပတ္သက္တဲ. ေဆးပညာမွာ အထူးကုုယူထာတဲသူ ဆိုုေတာ.၊ ဒီကစ လိုု. က်ိဳးစားေရး ၾကည္. မယ္လိုု. ေတြးမိပါတယ္။ အဲဒီ အခါမွ က်မရဲ. အရင္က ၾကိဳမျမင္ ခဲတဲ. အခက္အခဲေတြက ေပၚလာေတာ. တာပါပဲ။ 

ကၽြန္မတိုု. ေဆးေက်ာင္းစတက္တဲ. အခ်ိန္ကစလိုု. ေဆးစာေတြကိုု အဂၤလိပ္ ပံုုနိ္ပ္စာအုုပ္ေတြနဲ. ပဲ  သင္ၾကားခဲ. ရပါတယ္။ အတြင္း ကိုုယ္ခႏၷာ အစိပ္အပိုုင္း အူကလီစာ အရိုုး ၾကြက္သား အားလံုုး တိုု.ကိုု အဂၤလိပ္လိုုပဲ က်က္မွတ္ ေခၚေဝၚ မွတ္သား ခဲ.ရပါတယ္။ ေကာင္းတဲ. အခ်က္ကေတာ. ဒီအဂၤလန္ ကိုုေရာက္ေတာ. သူတိုု. ရဲ. ဘာသာစကား တိုုးတက္ေအာင္ က်ိုဳးစားရေပမယ္. ေဆးပညာ အေခၚေဝၚေတြက ဒါေတြပဲဆိုုေတာ. အခက္အခဲ မရွိခဲပါဘူး။