က်မရဲ. နာမည္ၾကီး လူနာမ်ား

အားကစားပိုင္းမွာ လုပ္ေနရေတာ့ မၾကာခဏ က်မ အေမးခံရတဲ့ ေမးခြန္းေလးတခု ရွိပါတယ္။ နင့္ရဲ. လူနာေတြထဲမွာ နာမည္ အၾကီးဆံုးက ဘယ္သူလဲတဲ့။ ၂ခါ ၃ခါမက မၾကာခဏကို အေမးခံခဲ့ရပါတယ္။ အေမးခံရတိုင္းလဲ က်မ ဘာျပန္ေျဖရမွန္း မသိခဲ့ပါ။ လူနာေတြရဲ. အေၾကာင္း မေျပာရဘူးဆိုတဲ့ Patients Confidentiality ဆိုတဲ့ ဆရာဝန္တေယာက္ရဲ. တာဝန္ စည္းကမ္းကလဲ ရွိေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ နာမည္ေလး ေျပာရံုနဲ.ေရာ ဒီ Patients Confidentiality  ဆိုတာၾကီးက ေဖာက္ပ်က္ရာ ေရာက္ျပန္သလား က်မ မသိပါ။ ဒီေနရမွာ အျဖဴအမဲဆုိတာ ခြဲလို.မရတဲ့ Grey area ညိဳညိဳမဲမဲ ေနရာ တခုပဲ ဆိုပါေတာ့။ 

ဒါနဲ. ေမးခြန္းရဲ. အေျဖကို က်မ မၾကာခဏ ျပန္စဥ္းစား ဖူးပါတယ္။ က်မရဲ. လူနာေတြထဲမွာ ဘယ္သူကမ်ား နာမည္ အေက်ာ္ဆံုး လူသိအမ်ားဆံုးပါလဲ။ ငယ္ကထဲက ေဘာလံုးပြဲၾကည့္ရတာ ဝါသနာပါသူဆိုေတာ့ ဒီေမးခြန္း စဥ္းစားလိုက္တိုင္း ေဘာလံုးပဲ ေခါင္းထဲ အေတြးထဲ အရင္ဆံုး အျမဲ ဝင္လာတတ္ပါတယ္။ 

အဂၤလန္ရဲ. ေဘာလံုးအသင္းေတြအားလံုး ေလ့က်င့္တဲ့ေနရာ St Georges Park မွာ အလုပ္လုပ္တဲ့ က်မအတြက္ အဂၤလန္အသင္းမွ ေဘာလံုးသမားမ်ား မန္ေနဂ်ာမ်ားအားလံုး က်မ  ကူညီဖူးတယ္ဆိုပါေတာ့။ သူတို. ေလ့က်င့္ရင္း ဒါဏ္ရာ တခုခုမ်ားရမလား ေစာင့္ေပးရတာ (သူတို.ရဲ. အသင္း ဆရာဝန္ က်မရဲ. ေဘာ့စ္ကေတာ့ ရွိတာေပါ့)၊ နွစ္စဥ္ကူညီေပးရတဲ့ သူတို.ရဲ. Fitness Screening၊ ခရီးမသြားခင္ ထိုးေပးရတဲ့ Travel immunization .. ဒါေတြ ပံုမွန္လုပ္ေပးရေတာ့ သူတို.က က်မရဲ. နာမည္အၾကီးဆံုး လူနာေတြလို. ေျပာလို.ရေလမလား။

မန္ေနဂ်ာေတြ အေၾကာင္း ေျပာရရင္လဲ အခု Premier League ေဘာလံုး အသင္းေတြရဲ မန္ေနဂ်ာ အားလံုးနီးနီး မရွိဘူးဆို အနဲဆံုး ၅၀ရာခိုင္နွဳန္းေက်ာ္ က်မၾကည့္ရွဳ ေပးခဲ့ရပါတယ္။ သူတို.မွာ ေဘာလံုး မန္ေနဂ်ာျဖစ္ဖို. (Fitness to Perform) လိုအပ္တဲ့ က်န္းမာေရး အဆင့္ ရွိပါတယ္ ဆိုတာ နွစ္စဥ္ က်မအလုပ္လုပ္တဲ့ St Georges Park မွာ လာလာ စစ္ရတာေလ။ အဲဒီ အလုပ္ကို ဆရာဝန္ အေနနဲ. က်မကပဲ ဦးေဆာင္ျပီး လုပ္ေပးတာပါ။ ဒါဆိုသူတို.ကေရာ နာမည္ၾကီးေတြထဲ လူအသိအမ်ားဆံုးေတြထဲ ပါေလမလား။

က်မအေနနဲ. West Bromwich ေဘာလံုးပြဲမွာလဲ ေဆးခန္းထိုင္ သူတို.ရဲ. ပထမ အသင္းသား အားလံုးကို ဒီနွစ္ season စခ်ိန္ေလာက္တုန္းက ၾကည့္ေပးဖူးပါတယ္။ Birmingham City ေဘာလံုး အသင္းကေတာ့ ေျပာမေနပါနဲ.ေတာ့။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၃နွစ္လံုး က်မက ဒီအသင္းရဲ. ဆရာဝန္ ၂ေယာက္ထဲက တေယာက္ဆိုေတာ့ သူတိုရဲ. ျပႆနာေပါင္း ေသာင္းေျခာက္ေထာင္ကို ေျဖရွင္းေပးေနက်ပါ။ အဲဒီေတာ့ ဒီအသင္းေတြကေရာ ဘယ္သူကမ်ား နာမည္ အၾကီးဆံုး ျဖစ္ေလမလဲ။ 

အမ်ိဳးသမီး ေဘာလံုး အသင္းက အမ်ိဳးသားေလာက္ နာမည္ မေက်ာ္ေတာ့ ဒီစာရင္းထဲ ဝင္နိုင္မယ္မထင္။ 

ဒါနဲ. ေဘာလံုး မဟုတ္ပဲ တျခား အားကစားဆိုရင္ေရာ။ ဘယ္ဟာကမ်ား နာမည္ေက်ာ္မလဲ စဥ္းစား မိျပန္တယ္။ 

က်မလုပ္ခဲ့တဲ့ အားကစားေတြကလဲ အလြန္မ်ားသကိုး။ အိုလန္ပစ္မွာတုန္းက ေဘာ္လီေဘာ နဲ. ကမ္းေျခေဘာ္လီေဘာ၊ ေနာက္ ဒိုင္း ဗင္း  စက္ဘီး  ေလွေလွာ္ Gymnastics (ဂၽြန္းဘား) အစရွိသျဖင့္ ကမၻာ့ခ်န္ပီယန္ျပိဳင္ပြဲေတြမွာ လုပ္ခဲ့ေတာ့ ကမၻာအရပ္ရပ္က အေတာ္ဆံုး အားကစားသမားေတြနဲ. ေတြ.ခဲ့ ၾကံဳခဲ့ ကုေပးခဲ့ရတာေတြရွိပါတယ္။ 

ေနာက္ ကမၻာ့ နံပါတ္ ၁ (အခုေတာ့ ၂လားမသိ) Australia Netball ... ကမၻာနံပါတ္ ၃ England Netball အသင္း .. အဂၤလန္ေဟာ္ကီ .. Great Britain Basketball team အစရွိတာေတြ မ်ိဳးစံုနဲ.လဲ လုပ္ခဲ့ဖူးေလေတာ့ သူတို.ကေရာ ဘယ္ေလာက္ နာမည္ၾကီးတဲ့ အထဲ ပါမလဲ မသိပါ။ 

စဥ္းစားရင္း စာရင္းကေတာ့ ရွည္လာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္သူတေယာက္ထဲကမွ နာပါတ္ ၁ ေနရာ ေရာက္မလာပါ။ 

ကြမ္းျခံကုန္းဆိုတဲ့ ေတာ့ျမိဳ.ကေလးမွာ ၾကီးျပင္းခဲ့တဲ့ က်မ ငယ္ငယ္က စိတ္ကူးယဥ္ အိပ္မက္ မက္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ငါၾကီးလာရင္ နိုင္ငံျခားမွာ ပညာေတြသင္နိုင္တဲ့သူ ကမၻာအနွံ.ခရီးေတြ ေလွ်ာက္သြားနိုင္တဲ့သူ ျဖစ္ခ်င္တယ္လိုေလ။ ပညာေတြလဲ သင္ရပါတယ္ (မသင္ခ်င္မွ အဆံုး ဆိုပါေတာ့)။ ခရီးေတြလဲ သြားရလြန္းလို. အခုေတာ ေလွ်ာ့ျပီး အိမ္မွာပံုမွန္ အလုပ္လုပ္နိုင္ေအာင္ က်ိဳးစားေနရပါတယ္။ ကမၻာအရပ္ရပ္ေတာ့ စံုလို.မဟုတ္၊ ေယာက္်ား complaint လုပ္တာခံရလြန္းလို.ပါ။ က်မရဲ. အိပ္မက္ကေလးေတြ အေကာင္အထည္ေပၚလာတာ ေျပာတာပါ။ 

အခုေတာ့ က်မ အိပ္မက္အသစ္တခု ထပ္မက္မိတယ္။ က်မရဲ. အိပ္မက္ အမ်ားၾကီးေတြထဲက တခုဆိုပါေတာ့။ အဂၤလန္အသင္းရဲ. ဆရာဝန္အျဖစ္နဲ. ကမၻာ့ဖလားျပိဳင္ပြဲကို သြားနိုင္ဖို.ေလ ... ဟီးဟီး။ 

အိပ္မက္ဆိုတာ တကယ္ယံုၾကည္ရင္ တကယ္အမွန္ ျဖစ္ေျမာက္လာတတ္တယ္တဲ့။ အဲဒီေတာ့ က်မလဲ ယံုၾကည္စြာ ဆက္လက္ ေမွ်ာ္လင့္ ေစာင့္စားလို. ...... ဒီစာကို ဒီမွာပဲ ရပ္လိုက္ပါေတာ့တယ္။

Taping in Sport Medicine

ျမန္မာမွာ SEA Games ေတြ လုပ္ေနတာ ျမန္မာ ေဘာလံုးပြဲေတြ ၾကည့္ျပီးေတာ့ တခ်ိဳ. အားကစားသမားေတြ အထူးသျဖင့္ မေလးရွားက ေဘာလံုးသမားေတြ Kinesio Tape ေတြ ကပ္ထားတာ သတိထားမိလိုက္ပါတယ္။ 

အားကစား ေဆးပညာမွာ ဒီ Tape ေတြ ကို အလြန္.အလြန္ သံုးၾကပါတယ္။ ဥပမာ ေဘာလံုးပြဲ တခုမစခင္ သူတုိ.ရဲ. အဝတ္လဲခန္းထဲ ဝင္ၾကည့္လိုက္ရင္ ေဘာလံုးသမားေတြ တေယာက္ျပီး တေယာက္ Tape ေတြမ်ားစြာနဲ အလြန္ အလုပ္ရွဳပ္ေနတဲ့ Physiotherapist ကို ေတြ.ရပါလိမ့္မယ္။ တျခားအားကစားေတြမွာ ခႏၱာကိုယ္ ေနရာအနွံ. ျဖစ္နိုင္ေပမယ့္ ေဘာလံုးမွာေတာ အမ်ားဆံုး လိုအပ္တတ္တာ ေျခက်င္းဝတ္ပါ။ ျမန္မာ ေဘာလံုးသမား ေက်ာ္လင္းလို ေျခက်င္းဝတ္ ဒါဏ္ရာမရေအာင္၊ ရျပီးသား ဒါဏ္ရာ ျပန္မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ဖို. ဆိုပါေတာ့။ 

ဒါနဲ. Tape အေၾကာင္းနဲနဲ ရွင္းျပရရင္ အဓိက အေျခခံအားျဖင့္ေတာ့ ၂မ်ိဳးရွိပါတယ္။ 

ပထမ တမ်ိဳးက Athletic tape ဒါမွမဟုတ္ Zine Oxide tape လုိ.ေခၚတာပါ။ ဒီ tape ရဲ. အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္က ခႏၶာကိုယ္မွာ Support ဒါမွမဟုတ္ Stability ရေအာင္ အတြက္ သံုးပါတယ္။ ဥပမာ ေျခက်င္းဝတ္က အရြတ္ (Ligament) ဒါဏ္ရာ ရသြားတယ္ ဆိုပါေတာ့။ ဒီ Zinc Oxide tape နဲ.သံုးျပီး ေျခက်င္းဝတ္ရဲ. လွဳပ္ရွားမွဳကို အေထာက့္အပံ့ ျဖစ္ေအာင္၊ ေျခေခါက္လဲတာကို ကာကြယ္ရေအာင္ သံုးပါတယ္။ ဒီ tape ရဲ. ေကာင္းက်ိဳးဟာ သုေတသန စာေစာင္ေတြ မ်ားစြာမွာ သက္ေသျပဳထားျပီးသားပါ။

ဒုတိယ Tape အမ်ိဳးအစားကေတာ့ Kinesiology tape လို.ေခၚပါတယ္။ ဂ်ပန္ၾကီး တေယာက္ ရွာေတြ.ျပီး စတင္ အသံုးျပဳခဲ့တာပါ။ ဒီ tape ကိုေတာ့ နာေနတဲ့ ၾကြက္သားကို အနာေရာ့ေအာင္၊ ၾကြက္သားရဲ. ဝန္နဲေအာင္ လုပ္လို.ရသလို (Muscle inhibition and reduce loading)၊ သိပ္ အသံုးမျပဳမိတဲ့ ၾကြက္သားေတြကို ႏွိဳးဆြေစဖို. အေနနဲ.လဲ (Activation) သံုးလို.ရပါတယ္။ ဒါဏ္ရာရထားတဲ့ ေနရာကို (ဥပမာ ေဘာလံုးကန္ရင္း ကိုယ့္ေပါင္ကို မေတာ္မဆ အကန္ ခံရတယ္ ဆိုပါေတာ့) ဒါနဲ. ကပ္ထားရင္ ေနာက္ေန. ေရာင္လာတာ မရွိေအာင္ အေရာင္နဲေအာင္ ကာကြယ္လို.ရပါတယ္။ တခ်ိဳ. အရြတ္ေတြ ေရာင္တယ္ နာတယ္ဆိုရင္လဲ (Tendinopathy) ဒါေလးသာ ကၽြမ္းက်င္စြာ နည္းလမ္းက်ေအာင္ ကပ္ေပးလိုက္၊ အနာက ခ်က္ခ်င္း ေပ်ာက္သြားျပီး လူနာ ေက်းဇူး အတန္တန္ တင္တာကို ခံရတတ္ပါတယ္။ တခါတရံ.မွာ ျပတ္ေန ဒါဏ္ရာရေနတဲ့ အဆစ္နဲ. အရြတ္ အတြက္ အသံုးျပဳလို.ရေပမယ့္ athletic tape ေလာက္ေတာ့ support  မလုပ္ေပးနိုင္ပါ။ နိုုင္ငံ အေတာ္မ်ားမ်ားရဲ. အားကစား ေဆးပညာမွာ အလြန္ ေပၚျပဴလာျဖစ္ အသံုးမ်ားတဲ့ tape  ပါ။ အေရာင္မ်ိဳးစံု ဒီဇိုင္းမ်ိဳးစံုနဲ.လဲ လာပါတယ္။ သုေတသနေတြမွာ သူ.ရဲ. ေကာင္းက်ိဳးကို အေသအခ်ာ သက္ေသမျပနိုင္ေပမယ့္ အားကစား ေဆးပညာမွာေတာ့ အလြန္အသံုးမ်ားတဲ့ အေရးပါတဲ့ အရာ တခုပါပဲ။

အဓိက အားကစား ေဆးပညာမွာ သံုးတဲ့ Tape ေတြရဲ. အေၾကာင္း အတိုခ်ဳပ္ကေတာ့ ဒီမွ်ပါပဲရွင္။

Disclaimer: Photos are taken from the internet randomly. No copyright infringement intended.

အားကစားသမားနဲ. အာဟာရ

မေန.က က်မ အမ်ိဳးသားက ေျပာတယ္။ သူသတင္း စာေစာင္တခုမွာ ဖတ္ရတာ ျမန္မာ အားကစားသမားေတြ ျပိဳင္ပြဲဝင္ဖို. အတြက္ ေလ့က်င့္ဖို. စခန္းထိုး Camp လုပ္ရင္ အစားေတြ တအားေကၽြးတယ္တဲ့။ အဲဒီေတာ့ အားကစား သမားေတြ လာတုုန္းက ခပ္ပိန္ပိန္ရယ္၊ camp က ျပန္သြားရင္ ဝတုတ္ၾကီးေတြ ျဖစ္သြားၾကတယ္တဲ့။ ဒီသတင္း က်မကိုယ္တုိင္ ဖတ္ရတာ မဟုတ္သလို ဘယ္ေလာက္မွန္သလဲ ဆိုတာလဲ က်မမသိပါ။

က်မေတာ့ အားကစားသမား Training ကိုလာျပီး ကိုယ္အေလးခ်ိန္ တက္လာတယ္ ဆိုတာ ျဖစ္နုိင္မယ္ မထင္။ ဒီသတင္း တကယ္ မွန္တယ္ဆုိရင္ေတာ့ တခုထဲေသာ ျဖစ္နုိင္ေျခက အားကစားသမားေတြ ေလ့က်င့္ဖို.လာေပမယ့္ ေသေသခ်ာခ်ာ ေလ့က်င့္တာ ကစားတာ မလုပ္ၾကလို.။ ဒါမွမဟုတ္ စားတဲ့ အစားအစာေတြက က်န္းမာေရးနဲ. မညီညြတ္လို. ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ဥပမာ ဆီျပန္စာေတြ အစားမ်ားျပီး အစာမေက်နိုင္၊ အဲဒီေတာ့ Training ေကာင္းေကာင္း မလုပ္နိုင္ ဆိုတာ မ်ိဳးလိုေပါ့။

က်မေတာ့ ဒီက အားကစားပြဲေတြရဲ. Training Camp ေတြကုိ ဆရာဝန္ အေနနဲ. လိုက္သြားရတိုင္း ဝိတ္က်ရင္က် မက်ရင္ေတာင္ ပိုက်န္းမာလာတယ္ ဆိုတဲ့ ခံစားခ်က္နဲ. ျပန္လာရတာ မ်ားပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ သူတို. ေကၽြးတဲ့ အစားအေသာက္ေတြက အာဟာရနဲ. အလြန္ ညီညြတ္တာကိုး။ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ အသားငါး အသီးအနွံ တကယ္ စံုလင္စြာ ပါတာကိုး။ အစားကို ေလွ်ာ့စားစရာကို မလို။ မနက္စာ၊ ေန.လည္စာ၊ ညေနစာ၊ ညအိပ္ယာမဝင္မွီ အစာ အျပင္၊ ျပိဳင္ပဲြ သို.မဟုတ္ ေလ့က်င့္ခန္း မသြားမွီ တနပ္၊ တေန. ၅နပ္ စားရတာေတာင္ ဘယ္သူမွ အေလးခ်ိန္ တက္လာတယ္ရယ္လုိ. မရွိ။ တကယ္ေျပာတာပါ ပန္းကန္ အေမာက္ တေန. ၅နပ္စားရတာ။ အားကစားသမားေတြဆို ေမာေမာနဲ. ၂ပန္းကန္ ၃ပန္းကန္ စားၾကတဲ့  အျပင္ သူတို.အတြက္ training ျပီးတိုင္း Amino acids နဲ. Carbohydrate ေတြ အမ်ားၾကီးပါတဲ့ Recovery Drinks ေတြ ေသာက္ၾကပါေသးတယ္။ မနက္ခင္းတိုင္းလဲ က်မတို. ကိုယ္ အေလးခ်ိန္ခ်ိန္တာ ခႏၱာကိုယ္ ေရဓါတ္ တိုင္းဖို.ဆီးစစ္တာ ((Dehydration) ဆိုတာေတြ လုပ္ရပါတယ္။  

သုေတသန သတင္း အခ်က္အလက္ေတြ အရ ေဘာလံုးသမား ေဘာလံုးပြဲ တပြဲကန္ရင္ အင္နာဂ်ီ ကယ္လိုရီ ၁၅၀၀ ေလာက္ ပ်မ္းမွ် ကုန္တယ္တဲ့။ အဲဒီ ကယ္လိုရီ ပမာဏဟာ က်မတို. မိန္းကေလးေတြမွာ (ဘာေလ့က်င့္ခန္းမွ မလုပ္ပဲ) တေန.တာ အတြက္ လိုအပ္တဲ့ ကယ္လိုရီ နဲ. ညီမွ်ပါတယ္။ ရွင္းရွင္းေလး ျပန္ေျပာရရင္ ေဘာလံုး တပြဲကန္လိုက္တဲ့ အတြက္ အင္နာဂ်ီ ကုန္သြားတာ ျပန္ျဖည့္စီးဖို. ဆိုရင္ အနဲဆံုး က်မတို. မိန္းကေလးေတြ တေန.တာ စားေသာက္တဲ့ အစာ အားလံုးရဲ. ၂ဆ ျပန္စားေပးဖို.လိုအပ္ ပါတယ္။ ကဲ အဲဒီေတာ့ တေန. အနဲဆံုး ၃ခ်ိန္ေလာက္ ေလ့က်င့္ရတဲ့ (ေဘာလံုးပြဲ ၃ပြဲတာေလာက္ရွိတဲ့) Training camp မွာ ၁ပတ္လာ ေနလိုက္လို. ကိုယ္အေလးခ်ိန္ေတြ တက္ျပီး ျပန္သြားရတယ္ ဆိုတာ ဘယ္လို ျဖစ္နုိင္မွာလဲ ေနာ္။

ေတြးမိတဲ့ အေတြးေလး တခုရယ္ပါ။

က်မနဲ. ဘီတပ္ကုလားထိုင္

တေန.ကေပါ့ က်မလုပ္တဲ့ ေဆးရံုမွာ ဘီးတပ္ကုလားထုိင္ေလးေတြ သြားၾကည့္မိတယ္။ အားကစားမွာလဲ မသန္စြမ္းသူမ်ားက ဘီးတပ္ကုလားထုိင္နဲ. ကစားနည္းမ်ိဳးစံု ကစားတာရွိေတာ့ သူတို. သံုးတဲ့ ကုလားထိုင္ေတြ က်မလဲ နားလည္ထားေအာင္ သြားေလ့လာတဲ့ သေဘာပါ။ အဲဒီမွာ သေဘာေကာင္းတဲ့ ဆရာၾကီးတေယာက္က ဒါဆိုလဲ ဘီးတပ္ကုလားထိုင္ တခုေလာက္ ယူျပီး ေဆးရံုုေဘးပတ္ဝန္းက်င္ ေလွ်ာက္ေမာင္းၾကည့္ပါလားတဲ့။ အဲဒီေတာ့ က်မ ေတြးမိတာ ဘီးတပ္ လက္တြန္းလွဲ ဆိုရင္ေတာ့ က်မ လက္ေမာင္းက အဲေလာက္ သန္တာမဟုုတ္။ ပင္ပန္းေရာ့မယ္။ လွ်ပ္စစ္နဲ. လုပ္တဲ့ ကုလားထိုင္ေလးေတြ ဆုိရင္ေတာ့ လက္ညိွဳး လက္မ ၂ ေခ်ာင္းထဲနဲ. ေမာင္းလိုရေတာ့ စမ္းၾကည့္တာေပါ့ ဆိုျပီး က်မနဲ. အသိ လုပ္ေဖၚကိုင္ဖက္ ေကာင္မေလးတေယာက္နဲ. အတူ ေဆးရံုု အျပင္ဘက္ကို လွ်ပ္စစ္ ဘီးတပ္ ကုလားထိုင္ တေယာက္တလံုးနဲ. ထြက္ျဖစ္ခဲ့ ၾကပါတယ္။ 

စေမာင္းခါစဆိုေတာ့ ဟိုယိုင္ယိုင္ ဒီယိုင္ယိုင္၊ ဟိုတိုးလိုက္ ဒီတိုးလိုက္။ လမ္းမွာေတြ.တဲ့ လမ္းသြားလမ္းလာေတြေတာ့ က်မတို.ကို ၾကည့္ျပီး မသန္မစြန္းသူ ေကာင္မေလးေတြ တကယ္ထင္ျပီး တခ်ိဳ.လဲ သနားတဲ့ မ်က္လံုးေလးေတြနဲ.။ တခ်ိဳ.လဲ ေသေသခ်ာခ်ာ လမ္းဖယ္ေပးၾက။ တခ်ိဳ.ကလဲ အားေပးတဲ့ အျပံဳးေလးေတြ ျပံဳးျပသြားေသး။ တခ်ိဳ.ကေတာ့ က်မတို.လမ္းက်ဥ္းေလးကို မရမက ျဖတ္ေနေတာ့ ဘာကူေပးရမလဲ အဆင္ေျပရဲ.လား ဆိုျပီး ေဖၚေရႊတဲ့ အျပံဳးေတြနဲ. လာကူေပးၾက ျပန္ပါတယ္။ လမ္းကူးေတာ့လဲ ကားေတြက က်မတို. လမ္းျဖတ္ျပီးတဲ့ အထိ စိတ္ရွည္လက္ရွည္နဲ. ေစာင့္ေပးၾကပါတယ္။ တခ်ိဳ.ဆို လက္ေတာင္ ျပသြားလိုက္ေသး။

က်မေတာ့ စိတ္ထဲ တမ်ိဳးခ်ည္း ျဖစ္မိတာ အမွန္။ ဘယ္လို ျပန္ေျပာရမယ္ မေျပာတတ္။ တခါတေလ လမ္းျဖတ္ကူးရမယ္ဆိုရင္ စိတ္ထဲ ေၾကာက္တာ စိုးရိမ္တာမ်ိဳး ျဖစ္မိသလို၊ လမ္းက မညီညာ အဖုအထစ္ေတြ မ်ားေနရင္ ငါျဖတ္လိုရပါ့မလား ပူပန္မိတာလဲ မၾကာခဏပါ။ ေဘးကလူေတြရဲ. ဂရုုဏာ အျပံဳးေတြကို ၾကည့္ျပီးေတာ့လဲ တကယ္ မသန္းစြမ္းသူေတြ ဘယ္လိုမ်ား ခံစားရမလဲ ေတြးမိတာ အမွန္။

ဒီမွာ ဒုကၡေတြ.စရာက ေပၚလာေသး။ က်မရဲ. ဘီးတပ္ကုလားထုိင္ ဘီးက ေျမနိမ့္ထဲ ကၽြန္က်ျပီး ျပန္ရုုန္းလို မရေတာ့။ ကားဘီး ႏြံနွစ္သလို ဘီးက တဝွီဝွီလယ္ျပီး ကုလားထိုင္က မေရြ.။ က်မလဲ ဘာလုုပ္ရမွန္းမသိ။ အဲဒီအခ်ိန္မွ ခပ္တည္တည္နဲ. ဘီးတပ္ကုလားထိုင္ေပၚက ထျပီး ကုလားထိုင္မေရႊ.ရင္လဲ ေဘးကလူေတြ၊ ေစာေစာက ဂရုဏာ အျပံဳးနဲ.လူေတြ၊ ေတြ.သြားရင္ က်မကို ဒုကၡသည္ ေယာင္ေဆာင္သူဆိုျပီး ကေလာ္ဆဲေတာ့မယ္။ ထမရ ျပဳမရ၊ ဘီးကလဲ မေရြ. က်မ ေတာ္ေတာ္ ေခၽြးျပန္သြားခဲ့ရပါတယ္။ ေတာ္ပါေသးတယ္။ လမ္းဟို တဘက္ခ်မ္းက လူတေယာက္က လာျပီး တြန္းမျပီး လမ္းေပၚျပန္တင္ေပးလို. ျပန္ဆက္သြားလို.ရသြားပါတယ္။ တကယ္ မသန္စြမ္းသူသာဆုိရင္ ဘယ္ေလာက္ေတာင္မ်ား စိုးရိမ္ ေၾကာက္စိတ္ဝင္သြားမလဲေနာ္။

အဲဒီလိုနဲ. ၁နာရီနီးနီး က်မတုိ ၂ေယာက္ ေတြ.ရာ လမ္းေလ်ွာက္ေမာင္းျပီး ေဆးရံုုထဲ အဆင္ေျပစြာ ျပန္ေရာက္လာပါတယ္။ ကဲ ဘာ အထစ္အေငါ့မွ မရွိ။ လူကလဲ ဘီးတပ္ကုလားထိုင္ေပၚမွာ နဲနဲ ရဲလာျပီ။ အားလံုးလဲ ျပီးျပီဆိုတဲ့ စိတ္နဲ. ေဆးရံု ေရွ.တဲ့တဲ့ ပလက္ေဖါင္းေပၚ က်မ အရွိန္နဲ. တက္လိုက္တာ ပလက္ေဖါင္းက နဲနဲ ျမင့္ျပီး အဖုျဖစ္ေနေတာ့ ကုလားထိုင္က ဝုန္းကနဲ ေဆာင့္ခုန္လိုက္တာ က်မလဲ အုုန္းကနဲ ကုလားထိုင္ေပၚက ေျမာက္တက္ျပီး လမ္းမေပၚ ဖင္နဲ ျပဳတ္က်ပါေရာ။ ေဆးရံုေရွ.တဲ့တဲ့ လူနာတင္ယဥ္ေတြ ရပ္ထားတဲ့ေနရာ။ Paramedics လုိ.ေခၚတဲ့ ေရွးဦးျပဳ ကုသတဲ့ သူေတြရဲ. ေရွ.တဲ့တဲ့ကို ျပဳတ္က်တာ။ သူတို.က က်မကို သိေနျပီးသား သူေတြဆိုေတာ့ တကယ္ မသန္စြမ္းသူ မဟုတ္မွန္း သိေနေတာ့ ရယ္ခ်င္တဲ့ မ်က္နွာေတြနဲ. တခြိခြိ လုုပ္ျပီး .. “အဆင္ေျပရဲ.လား၊ ဘယ္နားနာသြားလဲ” လာေမးၾက လာထူေပးၾကပါေရာ။ က်မလဲ အရွက္ေျပ ရယ္က်ဲက်ဲ နဲ. .. “ဟဲဟဲ နာပါဘူး ရပါတယ္ ရပါတယ္” ဆုိျပီး .... က်မရဲ. တေန.တာ စြန္.စားခန္းေလး ျပီးစီးသြားခဲ့ရပါတယ္။ 

ခါးနာတတ္သူ နဲ. ပိုးသတ္ေဆး

တေလာက ထြက္လာတဲ့ စာေစာင္တခ်ိဳ.မွာ ေဖၚျပထားတဲ့ နာတာရွည္ ခါးနာတတ္သူေတြနဲ. ရက္ ၁၀၀ ပိုးသတ္ေဆးကုထံုးကို လူအေတာ္မ်ားမ်ား စိတ္ဝင္တစားရွိလွ ပါတယ္။ 

အထူးသျဖင့္ အေနာက္နိုုင္ငံမွာ ခါးနာတဲ့သူေတြ အလြန္ေပါပါတယ္။ ေနမေကာင္းလို. အလုပ္မလုပ္နိုင္တဲ့ Off Sick ေခၚရတဲ့ ေရာဂါေတြထဲမွာ ခါးနာတာက နံပါတ္ ၁ ကေန ၅ အတြင္းမွာ ရွိပါတယ္။ ေဆးရံုု ေဆးခန္းမွာေတြ.ရတဲ့ လူနာေတြ လုပ္ေဖၚကိုင္ဖက္ ေတြမွာလဲ အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ခါးနာတတ္သူေတြ ျဖစ္ေနျပန္တယ္။

ပံုမွန္ဆိုရင္ ခါးနာတတ္သူေတြကို exercises (အမ်ားအားျဖင့္ေတာ့ က်မတို. ေခၚတဲ့ Core muscle exercises/ Core stability exercises) ဆိုတာေတြနဲ. သက္သာေအာင္ ေနာက္ထပ္မျဖစ္ေအာင္ သင္ျပ ရွင္းျပ ရပါတယ္။ တခ်ိဳ.လဲ သက္သာသြားျပီး တခ်ိဳ.ၾကေတာ့လဲ  Private Physio/ Chiropracter ဆိုုတာေတြနဲ. အပ္စိုက္တာ၊ နွိပ္တာ၊ အဆစ္ေတြ ေလ်ာ့ေအာင္ manipulation ဆိုတာေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳး စမ္းသပ္ ကုၾကတာေတြလဲ ရွိပါတယ္။ ေပ်ာက္တဲ့သူ ရွိသလို ဆရာမ်ား သားေသ၊ ပိုဆိုုးျပီး နာတာရွည္ ျဖစ္ကုန္တာေတြကလဲ အလြန္မ်ားတာကိုး။ ခက္တာက ဒီနိုုင္ငံမွာ Benefits/ compensation ဆိုတာေတြက ရွိေတာ့ အလုပ္မလုပ္နိုင္ရင္ အစိုးရ ေထာက္ပံ့စာနဲ.သက္ေတာင့္သက္သာ အိမ္မွာေနျပီး ေကာင္းေကာင္း စားလို. ေနလို.ရပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ တခ်ိဳ.ကလဲ ေရာဂါ မသက္သာခ်င္ေတာ့ ..။ အဲဒီေတာ့ အခက္ေတြ.တာ က်မတို.လို က်န္းမာေရး နယ္ထဲကသူေတြ။ 

ခါးနာရျခင္း အေၾကာင္းရင္းကလဲ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိပါတယ္။ ခါးမွာ Vertebra ဆိုတဲ့ အရိုုးေလးေတြရွိပါတယ္။ vertebra ေတြရဲ. ၾကားမွာ Disc ဆိုတဲ့ အရိုးပါး ဂ်က္လီ အိပ္ကေလးေတြ ရွိပါတယ္။ vertebra ေတြ ၾကားထဲကေန အာရံုုေၾကာေလးေတြ ထြက္လာျပီး ေျခေထာက္ထဲကို သြားၾကတယ္။  vertebras အရိုုးေတြ သူ.ေနရာ တက်ရွိေအာင္ ေထာက္ခံေပးထားတဲ့ ၾကြက္သား အရြတ္(fascia) ဆိုတာေတြကလဲ ရွိပါတယ္။ 

အဲဒီေတာ့ ခါးနာတာ ေဘးေထာက္ခံထားတဲ့ ၾကြက္သား အရြတ္ေတြက နာတာလား (က်မတိုေခၚတဲ့ Mechanical back pain)။ Disc ကေလး ေပါက္သြား က်ြန္သြားျပီး နာတာလား။ ခါးမွာ အာရံုုေၾကာညွပ္မိျပီးနာတာလား အစရွိသျဖင့္ေပါ့။ ရွင္းရရင္ စာအလြန္ ရွည္သြားမွာမို .... အားလံုုး ေက်ာ္ခ်ပါျပီ။

အခုုေျပာမွာက Disc ေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ ခါးနာတတ္သူေတြ။ Disc က အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ေပါက္သြားျပီး အထဲက ဂ်ယ္လီလို အရာေလးေတြ ကၽြန္ထြက္လာျပီး ေဘးမွာရွိတဲ အာရံုုေၾကာေလးေတြကိုု သြားဖိမိတတ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ. လူနာေတြကေတာ့ ဘာမွ လုုပ္စရာမလို အခ်ိန္ၾကာလာတာနဲ. အမွ် ေပ်ာက္သြားတတ္ေပမယ့္ တခ်ိဳ.လူနာေတြမွာေတာ့ steoid နဲ. Nerve Block ေဆးထိုးေပးရတာ၊ ဒါမွမသက္သာေသးရင္ ခြဲကုရတဲ့ Microdiscetomy (ကၽြန္ေနတဲ့ disc ေနရာေလး လွီးထုုတ္ပစ္တာ) Vertebra fusion (disc တခုလံုုး ဖယ္ထုုတ္ျပီး အရိုုး ၂ခု ဆက္လိုက္တာ) ဆိုုတာမ်ိဳးေတြ လုပ္ရပါတယ္။ 

အဲဒီမွာ သုေတသန အုပ္စုု တစုုက ေတြ.လာတာ လူနာအမ်ားစုရဲ. ဖယ္ထုတ္လိုက္တဲ့ disc မွာ Propionbacterium acnes လို.ေခၚတဲ့ ပိုးဝင္ေနတာ ေတြ.ရတယ္တဲ့။ 

ဒါနဲ. လူနာ အုပ္စု တစု (Disc ကၽြန္ျပီး ၆လေက်ာ္ ခါးနာသူမ်ား၊ MRI scan မွာ disc protrusion + Modic changes (ေဘးက vertebra အရိုုးမွာ ေရာင္ေနတာ) ရွိတဲသူေတြ) စုုျပီး ရက္ ၁၀၀ ပိုးသတ္ေဆး (Amoxicillin + Clavulanic acid 500/125) ကိုေပးၾကည့္ပါတယ္။ ၆လ၊ ၉လ၊ ၁နွစ္ follow up မွာ ပိုးသတ္ေဆး ေသာက္တဲ့ သူေတြက Placebo ေသာက္သူေတြထက္ သိသိသာသာ  ေတာ္ေတာ္ သက္သာလာတာ ေတြ.ရသတဲ့။ 

စာေရးပ်င္းေတာ့ ေသေသခ်ာခ်ာ အေသးစိပ္ေတာ့ မေရးေတာ့ပါ။ ဒါေပမယ့္ေတြးမိတာက ျမန္မာနိုုင္ငံမွာလိုု ပိုုးသတ္ေဆး အကန္းအသပ္ အတားအျမစ္ မရွိ တြင္တြင္သံုုးျပီး Physio ေကာင္းေကာင္း မရွိတဲ့ နိုင္ငံလိုမ်ိဳးမွာ ဒါဟာ နာတာရွည္ ခါးနာသူေတြအတြက္ ပုုစၦာ အေျဖ တခုမ်ား ျဖစ္လာ မလားလို.ပါ။ 

Foam Rolling

အသက္ကၾကီးလာေတာ့ မၾကာခဏ တကိုယ္လံုး ကိုက္တတ္ခဲတတ္နဲ.။ ငယ္ငယ္ကဆို အိမ္က ေမြးစားထားတဲ့ ကေလးမေလးေတြနဲ. တက္တက္နင္းခိုင္းရတာ က်မ မွတ္မိပါေသးတယ္။ အဲလို ငယ္ကတဲက ေညာင္းတတ္တာေလ။

အခုေတာ့ ကိုယ့္ကို နင္းေပးနွိပ္ေပးဖို. ဆိုတာ ေဝးလို. အဂၤလန္မွာ အစစအရာရာ ကုိယ္အားကိုယ္ကိုးရတာ။ ဒါေပမယ့္ ဒီ Foam Roller ဆိုုတာေလး ရွာေတြ.ထားေတာ့ အေတာ္ေလး ဟန္က်ေနပါတယ္။ ဒီ Foam ေလးေပၚမွာပဲ ကုုိယ့္ရဲ့ ခႏၱာကိုု္ယ္ အေလးခ်ိန္ေလးနဲ. အသာ လွိမ့္ေပးေတာ့ အနွိပ္ခံရတဲ့ အတုုိင္း အလြန္ အေညာင္းေျပပါတယ္။ အရမ္းနာမွာလဲ မစိုးရိမ္ရေတာ့ပါ။ 

အဲဒီေတာ့ နွိပ္တာေတြ အေၾကာင္းေျပာရရင္ ဒီမွာ ေဆးပညာ (Physio/ Physical therapist) ေတြရဲ. နည္းေတြနဲ. နွိပ္နည္း ေျမာက္မ်ားစြာရွိပါတယ္။ ၾကြက္သားေတြကို နွိပ္နယ္ေပးေတာ့ ေသြးလွဲ.ပတ္မွဳ အားေကာင္းေစပါတယ္။ တခ်ိဳ.ၾကြက္သားေတြ အရြတ္ေတြမွာ ဒါဏ္ရာရျပီးတာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ အသံုုးမ်ားလြန္း အျပင္းအထန္ အားကစားလုုပ္ျပီးေတာ့ ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ၾကြက္သားေတြ တင္းေနတတ္ပါတယ္။ ဒါဏ္ရာေလးေတြ ရျပီးေတာ့လဲ အနာရြတ္ေတြျဖစ္ျပီး ၾကြက္သားနဲ. အရြတ္ေတြ ကပ္ေန (Adhesion)တာလဲ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာ နွိပ္နယ္ Foam roll လုုပ္ေပးျခင္းနဲ. သက္သာေစျပီး ၾကြက္သားေတြကိုု ပိုက်န္းမာေစသတဲ့။ Long and Strong Muscles လို.လဲ တင္စား ေျပာၾကပါေသးတယ္။ တခ်ိဳ.ၾကြက္သားေလးေတြမွာေတာ့ အခ်ိန္အလြန္ၾကာ အသံုုးျပဳခံရတာ မ်ားလြန္းေတာ့ ၾကြက္သား အထံုး အဖုုအထစ္ ကေလးေတြ ျဖစ္လာျပီး အာရံုုေၾကာကိုုပါ ထိခိုု္က္ျပီး နာတာၾကင္တာေတြ ျဖစ္ေစပါတယ္။ ေဆးပညာမွာေတာ့ Myofascial trigger points (Or) Myofascial refer pain လို.ေခၚပါတယ္။ ဒါေတြကိုုလဲ Sport Massage နဲ. နွိပ္တာ ေကာင္းေကာင္းလုုပ္ေပးတာနဲ.တင္ ေျပာက္ကင္းနုုိင္ပါတယ္။ က်မေတြ.ဖူးတဲ့ လူနာတခ်ိဳ. ပခုုန္းနာ ခါးနာတာ နွစ္နဲခ်ီၾကာေနတာ အခုုမွ Physiotherapist ေကာင္းေကာင္းနဲ.ေတြ.ျပီး maunal therapy ေကာင္းေကာင္း အနွိပ္ခံလိုုက္ရတာ နွစ္အေတာ္ၾကာ နာေနတာေတြ ၾကက္ေပ်ာက္ငွက္ေပ်ာက္ ေပ်ာက္ကင္းသြားတာေတြ ေတြ.ဖူးပါတယ္။ 

Foam rolling နဲ.လဲ ေသေသခ်ာခ်ာ အသံုုးျပဳတတ္ရင္ အဲဒီလို အက်ိဳးအျမတ္မ်ိဳး ရတာေၾကာင့္ ဒီမွာေတာ့ အားကစား သမား ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား အသံုုးျပဳၾကပါတယ္။ က်မကိုယ္တိုုင္ကေတာ့ အားကစား သမားေတာ့ မဟုုတ္ေပမယ့္၊ သိပ္ေညာင္းတတ္လြန္းေတာ့ ညေနေစာင္း အိမ္ျပန္ေရာက္ျပီး ဒီ Foam roller ေလးနဲ.ပဲ ညားညားေနရတာ အေတာ္ၾကာပါျပီ ေပါ့ကြယ္...။

Oscar Pistorius - Highs and Lows, good and bad

ေအာ္စကာ ပစ္စ္တိုးရိယပ္စ္ ဆိုတဲ့ နာမည္ဟာ အားကစားေတြ အေၾကာင္းစိတ္ဝင္စားတဲ့ သူမ်ား အမ်ားစု ၾကားဖူးျပီးသား ျဖစ္နိုုင္ေလာက္ပါမယ္။ ဒါမွမဟုတ္ သတင္းဖတ္တဲ့ လူမ်ား သူ.ရဲ့ ေလာေလာလတ္လတ္ ေမာ္ဒယ္ရည္းစားကိုု ေသနတ္နဲ. ပစ္သတ္တဲ့ သတင္းကို ေတြ.မိဖတ္မိေကာင္း ဖတ္မိပါလိမ့္မယ္။ သူဟာ က်မရဲ့ အရင္က အားကစားသမားေတြ ထဲမွ ခ်ီးက်ဴးအားက်ခဲ့ရတဲ့ အားကစားသမား တေယာက္လဲ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဟုိးအရင္ထဲက က်မ အခ်ိန္ရရင္ သူ. အေၾကာင္းေရးဦးမယ္ ဆိုုျပီး အားခဲထားတာပါ။

သူဟာ ေတာင္အာဖရိကနုိင္ငံမွ ေျခနွစ္ဖက္လံုုး ျဖတ္ထားျပီး အိုုလန္ပစ္ေရာ၊ မသန္စြမ္းသူေတြပဲ ျပိဳင္တဲ့ ပါရာအုုိလန္ပစ္ေရာမွာပါ ဝင္ျပိဳင္ခဲ့ျပီး ေရႊတံဆိပ္ကိုုင္ထားသူ တစ္ဦး ျဖစ္ပါတယ္။ အခု အျမန္ဆံုုး ဆိုုတဲ့ world record ကိုု ကိုုင္ထားသူလဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ.ကိုု သူရဲ့ ေျခတုုေၾကာင့္ လူအမ်ား၊ သတင္းစာေတြထဲမွာ Blade Runner လိုု.လဲ အသိမ်ားၾကပါတယ္။

သူဟာ ေမြးတုန္းက ေျခနွစ္ဖက္လံုုးမွာ fibula လိုေခၚတဲ့ အရိုုးမပါဘဲ ေမြးလာတဲ့ သူပါ။ အသက္ ၁၁လသားအရြယ္မွာ ေျခနွစ္ဘက္လံုး ဒူေခါင္းေအာက္ကေန ျဖတ္လိုုက္ရပါတယ္။ ငယ္စဥ္ကထဲက ေျခေထာက္မရွိေပမယ့္ ဘဝကိုု အရွံဳးမေပး ေျခတုုနဲ. အားကစားေပါင္း ေျမာက္မ်ားစြာမွာ ဝင္ျပိဳင္ခဲ့ပါတယ္။ ဥပမာ အေမရိကန္ ေဘာလံုုး (Rugby)၊ တင္းနစ္စ္၊ water polo နပန္းလံုုး အစံုပါပဲ။ သူအသက္ ၁၇နွစ္မွာ တာတို ေျပးတာ စေလ့က်င့္ ယွဥ္ျပိဳင္ခဲျပီး၊ ၂၀၀၄ ပါရာအုိလန္ပစ္မွာ မီတာ ၂၀၀ အေျပးျပိဳင္ပြဲမွာ ေရႊတံဆိပ္ကို ရခဲ့ပါတယ္။ 

အားကစား ဖိနပ္ေလးမ်ား

ေျခလက္မသန္သူေတြ အတြက္လုပ္တဲ့ အားကစား (Paraolympics) ရဲ့ ေျပးခုုန္ျပစ္ ျပိဳင္ပြဲတခုုမွာ အိႏၵိယက အားကစား သမား တေယာက္ ဖိနပ္မပါပဲ အျမင့္ခုုန္တာကိုု ဒီနိုုင္ငံမွ လူမ်ားစြာက “သနားပါတယ္” လိုု ေျပာၾကတာ က်မ ၾကားမိပါတယ္။ က်မအတြက္ေတာ့ ဖိနပ္မပါဘဲ အားကစားလုုပ္တာ အထူးအဆန္းမဟုုတ္လွ။ ဒီအေနာက္နုုိင္ငံမွာေတာ့ အားကစား အမ်ိဳးမ်ိဳး အတြက္ ဖိနပ္အမ်ိဳးအစားေပါင္း ေျမာက္မ်ားစြာ ရွိပါတယ္။ ဥပမာ ေဘာလံုုး၊ တာတုိေျပးတာ အစရွိသျဖင့္ေပါ့။ အဲဒီေတာ့ က်မအေနနဲ.  နဲနဲ စူးစမ္းခ်င္တဲ့ စိတ္ကေလး ေပၚလာပါတယ္။ ဖိနပ္ အမ်ိဳးေပါင္း ဘယ္ေလာက္မ်ား ရွိမလဲေပါ့။ 

ေဘာလံုုးက စေျပာမယ္ဆိုုရင္ ေဘာလံုုးကန္တယ္ဆိုတာ မ်က္ခင္းျပင္ေပၚ (Turf) မွာ ေျပးမယ္၊ ခုုန္မယ္၊ ကန္မယ္၊ အျမန္ ခႏၱာကိုုယ္ အေနအထား ဦတည္ရာေတြ ေျပာင္းရတာေတြ ရွိမယ္။ အဲဒီေတာ့ မ်က္ခင္း (Turf) ေပၚမွာ ေခ်ာ္မလဲဘဲ ကုတ္ဆြဲထားျပီး ေျပးလႊားနုုိင္မယ့္ cleat Or Studs လိုု. ေခၚတဲ့ အတက္ကေလးေတြ ေဘာလံုုး ဖိနပ္ေအာက္မွာ ရွိရပါတယ္။ သူတိုမရွိရင္ မ်က္ခင္းျပင္မွာ ေခ်ာ္လဲနိုုင္ပါတယ္။ ဒီေထာက္တံ Stud ေတြရဲ့ အေရအေသြးအေပၚ မတည္ျပီး ပ်မ္းမ်ွ ေဘာလံုုး ဖိနပ္တရံရဲ့ တန္ဖိုုးဟာ အဂၤလန္ေပါင္ ၂၀၀ - ၃၀၀ ရွိတတ္ပါတယ္။ ပြဲမစခင္မွလဲ ေဘာလံုုးသမားေတြ ကြင္းထဲ မဝင္ခင္ ဒိုုင္လူၾကီးဟာ အဝတ္လဲခန္း အျပင္ကေန ေဘာလံုုးသမား တေယာက္စီရဲ ဘိနပ္ေတြ လာစစ္တာ လုုပ္ရပါတယ္။ အေမရိကန္ေဘာလံုုး (Rugby) လဲ Studs ပါတဲ့ ဖိနပ္ေတြနဲ.ပဲကစားတာပါ။

ျမန္မာ့ အားကစား ကမၻာလႊမ္းဖို.

ပထမ ျမန္မာ အားကစား သမားေတြ အုိလန္ပစ္လာျပိဳင္မယ္ ဆုိတာ သိရတုန္းကေတာ့ ဝမ္းသာအံ့ၾသ မိပါတယ္။  အခု ဘာဆုမွ မရျပန္ေတာ့ အေတာ္ အားမလို အားမရ ျဖစ္ရျပန္ပါတယ္။ ကိုယ့္အိမ္နီးခ်င္းနိုုင္ငံေတြက ဆုတံဆိပ္ေတြ အမ်ားၾကီးနဲ.၊ တရုုတ္ဆို ေရႊဆုတံဆိပ္ အမ်ားဆံုး နံပါတ္ ၁မွာ၊ ကိုရီးယား ဂ်ပန္တို.တုိေတာင္ တကမၻာလံုးရဲ နံပါတ္ ၁၀ အတြင္းေလာက္ ခ်ိတ္ေနေတာ့ ကိုယ့္နိုုင္ငံကိုယ္ ပိုအားမရ ျဖစ္ရျပန္ပါေရာ။ ငယ္က အငတ္တိုင္းျပည္ပါလို. ေျပာစမွတ္ျပဳတဲ့ အီသီရိုုးပီးယားေတာင္မွ ေရႊ ၂ခုု ေၾကး ၂ခုု။

ဒါေပမယ့္လဲ ျပန္စဥ္းစားၾကည့္ေတာ့ ကိုယ့္နိုုင္ငံက အားကစားအတြက္ ေထာက္ပံ့မွဳနဲ. ေငြေၾကးဆိုတာေတြ သိပ္မွမရွိတာေနာ။ အားကစားမွာ ဘယ္လိုပဲ "talent" ရွိရွိ၊ ျဖစ္နိုုင္ေျခရွိေပမယ့္ သူထူခၽြန္ရာကုိ တစိုက္မွတ္မွတ္ မေနမနား၊ တျခားကိစၥေတြ မပူရပဲ ေလ့က်င့္နိုုင္မယ့္ အခြင့္အေရးမ်ိဳးမွ မရွိဘဲကိုုး။ သူမ်ား နိုုင္ငံေတြမွာဆို အားကစား ထူခၽြန္ရင္ အားကစား စေကာလာနဲ. ေက်ာင္းေကာင္းေကာင္းတက္၊ လခ ေကာင္းေကာင္းရသကိုး။ 

ဒီရက္ပိုင္း ျမန္မာက သူငယ္ခ်င္းတေယာက္ ေျပာျပလို. ျမန္မာ အားကစား ေဘာလံုးသမားေတြ ျပိဳင္ပြဲမဝင္ခင္ မိုရီယာမင္းအားေဆးထိုးၾကတာမ်ိဳး၊ အကိုက္အခဲ ေျပာက္ေဆးမ်ိဳးေတြ တာရွည္ဆြဲစားတာမ်ိဳးေတြ၊ ဒီလိုမ်ိဳး ေကာင္းရာနွိဳးနွိဳး ထင္ရာျမင္ရာ ကုေနရတာေလးေတြလဲ ၾကားမိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်မစိတ္ပူမိတာက ေဆးေတြက ေသေသခ်ာခ်ာ မစီစစ္ရင္ ဂရုုမစိုက္ရင္ေတာ့ တခ်ိဳ.ေဆးေတြဟာ (ဥပမာ သြင္းတဲ့ အားေဆးထဲက) တခ်ိဳ.ဓါတ္ေတြဟာ တားျမစ္ေဆးနဲ. ညိျပီး (Doping နဲ.) အပိတ္ခံရနိုုင္ပါတယ္။ 

ေန.စဥ္ေတြထဲမွ တညေနခင္း

က်မတိုု. ေဆးရံုုမွာ Clinic ထိုုင္ျပီဆိုုရင္ လူနာတေယာက္ကို နာရီဝက္ Book လုပ္ပါတယ္။ (တျခား အထူးကုု ဘာသာရပ္ ေတြမွာတာ့ ၁၅မိနစ္ မိနစ္၂၀ ျဖစ္မလား) အဲဒီေတာ့ ပံုမွန္ဆိုုရင္ က်မတိုု. တညေန ေဆးခန္းမွာ လူနာ ၆-ေယာက္ ၇-ေယာက္ေလာက္ ၾကည့္ရတတ္ပါတယ္။ က်မလုုပ္တဲ့ အလုုပ္နဲ. မေန.က က်မရဲ့ ေဆးခန္းေလး အေၾကာင္းျပန္ေျပာရရင္ ...

၁။  ။မာရသြန္ အေျပးသမား ညာဘက္ ေျခသလံုုးေရွ.က အရိုုးမွာ ေျပးလိုုက္တိုုင္း နာေနလို.တဲ့။ ထင္တဲ့ အတိုုင္း ဓါတ္မွန္ ရိုုက္လုိက္ေတာ့ “Stress Fracture”.. 

Stress fracture က မာရသြန္ တာေဝး အေျပးသမားေတြ (အထူးသျဖင့္ endurance exercise လုုပ္တဲ့ သူေတြနဲ.) အသက္ၾကီးတဲ့ သူေတြမွာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အရိုုးပါးလာ အားနဲလာတာနဲ့ (Osteoporosis) အရိုုးကိုု အနားမရ တအားသံုုးလိုု. ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဘယ္လိုု ကုုမလဲ ဆိုုေတာ့ ကယ္လစီယမ္ေတြ လံုုေလာက္ေအာင္စား၊ ဗိုုက္တာမင္ ဒီ အားမနဲေအာင္ေန၊ ျပီးေတာ့ အရိုုးကို အနားေပးရတာေပါ့။ ဒီမွာေတာ့ Air Cast Boot လိုု.ေခၚတဲ့ ဖိနပ္ ထူထူၾကီးနဲ. ၈-ပတ္ေလာက္ စီးခိုုင္းရပါတယ္။ ကဲ ဒီအေၾကာင္း ေျပာရင္ ေျပာစရာေတြ အမ်ားၾကီးမိုု. ဒီမွာပဲရပ္။ ေနာက္တေယာက္ သြားမယ္ .... 

Under Performance Syndrome

အားကစား သမားေတြမွာ က်မတိုု.ေျပာတဲ့ Unexplained Underperformance Syndrome ဆိုုတာ ရွိပါတယ္။ သူတိုု.ေတြ ေလ့က်င့္တာမ်ားလြန္းျပီး ခႏၱာကိုုယ္က မခံနိုု္င္ေတာ့ဘဲ သူတိုု.ရဲ. လုုပ္ေဆာင္နိုုင္မွဳ စြမ္းရည္ေတြ သိသိသာသာ က်ဆင္းလာပါတာကိုု ေခၚတာပါ။ ကုုနည္းကေတာ့ ခႏၱာကိုုယ္ ျပန္လည္သန္စြမ္းလာေအာင္ လံုုေလာက္တဲ့ အနားယူမွဳေတြ လုုပ္ေပးရပါတယ္။ 

က်မ အခုုေျပာခ်င္တာက အားကစားသမားေတြနဲ. ပက္သက္လိုု.ရယ္ မဟုုတ္ပါဘူး။ လူသားအားလံုုးမွာလဲ လုုိအပ္တဲ့ အနားယူမွဳဆိုုတာ ရွိသင့္ပါတယ္။ နိုု.မဟုုတ္ရင္ ေန.စဥ္ အိပ္ေရးမဝ ခႏၱာကိုုယ္ နြမ္းနယ္ျပီး စိတ္မေပ်ာ္မရႊင္ စိတ္ဓါတ္က်ဆင္းတာေတြ ရွိလာနိုုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီနိုုင္ငံမ်ာေတာ့ တနွစ္ကိုု ၃၂ ရက္ (စေန တနဂၤေႏြ မပါဘဲ) ေဟာလီးေဒး ယူဖိုု.ခြင့္ျပဳထားပါတယ္။ က်မတိုု. ျမန္မာနိုုင္ငံမွာ တုုန္းကေတာ့ နားရမယ္မွန္း မသိ၊ ေဟာလီးေဒးဆိုုတာလဲ မရွိ၊ ပင္ပန္းရမွန္းလဲ မသိခဲ့ပါ။ ဒီနိုုင္ငံေရာက္ျပီးမွ သူတိုု.က ေဟာလီးေဒးဆိုုေတာ့ ကိုုယ္လဲ လိုုက္ ေဟာလီးေဒးျပီး အခုုေတာ့ က်မလဲ အလြန္ကိုု ပင္ပန္းတတ္၊ ညည္းျငဴတတ္လာပါျပီ။ ေကာင္းတဲ့ ေျပာင္းလဲမွဳလိုု.ေတာ့ က်မ မထင္ပါ။ 

Fuel for Exercising

ဒီေန. Exercise Physiology ေတြျပန္ဖတ္ျဖစ္တာနဲ. ဒီမွာ နဲနဲ ျမန္မာလိုု ျပန္ေဝမွ် လိုုက္ပါတယ္။ ဒီ လူ.ခႏၱာကိုုယ္ရဲ. သံုုးတဲ့ အင္နာဂ်ီေတြရဲ. အေၾကာင္းဟာ အေသးစိတ္ေျပာရင္ အလြန္ ရွဳပ္ေထြးတာမိုု.၊ က်မလဲ လိုုရင္ ဖတ္လိုုက္ ျပီးရင္ ျပန္ေမ့သြားလိုုက္နဲ. ဆိုုေတာ့၊ ဒီမွာ လိုုရင္း အၾကမ္မ်ဥ္း နဲနဲ ပဲ ေရးပါမယ္။ ေတာ္ၾကာ ေခါင္းရွဳပ္ကုုန္မွာ စိုုးလို.ပါ။ ေက်ာင္းမွာတုုန္း ကေတာ့ ေရွ.က ဆရာမ ရွင္းျပတာကိုု ေခါင္းေတြကုုတ္ျပီး မ်က္စိကေလး ကလယ္ ကလယ္နဲ. နားေထာင္ခဲ့ ဖူးပါတယ္။ 

ခႏၱာကိုုယ္မွာ အားလံုုးသိတဲ့ အတိုုင္း ကစီဓါတ္(carbohydrate)၊ အဆီဓါတ္(Fat) နဲ. အသားဓါတ္(Protein) တိုု.ကေန ATP လုုိ.ေခၚတဲ့ အင္နာဂ်ီကိုု ထုုတ္ပါတယ္။ လူတေယာက္ရဲ. ေန.စဥ္ လုုိအပ္တဲ့ အင္နာဂ်ီဟာ ဘယ္ေလာက္ လွဳပ္ရွားသြားလာမွဳမ်ားတယ္ ဆိုုတာ မူတည္ျပီး ၁၈၀၀ ကယ္လုုိရီ ကေန ၃၅၀၀ ကယ္လိုုရီေလာက္အထိ ပ်မ္းမွ် ေျပာင္းလဲမွဳ ရွိပါတယ္။ အေျခခံကေတာ့ ရွင္းရွင္းေလးပါ။ ဝင္သြားတဲ့ ကယ္လိုုရီ ပမာနနဲ. ျပန္သံုုးလုုိက္တဲ့ ကယ္လိုုရီေပၚ မူတည္ျပီး ဝင္တာမ်ားရင္ ကိုုယ္အေလးခ်ိန္ တက္မယ္။ ထြက္တာမ်ားရင္ အေလးခ်ိန္က်မယ္ေပါ့။ သၾကားတဇြန္းဟာ ၂၀ ကယ္လိုုရီ၊ နွမ္းဆီတဇြန္း ၄၅ကယ္လုုိရီ ထုုတ္နိုုင္ပါတယ္။

ခါးနာတတ္တဲ့ သူေတြ

အေရးေပၚဌာနမွာ ခါးနာလိုု. လာျပတာဆိုုရင္ တခါတေလ လူနာကိုု မျမင္ခင္ ကတဲက စိတ္နဲနဲ ညစ္မိတာ အမွန္ပါပဲ။ ဘာလုုိ.လဲ ဆိုုေတာ အမ်ားစုုဟာ Chronic back pain လိုု.ေခၚတဲ့ နာတာရွည္ ခါးနာတတ္သူေတြ ျဖစ္ျပီး ေဆးပညာ အရ ကုုရန္ မလြယ္တာေတြ ျဖစ္လိုု.ပါပဲ။အနာေပ်ာက္ေဆးေသာက္ ေလ့က်င့္ခန္းလုုပ္ စိတ္ဖိစီးတာေတြ ဖယ္ထုုတ္ျပီး အေကာင္းျမင္နိုုင္ေအာင္ က်ိဳးစား ဆိုုတာကလဲြလိုု. သိပ္လဲ ေျပာစရာ အၾကံေပးစရာ သိပ္ မရွိလွပါဘူး။ ကိုုးရီးယား ဇတ္လမ္းတြဲေတြ ထဲကလိုု  aja aja fighting ေပါ့ေနာ။

အရင္ တပတ္က အလုုပ္မွာ လုုပ္ေဖာ္ကိုုင္ဖက္ ဆရာဝန္ တေယာက္က ခါးနာတာနဲ. ပက္သက္ျပီး စာသင္ဖိုု. တခ်ိန္ ယူေပးပါေျပာေတာ့ အင္တာနက္မွာ ေလွ်ာက္ဖတ္ၾကည့္ေတာ့ မွ တခ်ိဳ.လူနာေတြ ညည္းျငဴထားတာေတြ ေတြ.မိပါတယ္။ တခ်ိဳ.ကေျပာတာ “ဆရာဝန္က သူ ခါးနာတာကိုု လံုုးဝ ဂရုုမစိုုက္ဘူး” “သူခါးနာတာ ဆရာဝန္က ဘာ စစ္ေဆးခ်က္ Xrays မွ မလုုပ္ဘူး”၊ တေယာက္ကေတာ့ “ငါ သာ အရင္ကလိုု ငယ္ငယ္ ေခ်ာေခ်ာေလးဆိုရင္ ဆရာဝန္ေတြ က ေသေသခ်ာခ်ာ ဂရုုစိုုက္မွာပဲ” တဲ့။ နွိပ္ ထားတာေတြကေတာ့ စာမ်က္နွာ ၃မ်က္နွာေလာက္ရွိပါတယ္။ 

ရုုတ္တရက္ ျဖစ္နိုု္င္ေသာ အားကစားသမားတိုု.ရဲ. နွလံုုးေရာဂါ

ေဘာလ္တြန္ ေဘာလံုုး (Bolton Wanderers Football club) အသင္းမွ Fabrice Muamba ရဲ.ေဘာလံုုးပြဲမွာ ကစားေနတုုန္း နွလံုုး ခုုန္ ရုုတ္တရက္ မမွန္/ရပ္သြားရတဲ့  အေၾကာင္း သတင္းေတြမွာ ဖတ္မိရာမွ ဒီစာတိုုေလး စေရးမိျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ 

အလြန္ က်န္းမာ သန္စြမ္းတဲ့ အားကစား သမားေတြ ဒါမွမဟုုတ္ လူငယ္ေတြမွာ အျဖစ္မ်ားတတ္တဲ့ Sudden Cardiac Death syndrome ဆိုုတာ ရွိပါသည္။ ဆိုုလိုုရရင္ အလြန္ က်န္းမာ သန္စြမ္းေပမယ့္ ရုုတ္တရက္ လဲက် အသက္ပါ ထြက္သြားတဲ့ အေျခအေန မ်ိဳးပါ။ ဘာၾကိဳတင္ သတိေပးတာမ်ိဳးမွ မရွိပဲေပါ့။ ေတာ္ေသးသည္။ ဒီအေျခအေနက ျမန္မာလူမ်ိဳး တို.တြင္ အျဖစ္မမ်ားပါ။ 

ကမၻာအရပ္ရပ္ မွ သုုေတသန မွတ္တန္းမ်ား အရ ပ်မ္းမွ် လူ ၅ေသာင္းတြင္ ၁ေယာက္ ျဖစ္နိုု္င္ပါသည္။ ေယာက္်ား မိန္းမ အခ်ိဳး ၉း၁ ရွိျပီး၊ အသက္ ၂၃နွစ္ သည္ ပ်မ္းမွ် အျဖစ္မ်ားဆံုုး အရြယ္ ျဖစ္သည္။

ေျခဖေနာင့္ နာျခင္း (Plantar fascitis)

ျမန္မာလိုုေတာ့ တခ်ိဳ.က ေျခဖေနာင့္ အတက္ထြက္တယ္ လုုိ.ေခၚတတ္ေသာ ေျခဖေနာင့္နာျပီး လမ္းေလွ်ာက္တာ ခက္ေစေသာ Plantar Fascitis ဆိုုတဲ့ အေၾကာင္းကိုုေျပာျပ ခ်င္ပါတယ္။

ေျခဖဝါးမွာ Plantar Fascia လိုု.ေခၚတဲ့ အရြတ္ျပားေလးရွိပါတယ္။ ေျခေထာက္ရဲ. arch ကိုု ေထာက္မေပးထားျပီး လမ္းေလွ်ာက္သြားလာရ လြယ္ကူေအာက္ ကူညီေပးေနတဲ့ အရြတ္ျပားေလးပါ။ အခန္.မသင္.ရင္ သူလဲ ေရာင္ကိုုင္းျပီး နာနိုုင္ပါတယ္။ 

သုုေတသန စာတန္းေတြမွာ လူ ၁၀ေယာက္မွာ ၁ေယာက္ ျဖစ္နိုုင္တယ္လိုု. ဆိုုထားပါတယ္။ လမ္းေလွ်ာက္မ်ားတဲ့ သူေတြ၊ တေန.တာ မတ္တပ္ ရပ္ေနရတာ မ်ားတဲ့ သူေတြ၊ အားကစား စလုုပ္ျပီး မာတဲ့ လမ္းမေပၚ အၾကာၾကီး ေျပးမိတဲ့ သူေတြ၊ မေတာ္တဲ့ ကိုုယ္နဲ. အဆင္မေျပ တဲ့ ဖိနပ္ေတြကိုု ဝတ္တဲ့သူေတြ၊ ကိုုယ္အေလးခ်ိန္ သာမန္ထက္ ပိုုေနတဲ့ သူေတြ နဲ. ခႏၱာကိုုယ္ အေနအထား (Allignment or Biomechanics) မမွန္တဲ့သူေတြမွာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ အသက္ၾကီးတဲ့ သူေတြမွာ ေတာ့ ဓါတ္မွန္ရိုုက္ၾကည့္ လုုိက္ရင္ ေျခဖေနာင့္မွာ အတက္ ထြက္ေနတာ ေတြ.ရနိုု္င္ပါတယ္။ အတက္ရွိသူတိုုင္းလဲ ေျခဖေနာင့္ မနာပါ။

မရယ္သင့္ေပမယ့္ ရယ္မိေသာ အျဖစ္မ်ား

အားကစားပြဲ အေျမာက္အမ်ား ကိုု ဆရာဝန္ တေယာက္အေနနဲ. သြားရတိုုင္း တခ်ိဳ. ပြဲမ်ားတြင္ မီဒီယာနွင့္ ကင္မရာမန္းမ်ားက ေနရာအနွံ. မိုု. ဆံုုးျဖတ္ခ်က္ ျမန္ျမန္ခ်ျပီး၊ အမွားမျပဳမိေအာင္ အလြန္သတိထားရပါသည္။ ဒီလိုု သတိထားသည့္ၾကားမွ အခ်င္းခ်င္း ကေပါက္တိ ကေပါက္ခ်ာ လုုပ္မိတာေတြကိုု က်မတိုု. ၾကံဳတိုုင္း မၾကာ ခဏ ျပန္ေျပာမိ ၾကပါသည္။ ဥပမာ အားကစားပြဲ တခုုတြင္ ဒဏ္ရာရ ေနတဲ့ အားကစားသမားကိုု သယ္ထုုတ္ဖိုု. က်ိဳးစားေနတုုန္း ကုုိယ္ပါ အရွိန္လြန္ျပီး ဒဏ္ရာရတဲ့ အားကစားသမားေပၚ တဲ့တဲ့ ေခ်ာ္လဲတဲ့ သူနဲ.လဲ က်မ ၾကံဳဖူးပါသည္။ ဟိုုးတေလာက Trampoline လိုု.ေခၚတဲ့ စပရိန္ အဝိုုင္းၾကီး ေပၚမွာ (၅ေပေလာက္ အျမင့္ ရွိပါတယ္) အားကစား သမား တေယာက္ ဒါဏ္ရာရေနတာ တက္ဆြဲဖိုု. က်ိဳးစားတာ အေပၚ Trampoline ေပၚ မတက္နိုုင္ပဲ ေအာက္ျပန္ ေလ်ွာက်တဲ့ ဆရာဝန္ေလး တေယာက္ရဲ. အျဖစ္ကိုုလဲ ကိုုယ္ေတြ. ျမင္ခဲ့ရပါသည္။ (မရယ္သင့္ေသာ္လဲ ခြိခနဲေတာ့ ခိုုးရယ္ခဲ့ပါေသးသည္)။

ပခံုုးဆစ္နာတဲ့ ခဲတဲ့ေရာဂါ (Frozen Shoulder)

ဒီပုုခံုုးဆစ္ ခဲတဲ့ ေရာဂါဆိုုတာ အသက္ ၄၀ - ၇၀ ၾကားရွိတဲ့ အမ်ိဳးသမီး ေတြမွာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။
သုုေတသန ေတြမွ ဆိုုထားတာကေတာ့ လူ ၅ေယာက္မွာ ၁ ေယာက္ေလာက္ ျဖစ္နိုုင္ေျခရွိတယ္တဲ့။ ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္ရတယ္ဆိုုတာ အတိအက် မသိရေပမယ့္ ဟိုုမုုန္း အေျပာင္းအလဲ နဲ. သက္ဆိုုင္ရမယ္လိုု. အဆိုုေတြေတာ့ ရွိပါတယ္။ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ ရွိတဲ့သူေတြမွာ ၅ဆ ပိုုအျဖစ္မ်ားတယ္လိုု. ဆိုုပါတယ္။ ဘယ္ ညာ နွစ္ဘက္လံုုး ျဖစ္နိုုင္တယ္ဆိုုေပမယ့္ အသံုုးမျပဳတဲ့ လက္ ဖက္က ပိုုအျဖစ္မ်ားပါတယ္။ ၅ေယာက္မွာ ၁ေယာက္က တျခားပုုခံုုးကိုုပါ ဆက္ ျဖစ္ေစနိုုင္တယ္လိုု. ဆိုုပါတယ္။
ေရာဂါ ျဖစ္စဥ္ကိုု ၾကည့္မယ္ဆိုုရင္ ေရာဂါ အဆင့္က ၃ ဆင့္ ခြဲေတြ.နိုု္င္ျပီး ဒါကိုု ျဖတ္သန္းဖိုု. ပ်မ္းမွ် ၂ နွစ္ေလာက္ ၾကာပါတယ္။ ဆိုုလုုိတာကေတာ့ ဘာမွ မကုုရင္ေတာင္ ဒီ ၂ - ၅နွစ္ ေလာက္ၾကာရင္ ဒီခဲေနတဲ့ ပုုခံုုးဆစ္ဟာ သူ.ဟာသူ ျပန္ေပ်ာ္ျပီး ေရာဂါ ေပ်ာက္သြားပါလိမ္.မယ္။ 

အဆင့္ ၃ ဆင့္ကိုု အတိုုခ်ဳန္. ရွင္းျပပါမယ္။ 


ပထမ အဆင့္၊ စတင္ခဲလာျခင္း (၂လ - ၉လ)
ဒီအခ်ိန္က ပုုခံုုးဆစ္၊ အဂၤလိပ္လိုု Gleno-humeral joint လိုု.ေခၚတဲ့ အဆစ္နဲ.အဆစ္နားမွာရွိတဲ. အရြတ္ေတြ စျပီး ေရာင္ကိုုင္းလာပါတယ္။ လူနာအေနနဲ. ဒီအခ်ိန္မွာ ပုုခံုုးမွာ အရမ္းနာနိုု္င္ ကိုုက္ခဲနိုုင္ ပါတယ္။ ညဘက္မွာ ပိုုဆိုုးတတ္ျပီး အဲဒီ ပုုခံုုးကိုု ဖိအိပ္ရင္ ပိုုနာပါတယ္။

အားကစား နဲ. က်န္းမာေရး

WHO ကမၻာ့ က်န္းမာေရး အဖြဲ.အစည္းၾကီးမွ လူတေယာက္ အေျခခံ က်န္းမာေရး ေကာင္ရန္ အတြက္ တေန. မိနစ္ ၃၀။ တပတ္မွာ ၅ ရက္၊ အားကစား လုုပ္သင့္သည္ဟုု ဆိုုထားပါတယ္။ 

အားကစား လုုပ္ခ်င္း၏ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ား မွာ ေျပာမကုုန္နိုု္င္ပါ။ ပံုုမွန္ အားကစား လုုပ္ခ်င္းျဖင့္ နွလံုုးေရာဂါ၊ ကင္ဆာေရာဂါမ်ား၊ ေသြးတိုုး၊ ဆီးခ်ိဳ၊ စိတ္ဓါတ္က်ခ်င္း တိုု.ကိုု ကာကြယ္နိုုင္ပါတယ္။ ပံုုမွန္ အားကစား လုုပ္သူသည္ စိတ္တည္ျငိမ္ျခင္း ေပ်ာ္ရႊွင္ေပါ့ပါး ျခင္းမ်ားကိုုလဲ ခံစားနိုု္င္ပါတယ္။ 

အားကစားဟုု ဆိုုရာတြင္ ေအရိုုးဗစ္ ဟုုေခၚေသာ နွလံုုး အဆုုတ္ က်န္းမာေရး အားေကာင္ေစေသာ အားကစားမ်ိဳး (Cardiovascular exercise or Aerobics) ရွိသလိုု ၾကြက္သား အုုပ္စုုတခုုစီ ကိုု အားစိုုက္ လုုပ္ရေသာ ေလ့က်င့္ခန္း (Resistance and Strengthening exercise)၊ ကိုုယ္ခႏၱာ အဆီခ်ျပီး က်စ္လစ္ သန္မာေစေသာ ေလ့က်င့္ခန္း (Conditioning exercise) ဆိုုတာေတြလဲ ရွိပါတယ္။ အဆစ္တခုုခ်င္းဆီ ၾကြက္သား အုုပ္စုု တခုု ခ်င္းဆီ ကိုု ဆြဲ.ဆန္.ေပးျခင္းအား ျဖင့္လဲ (Stretching) သူတိုု.ရဲ. ေျပာ့ေျပာင္း သန္မာမွဳ (Flexibility) ကိုု အားေပးတဲ့ အျပင္ သူတိုု.ရဲ. ထိခိုုက္ ဒဏ္ရာ ရမွဳကိုုလဲ ကာကြယ္နုုိင္ပါတယ္။