ဆရာဝန္ တေယာက္ရဲ. ေရာဂါမ်ား

မေန.က က်မ အမ်ိဳးသား ေဆးရံုက သူ.လူနာေတြဆီက သယ္လာတဲ့  ေရာဂါပိုးနဲ. ဝမ္းသြားျပီး အန္ပါတယ္။ ဆရာဝန္ဆိုေတာ့ လူေတြကို ေရာဂါေပါင္းစံုမွ ေပ်ာက္ကင္းေအာင္ ကုသေပးတယ္တဲ့။ ဒါေပမယ့္ အဲလိုကုသေပးရင္းနဲ. ဆရာဝန္ေတြမွာလဲ ေရာဂါေတြရလာတတ္တာပါပဲ။ 

ဥပမာ က်မဆို ေဆးရံု အေရးေပၚဌာနမွာ တာဝန္က်တုန္းက ဗိုက္ေအာင့္ အစာအိမ္နာတဲ့ ေရာဂါရလာပါတယ္။ မရပဲ ေနမလား။ အစားအေသာက္မွ မမွန္တာကိုး။ A+E rotation ရဲ.အလုပ္ခ်ိန္ေတြက တျခားေဆးဌာနေတြလို မဟုတ္။ အခ်ိန္ေတြက ကမိုးကေမာက္ ဆိုေတာ့ တခါတေလ မနက္စာကို ေန.လည္ ၃နာရီေလာက္မွ စားရတာေလ။ 

အခုထိလဲ တခ်ိဳ.ရက္ေတြဆို ပထမဆံုး အစာကို က်မေန.လည္ ၃နာရီေလာက္မွ စားရပါတယ္။ ဥပမာ မနက္ခင္း ၈နာရီအေရာက္ ေဆးရံုသြား ေဆးခန္းမွာ လူနာအျမန္ၾကည့္။ ေန.လည္ေဘာလံုးပြဲကို အမွီသြားရ။ ၾကားမွာ စားဖို. အခ်ိန္မရွိ၊ ထမင္းခ်ိဳင့္လဲ့ ထဲ့စရာ မခ်က္ထားမိေတာ့ ဒီအတိုင္း ဗိုက္ေဟာင္းေလာင္းနဲ. ေဘာလံုးပြဲမွာ၊ Halftime ေလာက္မွ ေဘာလုံးသမားေတြရဲ. Energey drinks/ calory snacks ေတြ နွိဳက္စားရပါတယ္။ 

အဲဒီလို အလုပ္ခ်ိန္မမွန္ေတာ့ အထူးသျဖင့္ ခရီးသြားမ်ားတဲ့ အခါေတြမွာဆိုရင္ေတာ့ မနက္ မနက္ဆို အီးအီးပါဖို.ေတာင္ အခ်ိန္ကမရွိ။ ဝမ္းကခ်ဳပ္လာ၊ ဝမ္းခ်ဳပ္တာၾကာျပီး ဗိုက္ထဲမွာ အီးအီးေတြျပည့္လာတဲ့ အခါက်ေတာ့ Overflow Diarrhoea လို.ေခၚတဲ့ ဝမ္းေတြသြားပါေရာ။ 

လူနာေတြက ကိုယ့္မ်က္နွာကို မၾကာခဏ ေခ်ာင္းဆိုးထဲ့လုုိက္လို. ေရာဂါပိုးကူးျပီး ဖ်ားရတာ လည္ေခ်ာင္းနာရတာလဲ မၾကာခဏ။ 

တခါတေလ အလုပ္ရွဳပ္လြန္းလို. တေနကုန္ ဆီးေတာင္မသြားအားလို. ဆီးေအာင့္ရတာလဲ မၾကာခဏ။ 

လူနာေတြရဲ. ေသြးေတြ မၾကာခဏ ကိုယ္ကိုေပတာ စြန္းတာနဲ. ေသြးေၾကာင့္ ကူးစက္နိုင္တဲ့ ေရာဂါေတြကို ေၾကာက္ရတာလဲ ရွိပါေသးတယ္။ 

ဒီၾကားထဲ အခုအားကစားမွာ လုပ္ေတာ့ ၾကြက္သားမွာ ျဖစ္တတ္တဲ့ Myofascial trigger points ေတြကို ကုတာ၊ အရိုး အဆစ္ေတြကို ေလ်ာ့ေအာင္ Manipulation/manual therapy ေတြ လုပ္တာေတြ မ်ားေတာ့ လက္မက အဆစ္ကေလးနာလာလို. အခု အဲဒီ အလုပ္ေတြအားလံုး Physio နဲ.ပဲလႊဲထားျပီး ကိုယ့္လက္ကိုယ္ အနားေပးထားရပါတယ္။ Ultrasound scan ကေတာ့ သံုးရတာမ်ားတုန္းဆိုေတာ့ လက္ေကာက္ဝတ္ပါ နာမလာေအာင္ အေတာ္ သတိထားေနရပါတယ္။

ဒါေတာင္ စာေမးပြဲေတြ၊ အလုပ္က စိတ္ဖိစီးမွဳေတြနဲ. စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေရာဂါေတြအေၾကာင္း မပါေသးဘူးေနာ္။ 

ကဲ ျဖစ္ခ်င္ဦးဟဲ့ ဆရာဝန္ .....။

ျမန္မာ ကြ

ဒီရက္ပိုင္း အင္တာနက္မွာ ျမန္မာမေလး တေယာက္ကို တဘက္သက္ ရင့္ရင့္သီးသီး တိုက္ခိုက္ထားတာ ဖတ္လိုက္ရျပန္တယ္။ အမွန္ေတာ့ ဒီလို ရင့္သီး ၾကမ္းတမ္းတဲ့ စကားေတြနဲ. အင္တာနက္ေပၚ ဆဲတာ ဆိုတာေတြဟာ စိတ္ဓါတ္က်စရာ မၾကာခဏကို ေတြ.ျမင္ေနရတာပါ။ 

က်မ ျမန္မာျဖစ္ရတာ ဂုဏ္ယူပါတယ္။ အလြန္လွပတဲ့ တိုင္းျပည္မွာ ေမြးျပီး ၾကီးျပင္းခဲ့ ပညာသင္ၾကားခဲ့ရတာေတြ ဒီမွာ အျမဲ ဂုဏ္ယူစြာ ေျပာျပေနက်။ 

ဒီက အသိေတြ “နင္ရဲ. တိုင္းျပည္ အေၾကာင္းေျပာျပပါဦး” ေမးလာခဲ့ရင္ မဆို္င္းမတြ ... ငါတို.တိုင္းျပည္ ဘယ္ေလာက္လွေၾကာင္း သယံဇာတေတြ ဘယ္လိုေပါေၾကာင္း တိုင္းသူျပည္သားေတြ ဘယ္ေလာက္ ရိုုးေျဖာင့္ျပီး သေဘာေကာင္း ကူညီတတ္ေၾကာင္း။ အခ်င္းခ်င္းနာလည္လြယ္ သေဘာထားၾကီးၾကေၾကာင္း၊ အလြန္ ဧည့္ဝတ္ေၾကျပီး အားနာတတ္ေၾကာင္း .. အစရွိသျဖင့္ ရွည္လွ်ားစြာ ရွင္းျပတတ္ပါတယ္။ 

ဒါေပမယ့္ အခုေနာက္ပိုင္း ျမန္မာျပည္မွာ အင္တာနက္ေတြ အသံုးမ်ားလာေတာ့ ျမန္မာ ဝက္ဘ္ဆိုဒ္ေတြ ေပၚလာတယ္။ ျမန္မာ အင္တာနက္ အသိုုင္း အဝိုင္း၊ ဆိုရွယ္ ဝက္ဘ္ဆိုဒ္ေတြ ဆိုတာ ရွိလာတယ္။ အဲဒီေတာ့မွ ေတြ.လိုက္ရတဲ့ ရုုတ္ရင္း ၾကမ္းတမ္းတဲ့ စကားေတြ၊ ကြန္မန္.ေပးထားတာေတြ အင္တာနက္ေပၚ တက္ဆဲထား ဆိုထားတာေတြဟာ မျမင္ခ်င္မွ အဆံုး ေတြ.ရ ျမင္ရ ဖတ္ရပါတယ္။ ေျပာထားတဲ့ စကားေတြ အမ်ားစုဟာ တကယ္ မၾကားဝံ့ မနာသာေတြရယ္ပါ။ ဖတ္ရတာ ေတြ.ရတာေတာင္ မ်က္စိရွက္ဖို.ေတာင္ ေကာင္းပါတယ္။ 

ဒီေတာ့ က်မေတြးမိတာက က်မထင္တဲ့ သိပ္ကို ယဥ္ေက်သိမ္ေမြ.တဲ့ ကူညီတတ္တဲ့ ျမန္မာေတြဆိုတာ က်မရဲ. စိတ္ကူးယဥ္ အိပ္မက္ထဲက ဂေယာင္ေျခာက္ျခား ထင္ျမင္ခ်က္ေတြပဲလား ဆိုုတာ။ ျမန္မာလူမ်ိဳးဆိုတာ တကက္ လက္ေတြ. ဘဝမွာေတာ့ အခုလို မိုက္ရိုုင္းတဲ့ ရင့္သီးတဲ့ စကားေတြပဲ ေျပာတတ္တဲ့ လူတန္းစား တခုုပဲ လားဆိုုတာ။ အခုတေလာ ဂယက္ရိုက္ေနတဲ့ ဘာသာေရး နိုင္ငံေရး ကိစၥမ်ားလဲ အပါအဝင္ပါ။ တခ်ိဳ.ေတြရဲ. ငါေျပာတာပဲမွန္တယ္၊ ငါ့ ခံယူခ်က္နဲ.မတူရင္ ဝင္ ဆဲလိုက္မယ္၊ မိုက္မိုက္ရိုုင္းရိုုင္း ဝင္ေဆာ္ထဲ့လိုက္မယ္ ဆိုတဲ့ လူမ်ိဳးေတြ အမ်ားၾကီးပဲ ေတြ.ေနရတာ တကယ္ စိတ္ဓါတ္က်ဖို. ေကာင္းလွပါတယ္။ လူတိုင္း ျငိမ္းခ်မ္းစြာ သေဘာထား ကြဲလြဲခြင့္ ရွိရမယ္ မဟုုတ္ဘူးလား။

လူဆိုတာ ကိုယ္ဘယ္ကလာတယ္ ဆိုတဲ့ ကိုယ့္ရဲ. ဇာတိဇာတ္ျမဳပ္ Root ကိုု မရွက္သင့္ဘူးလို က်မယံုၾကည္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလို အင္တာနက္မွာ ဖတ္ရတာေတြ မ်ားလာေတာ့ တခါတေလေတာ့ က်မ ျမန္မာ ျဖစ္ရတာ ရွက္မိတယ္။ အဲလို ရွက္မိတဲ့ အတြက္လဲ့ က်မကိုယ္ က်မ မသိုးမသန္. လိပ္ျပာမသန္.ျဖစ္ရျပန္ေရာ .... ေနာက္ဆံုးေတာ့ ကိုယ့္ရဲ. စိတ္ကူးယဥ္ ကမာၻေလးထဲမွာပဲ က်မ ျပန္ေနေတာ့မယ္လို. ဆံုးျဖတ္လိုက္တယ္။ ဒီ အင္တာနက္ သံုးျပီး ရိုုင္းစိုင္းတဲ့ သူေတြဟာလဲ ျမန္မာလူမ်ိဳးအားလံုး ရဲ. ပံုရိပ္ ကိုယ္စားျပဳတာ မဟုုတ္ပဲ ျမန္မာေတြထဲကမွ လူအနည္းစုေလးပဲ ျဖစ္ပါေစလို. ဆုေတာင္းမိပါေတာ့တယ္။

မွတ္မိေစတဲ့ စကားေလး

သူငယ္ခ်င္း တေယာက္က ျပန္ေျပာတဲ့ စကားေလးပါ။

သူမ ေဆးရံုုရဲ. အေရးေပၚဌာနမွာ တာဝန္က်ေနတုန္း အသက္ ၉၃ႏွစ္အရြယ္ အဖြားအို တေယာက္ ဝင္လာတယ္တဲ့။ သူမဟာ ၉၃ ႏွစ္ဆိုတဲ့ အရြယ္နဲ. မတန္ေအာင္ အလြန္ သန္သန္မာမာ ျဖတ္ျဖတ္လတ္လတ္ နဲ. ေျပာဆို လွဳပ္ရွားေနတာကို တအံ့တေအာ ေတြ.ရတယ္တဲ့။ သူမကို ၾကည့္ရတာလဲ စိတ္ခ်မ္းသာစရာ ျပဳံးလို. ရႊင္လို. မြန္ရည္စြာ ေျပာဆိုေနတာ၊ မွတ္ဥာဏ္ကလဲ ေျပာစရာမရွိ အလြန္ေကာင္းဆိုုပဲ။ 

ဒါနဲ. က်မသူငယ္ခ်င္းက သူ.နားကပ္ျပီး  ”အဖြားၾကည့္ရတာ အလြန္ စိတ္ေအးခ်မ္းျပီး အပူကင္း သလို အသက္အရြယ္နဲ.လဲ မလိုက္ေအာင္ အလြန္ က်န္းမာတယ္ေနာ္။ ဘာလွ်ိဳ.ဝွက္ခ်က္မ်ားရွိလဲ။ ေျပာျပပါဦး။” ဆိုေတာ့ 

အဖြားအိုက ျပန္ေျပာတာ

“ကိုယ္ ခ်စ္တဲ့ သူနဲ. လက္ထပ္တယ္

ေန.စဥ္ ေတြ.တဲ့လူနဲ. ခင္ေအာင္ေပါင္း

အပ်င္းမထူပဲ အလုပ္မ်ားမ်ား လုပ္၊ 

အေရး အၾကီးဆံုး အခ်က္ကေတာ့ ကိုယ္မလုပ္နိုင္ မရနိုင္တဲ့ ကိစၥေတြ၊ ျဖစ္ျပီးသြားတဲ့ ကိစၥေတြကို တနဳံ.နံဳ. ျပန္ေတြးေနတာ မလုပ္ပဲ .. ေနာင္တေတြ မရေနပဲ ျဖစ္လာသမွ်ကို လက္ခံနိုုင္ေအာင္ ၾကိဳးစားေနထိုင္တာပဲ။” တဲ့

ခုေခတ္ လူအေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားမွာ စိတ္ဖိစီးမွဳေတြ အေတာ္ မ်ားမ်ားနဲ. ေန.စဥ္ ေနထုုိင္ေနၾကပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲ ေသေသခ်ာခ်ာ ျပန္ေတြးလုိက္မယ္ ဆိုရင္ အဖြားအို ေျပာသလို ျဖစ္လာသမွ်ကို လက္ခံ နိုုင္တဲ့ စိတ္မရွိၾကလို.ပါ။ လိုခ်င္တာေတြ ျဖစ္ခ်င္တာေတြက အလြန္မ်ားေနၾကတာ။

က်မ ကိုယ့္ကိုယ္ ေတြးမိတာက က်မသာ “ဘယ္အရာ မဆို အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ေအာင္ ၾကိဳးစားမယ္၊ မွန္းတဲ့ အတိုင္း ျဖစ္မလာေတာ့လဲ ေနာင္တ ဆိုတာ မရွိဘဲ လက္ခံနိုင္ေအာင္ ၾကိဳးစားေနထိုင္မယ္ဆိုရင္” အဖြားအိုလိုမ်ား က်မ အသက္ ရာနားနီးတဲ့အထိ ေပ်ာ္ရႊင္ က်န္းမာစြာ ေနထိုင္နိုင္မလားဘဲ

ဒီမိုကေရစီ ေလလား

ဒီရက္ပိုင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေၾကာင္း အေကာင္းေရာ အဆိုးပါ ေဝဖန္ထားတာေတြ အေတာ္မ်ားမ်ား ေတြ.ရ ဖတ္ရပါတယ္။ 

ျမန္မာနုုိင္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီရဲ. လမ္းစအေနနဲ. ကိုယ္ရဲ. ခံစားခ်က္ ထင္ျမင္ခ်က္ေတြ ပြင့္္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာလို.ေဝဖန္လို. ရတာကိုေတာ့ က်မ အေတာ္ ဝမ္းသာမိပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ နိုုင္ငံေရးမွာ အေတာ္ မ်ားမ်ားဟာ ဒါမွန္တယ္ ဒါမွားတယ္လို. တိုင္းတာလို. ရနိုုင္တဲ့၊အျဖဴအမဲ ခြဲျခားလို.ရနိုုင္တဲ့ အရာေတြ မဟုတ္ဘူးလို. က်မထင္ပါတယ္။ လူတေယာက္က ဒါကို မွန္တယ္ထင္ေပမယ့္ တျခားတေယာက္ဘက္က ၾကည့္ရင္ မွားတယ္လို. ျမင္ခ်င္ ျမင္မွာပါ။ ဒီလိုပဲ လူအမ်ားက ျဖဴတယ္ထင္တာနဲ. အမဲကေန အျဖဴျဖစ္မသြားပါ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာတဲ့ ညႊန္ျပတဲ့ နည္းလမ္းေတြကိုလဲ ၾကိဳက္တဲ့သူ ရွိသလို မၾကိဳက္တဲ.သူေတြလဲ ရွိမွာပါဘဲ။ က်မ ကိုယ့္ကိုယ္ ေျပာေနက်၊ အားေပးေနက် စကားေလး တခြန္းကို အမွတ္ရမိတယ္။ "You can not please everybody" ဗုုဒၶဘုရားေတာင္ သူ.ကို ရန္ျငိွဳးထားတဲ ေဒဝဒတ္ရွိေသးတာ။ သာမန္လူသားေတြမွာ ဆိုရင္ေတာ့ ကိုယ္ကို သေဘာက်တဲ့သူ ရွိသလို ကိုယ့္မၾကိဳက္တဲ့သူ မုန္းတဲ့သူဆိုတာ ပိုေတာင္မ်ားဦးမယ္ ထင္ပါတယ္။

က်မကို ေဒၚေအာင္းဆန္းစုုၾကည္ ေထာက္ခံလား ေမးလာမယ္ ဆိုုရင္ သူ.ရဲ. ကိုယ္ေရးမၾကည့္ပဲ တုိင္းျပည္အတြက္ အနစ္နာခံတာေလး တခ်က္နဲတင္ သူ.ကို ေထာက္ခံပါတယ္။ သူမ အက်ယ္ခ်ဳပ္က လႊတ္ျပီး ပါတီထဲ ဝင္ခါစက သူမ နာမည္ၾကီး သေလာက္ တကယ္ေရာ လုပ္နိုုင္ပါ့မလား ဆိုတဲ့ အေတြးမ်ိဳးေတြ သံသယေတြ အမ်ားၾကီးရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူ.မရဲ. နိုင္ငံတကာမွာ၊ အထူးသျဖင့္ အေမရိကနဲ. အဂၤလန္မွာ ေျပာခဲ့တဲ့ မိန္.ခြန္း စကားေတြ ၾကားျပီကထဲက အဲဒီ သံသယေတြဟာ လံုးလံုး ေပ်ာက္သြားခဲ့ပါျပီ။ တိုင္းျပည္ ၾကီးပြားေအာင္ အမ်ားၾကီး ေနာက္က် က်န္ခဲ့တဲ့ က်မတို. အမိနိုုင္ငံကို လမ္းအမွန္ျပန္ေရာက္ေအာင္ သူမျပန္ဆြဲတင္နိုုင္လိမ့္မယ္လို က်မ အခုုေတာ့ ယံုၾကည္မိသလို ဆုလဲေတာင္းေပးမိပါတယ္။ လူအမ်ား သေဘာက်ေအာင္ သူပါတီနိုုင္ေအာင္ဆိုတဲ့ စိတ္ေလးနဲပဲ အမ်ားအၾကိဳက္ နိုုင္ငံေရး မလုပ္ပဲ သူမ မွန္တယ္ ထင္တာကို ရဲရဲဝံ့ဝံ့ ေျပာရဲတဲ့ သူမစိတ္ထားကိုကတင္ အလြန္ ေလးစားစရာ ေကာင္းေနပါျပီ။ မ်က္တမွိတ္ လွ်ပ္တပ်က္ အတြင္းေတာ့ အရာအားလံုး ေျပာင္လဲ မသြားနိုင္။

ဒီရက္ပိုုင္း အတြင္းသတင္း တခုၾကားမိတယ္။ နိုင္ငံ အၾကီးအကဲေဟာင္းၾကီးရဲ. ရန္ကုန္ရဲ. ေစ်းအၾကီးဆံုုးေနရာမွာ ရွိတဲ့ ဧက ေပါင္းမ်ာစြာ ေက်ာ္တဲ့ ျခံၾကီး အေၾကာင္းနဲ.၊ သိန္းေသာင္းခ်ည္တန္တဲ့ ေစ်းအၾကီးဆံုး ရပ္ကြက္ေတြထဲက ျခံေပါင္း ေျမာက္မ်ားစြာတို.ရဲ. အေၾကာင္းပါ။ .........   ကဲနိုင္ငံ ဆင္းရဲတာ ဘာေၾကာင့္လို ထင္ပါလဲ ....

ကိုယ္က ဒီမိုကေရစီ နိုုင္ငံ လိုခ်င္ရင္ေတာ့ ..... ဒီမိုကေရစီနဲ. အတူပါလာတဲ့ ေကာင္းက်ိဳးေရာ ဆိုးက်ိဳးပါ အတူ ေဝမွ် ခံစား စံစားၾကရမွာပါပဲ။ အရာရာ တိုင္းမွာ ေကာင္းက်ိဳးဆိုးက်ိဳး ဒြန္တြဲေနတယ္တဲ့။

ေဒၚစု မွန္ကန္တဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ ခ်နိုုင္ျပီး မန္ဒီဘားလို လီကြမ္ယုလို တိုင္းျပည္ကို ေခါင္းေဆာင္နိုုင္ျပီး တိုင္းျပည္ တိုုးတက္ၾကီးပြားေအာင္ ေဆာင္ရြက္နိုုင္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းၾကီး တေယာက္ ျဖစ္ပါေစလို. 

mixed races

ဒီရက္ပိုင္း ေတြရတဲ. လူနာ အမ်ားစုနဲ. ပါလာတဲ့ ကေလးေလးေတြ ေတြ.ရတာ အျဖဴအမဲ ေရာေမြးထားတာေလးေတြပဲ မ်ားေနတယ္။ အသားညိဳတိုတို၊ ဆံပင္က ကပၺလီအေကာက္ေလးေတြနဲ.။ အသားက ဝါတာတာ မ်က္လံုုး အညိဳေလးေတြ။ ဆံပင္က နက္ေမွာင္လို. မ်က္လံုုးေလးက ျပာတာတာ ညိဳညိဳတုိတိုေလးေတြ ... ေတြ.ရတာ စံုေနတာပဲ။

အျဖဴနဲ. ကပၺလီ၊ အျဖဴနဲ. ကေရဘီရန္း၊ အျဖဴနဲ. middle east (ျမန္မာလို ဘယ္လုိေခၚတယ္မသိ)၊ အျဖဴနဲ. အာရွသား (ကုလား တရုုပ္ အစံု) အဟဲ တို.ျမန္မာေတာင္ ပါလိုက္ေသးတယ္ေနာ္ ေရာစပ္လို. ေမြးလာတဲ့ ကေလးေတြ အသားအေရာင္ ဆံပင္အေရာင္ ေရာင္စံု ေရာစပ္လို.ရယ္ပါ။ 

က်မ အေနနဲ. လူမ်ိဳးေရး ခြဲျခားတဲ့ စိတ္ဓါတ္ မရွိေပမယ့္ စိတ္ထဲ ေတြးမိတာက ေနာင္ ၁၀နွစ္ဆိုရင္ Caucasian ဆိုတာေတာင္ ရွိပါဦးမလားလို.။ အားလံုး Mixed Races ေလးေတြပဲ ျဖစ္ေနမလား။ ကမၻာရြာၾကီးရဲ့ ေကာင္းက်ိဳးလား ဆိုးက်ိဳးေတြလားပါပဲ။ 

Islams and Terrorism

ဘာသာေရးဆိုတာ လူေတြကို ေကာင္းေအာင္ ဆံုးမေပးတာ။ လူ.ရဲ. ေလာဘ ေဒါသ ေမာဟေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ျပီး လူေကာင္း တစ္ေယာက္ အျဖစ္ က်င့္ၾကံနိုုင္ေအာင္ လမ္းေၾကာင္းေပးတာလို က်မ ယံုုၾကည္ပါတယ္။ က်မကိုယ္တိုင္လဲ မိရိုုးဖလာ ေၾကာင့္တင္ မဟုတ္ပဲ၊ ဗုဒၶဘာသာကို မိမိကိုယ္တိုင္ပါ ေသခ်ာ ယံုၾကည္စြာ ကိုးကြယ္လို. ဗုဒၶဘုရားေဟာခဲ့ တဲ့ တရားနဲ. အတတ္နိုုင္ဆံုညီေအာင္ ငါးပါးသီလျမဲေအာင္ ဆိုုတာေတြကို အလြန္ သတိထား က်င့္ၾကံေနထိုင္ပါတယ္။ 

ျမန္မာမွာေနတုန္းက တျခားဘာသာရပ္အေၾကာင္းေတြကို သိပ္မသိေပမယ့္ ဒီနိုုင္ငံေရာက္ေတာ့ ဘာသာအမ်ိဳးမ်ိဳး လူအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ. အေပါင္းအသင္းျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။ သူတိုရဲ. ဘာသာရပ္ေတြအေၾကာင္း တေစ့တေစာင္း ေျပာျပၾကေတာ့ အစၥလာန္ ဟင္ဒူ ခရစ္ယာန္ဘာသာ ဆိုတာေတြ အေၾကာင္းလဲ နဲနဲေလး သိလာရပါတယ္။ 

အရမ္းသေဘာေကာင္း ကူညီတတ္တဲ့ အစၥလာန္ဘာသာဝင္ တခ်ိဳ.နဲ.လဲ အလုပ္တြဲလုပ္ခဲ့ရသလို အေပါင္းအသင္းအရင္းၾကီးေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါေသးတယ္။ ေျပာရရင္ က်မ အေနနဲ. အစၥလာန္ဘာသာ အေပၚ ဘာမွ မေကာင္းတဲ့ ခြဲျခားတဲ့ အျမင္မရွိပါ။ အစၥလာန္ဘာသာဟာလဲ အမွန္တကယ္ ေလ့လာမယ္ဆိုရင္ အရင္းအျမစ္ဟာ ေကာင္းဖို.သြန္သင္ ဆံုုးမထားတယ္လို. ထင္ပါတယ္။ အရင္ တေခါက္ post မွာ ေရးခဲ့ ဘူးသလို သူတိုု.ဘာသာရဲ. ေစာင့္စည္းရတဲ့ က်င့္ဝတ္ ငါးခု The Five Pillars ကို ျပန္ၾကည့္ပါ။ ဘယ္အခ်က္ကမွ အၾကမ္းဖက္ လူသတ္ရမယ္ဆိုတာ မပါပါဘူး။ မရွိဆင္းရဲတဲ့ လူေတြကို ျပန္ၾကည့္ရွဳ ေစာင့္ေရွာက္ရမယ္ ဆိုုတာပဲ ပါပါတယ္။ 

ဒါဆို ဘာေၾကာင့္ ကမၻာ တဝွမ္း အၾကမ္းဖက္ လူသတ္ ေသြးသံတရဲရဲဆိုုတဲ့ ကိစၥေတြ ျဖစ္လိုက္တိုင္း ဘာေၾကာင့္ မြတ္စလင္ ဘာသာဝင္ ေတြနဲ.ပဲ ဆက္ႏြယ္ပါဝင္ေနရပါသလဲ။ က်မ စိတ္ထဲမွာ ေမးစရာ ေမးခြန္းေလးေတြ ေပၚလာပါတယ္။ လတ္တေလာက ေဘာ္စတြန္ မာရသြန္ ဘံုုးခြဲတာ၊ အခု အဂၤလန္ စစ္သားနဲ. ျဖစ္တဲ့ ကိစၥ ေတြ အပါအဝင္ပါ။  

အစၥလာန္ဘာသာဝင္ အမ်ားစုုကပဲ သတ္ခ်င္ျဖတ္ခ်င္တဲ့ စိတ္ဓါတ္ရွိၾကတာလား

တျခားဘာသာဝင္ေတြကပဲ သူတို. အေပၚ မေကာင္းျမင္စိတ္နဲ. (Prejudice) ဆက္ဆံလုုိ. ဒီလို အၾကမ္းဖက္ လူသတ္တဲ့ ကိစၥေတြ ေပၚေပါက္လာရတာလား

ေတြ.ပါ ၾကံဳပါမ်ာေတာ့ ထံုုသြားတယ္တဲ့။ ဥပမာ သတ္တဲ့ ျဖတ္တဲ့ ရုုပ္ရွင္ကားေတြ ၾကည့္ၿကည့္။ ပထမဆံုး ၾကည့္တာဆိုုရင္ ေၾကာက္တာ၊ ရြံ.တာ၊ မၾကည့္ရဲတာေတြ ရွိေကာင္းရွိမယ္။ ၾကည့္ပါမ်ားေတာ့ လူ.စိတ္က ထံုုသြားျပီ။ ဘာမွမရြံ.မေၾကာက္ ျဖစ္သြားတတ္ပါတယ္။ မြတ္စလင္ဘာသာဝင္ေတြကေရာ မိမိတိုရဲ. အေပါင္းအသင္း ဘာသာတူသူေတြက သတ္ျဖတ္ ဘံုုးခြဲတာေတြ ၾကည့္ျပီးေတာ့ လူသတ္တာ ဘံုုးခြဲတာ ဘာမွာ မဟုုတ္ အေသးအဖြဲ ကိစၥတခုုလိုု. ထင္သြားတာလား

ဘာသာေရး အေၾကာင္းျပျပီး Messenger တရားေဟာသူေတြကပဲ သူတို.ဘာသာဝင္ေတြကိုု အသံုုးခ်ျပီး ”ဘုရားသခင္က ေျပာတယ္ ... အၾကမ္းဖက္ရမယ္” ဆိုျပီး ဝါဒျဖန္. သင္ေနတာလား 

ဘာေၾကာင့္ ဒီ တိုုေတာင္းလွတဲ့ လူ.သက္တမ္းမွာ ဒီလိုု ေသြးသံ တရဲရဲ ျဖစ္ရပ္ေတြ ၾကားေန ၾကံဳေတြ.ေနရတယ္ မသိ။ က်မက ဗဟုုသုုတ အလြန္နဲပါတယ္။ 

ဘာသာရပ္အေပၚ သူ.တိုရဲ. ယံုၾကည္ရပ္ အေပၚ ဘာမွာ ဆန္.က်င္ ေဝဖန္ခ်င္တာ မရွိေပမယ့္ အၾကမ္းဖက္ လူသတ္တဲ့ ကိစၥေတြ အေပၚမွာေတာ့ ဘယ္ဘာသာ ယံုုၾကည္သူျဖစ္ျဖစ္ အျပင္းအထန္ ရွဳပ္ခ်ပါတယ္ လိုု. 

Don't criticise what you don't know well enough

က်မ ဘဝမွာ ေသေသခ်ာခ်ာ မေလ့လာ မသိဘဲ အထင္မွားမိတာေတြ မၾကာခဏ ရွိပါတယ္။ ဥပမာတခ်ိဳ. ေျပာရရင္ ...

လူေတြကေျပာၾကတယ္ ေဘာလံုုးသမားေတြဆိုတာ လခေတြ မထိုက္မတန္ မတရားရျပီး အက်င့္မေကာင္း ရိုုင္းတဲ့သူေတြ၊ ဘဝင္ျမင့္ေနတဲ့လူေတြတဲ့။ က်မလဲ သူတို.ေတြ မီလ်န္နဲ.ခ်ီရေနတာ ေတြ.ေနရေတာ့ ပထမေတာ့ မွန္တယ္လို. ထင္ခဲ့ပါတယ္။ ကံေကာင္းလိုုက္တဲ့ သူေတြလို.လဲ ေတြးမိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခု သူတိုနဲ. အနီးကပ္တြဲ အလုုပ္လုပ္ေတာ့မွ သူတို.ရဲ့ဘဝ ဘယ္ေလာက္ သနားစရာေကာင္းလဲ။ မေရရာ မေသခ်ာတဲ့ ဘဝေတြဘဲ ေတြ.ရပါတယ္။ ဘဝအာမခံခ်က္မရွိ၊ ကစားနိုုင္တဲ့ (Career) သက္တမ္းက တို၊ ဒီၾကားထဲ ဒါဏ္ရာေၾကာင့္ အၾကာၾကီး အနားယူရတာလဲ ျဖစ္နိုုင္၊ တခါတေလ သိပ္မကစားနိုုင္ အမွားအယြင္းလုုပ္မိရင္ အားလံုုး ဆဲတာ ဆိုုတာခံရ၊ ဒါေၾကာင့္ တခ်ိဳ.ေတြ စိတ္ဓါတ္က်၊ ေသေၾကာင္းၾကံတာေတြ ျဖစ္ၾက၊ အသက္ ၇-နွစ္ ၈နွစ္ေလာက္ထဲက စေလ့က်င့္ သင္ယူ ၾကရတာ၊ ဒီလို မေနမနား အျပင္းအထန္ ေလ့က်င့္ျပီး နားရက္ဆိုတာကလဲ မရွိသေလာက္ ...။ သူတို.ကိုၾကည့္ျပီး က်မေတာ့ သနားမိပါတယ္။ (သူ.တို.ေတြကိုယ္ထက္ အဆ ရာေထာင္ခ်ီမက ပိုု ခ်မ္းသာတာ ခဏ ေဘးဖယ္လို.ေပါ့)။ အရင္က ထင္ခဲ့ မိတဲ့ ဘာမွမလုုပ္ McDonald စားျပီး လခ မတရားရေနတဲ့ လူေတြ ဆိုုတဲ့ အေတြးေတြ ေျဖာက္မိပါတယ္။

ဒီရက္ပိုင္း အရိုုးအထူးကုုေတြနဲ. တြဲလုုပ္ရပါတယ္။ တမ်ိဳးမထင္ပါနွင့္ က်မ Surgeon မဟုုတ္ပါ၊ ေဆးေက်ာင္းထဲက က်မ ေဆးဝါး Physician  လုုပ္ပဲ လုုပ္မယ္ ေကၽြးေၾကာ္လာသူ၊ Physician တေယာက္အျဖစ္ပဲ ရပ္တည္ေနသူပါ။ အေတြ.အၾကံဳအတြက္ အရိုုးအထူးကုနဲ. လုုပ္ရမယ္ဆိုုေတာ့ က်မ အနည္းငယ္ လန္.မိပါတယ္။ ဒီမွာ ပထမဆံုုး Posting အရိုုးေဆာင္မွာ လုုပ္တုုန္းက လူနာတေယာက္ ေပါင္ရိုုးက်ိဳးျပီး (fracture neck of femur) ခြဲကုုရပါတယ္။ ခြဲျပီး ၃ရက္ ေျမာက္မွာ လူနာက အေမာေဖါက္၊ ေသြးထဲက ေအာက္စီဂ်င္အတိုုင္းအတာေတြ ထိုးက်ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ျဖစ္နိုုင္ေျခရွိတာက ေသြးခဲ အဆုုတ္ထဲကိုု ေရာက္သြားတဲ့ Pulmonary Embolism ဆိုုတာပါ။ ခြဲစိတ္ထာတဲ့ လူနာေတြရဲ့ ျဖစ္တတ္တဲ့ Complications တခုုျဖစ္ျပီး အသက္အႏၱရယ္နဲ.လဲ အလြန္နီးပါတယ္။ ဒါနဲ. အရိုုးဆရာ Consultant ကိုု အေၾကာင္းၾကားေတာ့ သူေမးတာက

Oscar Pistorius - Highs and Lows, good and bad

ေအာ္စကာ ပစ္စ္တိုးရိယပ္စ္ ဆိုတဲ့ နာမည္ဟာ အားကစားေတြ အေၾကာင္းစိတ္ဝင္စားတဲ့ သူမ်ား အမ်ားစု ၾကားဖူးျပီးသား ျဖစ္နိုုင္ေလာက္ပါမယ္။ ဒါမွမဟုတ္ သတင္းဖတ္တဲ့ လူမ်ား သူ.ရဲ့ ေလာေလာလတ္လတ္ ေမာ္ဒယ္ရည္းစားကိုု ေသနတ္နဲ. ပစ္သတ္တဲ့ သတင္းကို ေတြ.မိဖတ္မိေကာင္း ဖတ္မိပါလိမ့္မယ္။ သူဟာ က်မရဲ့ အရင္က အားကစားသမားေတြ ထဲမွ ခ်ီးက်ဴးအားက်ခဲ့ရတဲ့ အားကစားသမား တေယာက္လဲ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဟုိးအရင္ထဲက က်မ အခ်ိန္ရရင္ သူ. အေၾကာင္းေရးဦးမယ္ ဆိုုျပီး အားခဲထားတာပါ။

သူဟာ ေတာင္အာဖရိကနုိင္ငံမွ ေျခနွစ္ဖက္လံုုး ျဖတ္ထားျပီး အိုုလန္ပစ္ေရာ၊ မသန္စြမ္းသူေတြပဲ ျပိဳင္တဲ့ ပါရာအုုိလန္ပစ္ေရာမွာပါ ဝင္ျပိဳင္ခဲ့ျပီး ေရႊတံဆိပ္ကိုုင္ထားသူ တစ္ဦး ျဖစ္ပါတယ္။ အခု အျမန္ဆံုုး ဆိုုတဲ့ world record ကိုု ကိုုင္ထားသူလဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ.ကိုု သူရဲ့ ေျခတုုေၾကာင့္ လူအမ်ား၊ သတင္းစာေတြထဲမွာ Blade Runner လိုု.လဲ အသိမ်ားၾကပါတယ္။

သူဟာ ေမြးတုန္းက ေျခနွစ္ဖက္လံုုးမွာ fibula လိုေခၚတဲ့ အရိုုးမပါဘဲ ေမြးလာတဲ့ သူပါ။ အသက္ ၁၁လသားအရြယ္မွာ ေျခနွစ္ဘက္လံုး ဒူေခါင္းေအာက္ကေန ျဖတ္လိုုက္ရပါတယ္။ ငယ္စဥ္ကထဲက ေျခေထာက္မရွိေပမယ့္ ဘဝကိုု အရွံဳးမေပး ေျခတုုနဲ. အားကစားေပါင္း ေျမာက္မ်ားစြာမွာ ဝင္ျပိဳင္ခဲ့ပါတယ္။ ဥပမာ အေမရိကန္ ေဘာလံုုး (Rugby)၊ တင္းနစ္စ္၊ water polo နပန္းလံုုး အစံုပါပဲ။ သူအသက္ ၁၇နွစ္မွာ တာတို ေျပးတာ စေလ့က်င့္ ယွဥ္ျပိဳင္ခဲျပီး၊ ၂၀၀၄ ပါရာအုိလန္ပစ္မွာ မီတာ ၂၀၀ အေျပးျပိဳင္ပြဲမွာ ေရႊတံဆိပ္ကို ရခဲ့ပါတယ္။ 

Lance Armstrong - You broke my heart

Tour de France ဆိုုတာ ျပင္သစ္မွာ စခဲ့တဲ့ မိုုင္ေပါင္း ၂၀၀၀ ေက်ာ္၊ ရက္ေပါင္း ၂၀ေက်ာ္ ျပိဳင္ရတဲ့ စက္ဘီးျပိဳင္ပြဲပါ။ အလြန္နာမည္ေက်ာ္ၾကားသလို အလြန္ အပင္ပန္းခံ ၾကိဳးစားရတဲ့ အားကစား တမ်ိဳးလဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဘာလံုုး ပရိသတ္ေတြ အတြက္ ကမၻာ့ဖလားျပိဳင္ပြဲ ေပၚျပဴလာ ျဖစ္သလိုု စက္ဘီးစီးတာ စိတ္ဝင္စားသူမ်ားအတြက္ေတာ့ Tour de France ဆိုုတာ အလြန္ ေပၚျပဴလာျဖစ္တဲ့ ဂုုဏ္ရွိတဲ့ ျပိဳင္ပြဲ တခုုျဖစ္ပါတယ္။ Lance Armstrong ဆိုတာ Tour de France စက္ဘီးျပိဳင္ပဲြမွာ ၇ ၾကိမ္တိုုင္တိုုင္ ခ်န္ပီယန္ ျဖစ္ခဲ့ဘူးသူပါ။ 

က်မ Lance Armstrong အေၾကာင္း စ စိတ္ဝင္စားမိတာကေတာ့ သူ Testicular Cancer (ေဂြးဥ ကင္ဆာ ေခၚမွာေပါ့ေနာ္) ျဖစ္ေတာ့မွပါ။ ကမၻာ့ ခ်န္ပီယန္ ကင္ဆာျဖစ္ျပီး၊ ဘဝကိုု အရွံဳးမေပး၊ ကင္ဆာကုုသမွဳ ေဆး ဓါတ္ေရာင္ျခည္ေတြ ခံယူျပီး၊ ဒီကမၻာေက်ာ္အားကစား စက္ဘီးစီး ျပိဳင္ပြဲမွာ ဆက္လက္ ဝင္ျပိဳင္ခဲ့တာ။ ကင္ဆာအေၾကာင္း လူသိမ်ားလာေအာင္ အားက်ိဳးမာန္တက္ ေဆာင္ရြက္တာ ဆိုုတာေတြက စျပီး က်မ သူ.အေပၚ အထင္ေတြၾကီး စိတ္ဝင္စားလာခဲ့တာပါ။ သူ.ေၾကာင့္လဲ စက္ဘီး အစီးမ်ားရင္ Testes Cancer ျဖစ္နိုုင္တယ္ဆိုုတဲ့ သုုေတသနေတြ ထြက္လာတာ။

ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္ စိတ္ထားလား

က်မရဲ့ အခုု အလုုပ္မွာ ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္ အားကစား သမားမ်ားကို ေစာင့္ေရွာက္ေပးရပါတယ္။ ဒီ အားကစားသမားေလးေတြနဲ. စကားလက္ဆံု ေျပာလို. သူတိုု.အေၾကာင္းေေတြ ေမးမိရင္ သူတို.ရဲ့ ဘဝ အေပၚ အျမင္ လူတတ္ လူနားလည္ လုုပ္ျပခ်င္တာေတြ၊ လမ္းတဝဲ ေရာက္ေနတတ္တာေတြလဲ ေတြ.ရတတ္ပါတယ္။ အဲလိုုေျပာေတာ့ က်မက ပ်က္စီးေလလြင့္ေနတဲ့ လူဆိုုးေလးေတြ မဟုုတ္ပါ။ အမ်ားစုုဟာ သူတိုု.လုုပ္တဲ့ အားကစားနဲ. စေကာလားရွစ္ ေက်ာင္းတက္ေနသူေတြ၊ အဂၤလန္ နဲ. ဂရိတ္ျဗိတိန္ကိုု ကိုုယ္စားျပဳ ယွဥ္ျပိဳင္ေနတဲ. အလြန္ေတာ္တတ္ ထူးခြ်န္လိမၼာတဲ့ ကေလးငယ္ေတြပါ။ ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္ ဘဝ အေၾကာင္း သိပ္မနားလည္ေသးေတာ့ လူၾကီး လုပ္ျပခ်င္တာမ်ိဳး တျခားလူ အထင္ၾကီးေအာင္ ကိုုယ္မဟုုတ္တဲ့ လူတေယာက္လိုု ဟန္ေဆာင္ျပတာမ်ိဳးေတြပါ။ 

နုုိင္ငံျခားရုုပ္ရွင္မ်ားမွာလဲ High School Movies ဆိုုတဲ့ ဒီ ဆယ္ေက်ာ္သက္ ေတြရဲ့ ဘဝ၊ အခက္အခဲ။ စိတ္ဖိစီးစရာ ေတြကိုု ရိုုက္ျပထားတဲ့ ရုုပ္ရွင္ေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာ ရွိပါတယ္။ ကိုုယ့္ကိုုယ္ ေက်ာင္းမွာ ေပၚျပဴလာ မျဖစ္မွာစိုုးရိမ္ရတာေတြ၊ သူမ်ားေတြရဲ့ အနိုုင္က်င့္စရာ ျဖစ္မွာစိုးရတာေတြ၊ ေဆးသံုုးၾကည့္ခ်င္၊ ေဆးလိပ္ အရက္ လိင္ကိစၥမ်ား အပါအဝင္၊ သူတိုု.ေလးေတြမွာ စိတ္ဖိစီးစရာ၊ စိတ္ဓါတ္က်စရာ အေျမာက္အမ်ားကိုု ေက်ာ္ျဖတ္ရ တတ္ပါတယ္။ ဆယ္ေက်ာ္သက္ဘဝဆိုုတာ ဟုိမေရာက္ ဒီမေရာက္မိုု.၊ ကေလးလဲ မဟုုတ္ေတာ့၊ လူၾကီးလဲ မျဖစ္ေသး၊ ဘဝဆုုိတာဘာလဲ နားမလည္ စမ္းသပ္ခ်င္စရာ အေျမာက္အမ်ားနဲ. အလြန္ စိတ္ရွဳပ္စရာ ေကာင္းတတ္ပါတယ္။

For people who take everything for granted

က်မ အပါအဝင္ ဒီေလာကမွာ လူအမ်ားစုဟာ ဘဝမွာ ကိုုယ္ပိုင္ဆိုင္တာေတြကို  အလကားရထားတယ္ဆိုေတာ့ တန္ဖိုးမထားတတ္ၾက။ ဥပမာ စကားပံုုထဲကအတုုိင္း “က်န္းမာေရးရဲ့ တန္ဖိုး မက်န္းမာခါမွသိ” ဆိုုသလိုု။

ဒီတပတ္ ပါရာ-အိုုလန္ပစ္ (သိုု.မဟုုတ္) မသန္စြမ္းသူမ်ား ကစားတဲ့ အိုုလန္ပစ္မွာ တာဝန္က်ပါတယ္။ က်မ တာဝန္က်တဲ့ ေနရာက ေလာေလာဆယ္ ဂ်ဴဒိုမွာပါ။ မ်က္စိမျမင္သူေတြ ကစားၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ 

သူတိုကစားဝင္းထဲဝင္လာျပီ ဆိုထဲက။ က်မမွာ သူတို.အတြက္ ဂုုဏ္ယူမိသလို မ်က္စိမျမင္ေပမယ့္ သူမ်ားေတြလို ေလာကကိုု အရွဳံးမေပး ထူခၽြန္ေအာင္လုပ္နိုုင္သူမ်ား ဆိုုျပီး အားလဲက် မ်က္ရည္လဲ က်မိပါတယ္။ ေျခက်င္းဝတ္ အရိုုးက်ိဳးတာေတာင္ (Fracture fibula) ပြဲျပီးေအာင္ အနိုုင္မခံ ဆက္ကစားသူ၊ လည္ပင္းညစ္ထားတာေတာင္ သတိေမ့လဲသြားသည္အထိ ေတာင့္ခံတဲ့သူေတြ၊ လက္ေမာင္းရိုုး အဆစ္လြဲသြားတာကို (Shoulder dislocation) ကိုုယ့္ဘာသာကိုုယ္  ျပန္ထဲ့ျပီး ပြဲျပီးသည္  အထိ ဆက္ကစားၾကတဲ့ သူတို.ေတြ။

ဘဝရဲ. အခက္အခဲေတြ

ေျပးခုုန္ျပစ္ ျပိဳင္ပြဲတခုုမွာ သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ. စကားစပ္ေျပာမိေတာ့ လတ္တေလာ အိုလန္ပစ္ရဲ့ တာတို ေျပးပြဲမွာ ဆုုတံဆိပ္ေတြ အမ်ားၾကီး ယူျပန္သြားတဲ့ ဂ်ေမးကားနိုုင္ငံ အေၾကာင္းေျပာမိပါတယ္။ ဂ်ေမးကားက BOLT ကလဲ အခုုေလာေလာဆယ္မွာ ကမၻာ့ အျမန္ဆံုုးလူ တေယာက္ မဟုတ္လား။ 

ဘာေၾကာင့္ ဂ်ေမးကန္းေတြ ဒီလိုု ေအာင္ျမင္ရသလဲ သံုးသပ္မယ္ဆိုရင္၊ ဂ်ေမးကားနုိင္ငံ ဆိုုတာ အရမ္းခ်မ္းသာတဲ့ နိုုင္ငံ မဟုုတ္ပါ။ အားကစား ဘက္မွာ ပိုုက္ဆံေတြ အမ်ားၾကီး ထဲ့သံုုးနိုုင္တဲ့ နိုုင္ငံ မဟုုတ္ပါ။ ေနာက္ဆံုုးေပၚ နည္းပညာ၊ သုေတသနေတြေၾကာင့္၊ ေဆးကုထံုးနဲ. က်န္းမာေရး ကုထံုးေတြေၾကာင့္ လုိ.လဲ ေျပာလို.မရပါ။ တရုုတ္နိုုင္ငံလို နိုုင္ငံၾကီး လူဦးေရမ်ားလြန္းတဲ့ နိုုင္ငံေၾကာင့္ ဆိုုတာလဲ မဟုုတ္ျပန္။

အဲဒီေတာ့ စိတ္ဝင္စား စရာ မိုုက္ကယ္ ဂၽြန္ဆန္ရဲ့ BBC Documentary ထဲမွာ ေျပာထားတာကို သူငယ္ခ်င္းက ျပန္ေျပာျပပါတယ္။ 

ဂ်ေမးကန္းေတြဆိုတာ ဟိုးအရင္က အာဖရိကကေန ကၽြန္အျဖစ္နဲ. ေခၚလာတဲ့သူေတြတဲ့။ ေခၚလာတုန္းက ကၽြန္ေတြကို သေဘာၤၾကီးေတြနဲ. အမ်ားၾကီး ခရီးၾကမ္းကိုုျဖတ္ သယ္ေခၚလာေတာ့ ေပ်ာ့ညံ့တဲ့သူေတြ မက်န္းမာသူေတြက လမ္းခရီးမွာထဲက ေသကုုန္ေရာတဲ့။ လိုရာ ခရီးေရာက္ေတာ့လဲ ဘဝခရီးၾကမ္းမွာ တခ်ိဳ.က မရွင္သန္နိုုင္ၾက။ ကၽြန္ပိုင္ရွင္မ်ားကလဲ စိတ္ပိုင္း လူပိုင္း ေပ်ာ့ည့ံသူေတြကုိ ခိုုင္းမရတာနဲ. သတ္ျပစ္တာေတြလဲ ရွိခဲ့တာေပါ့။ က်န္းမာသူ တကယ္ စိတ္ဓါတ္ ခိုင္မာသူနဲ. အရွဳံးမေပးတတ္သူမ်ားသာ ရွင္သန္နုိင္ပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီလူေတြထဲကမွ သူတို. အေပ်ာ္တန္း အေျပးျပိဳင္ခိုင္းတာနဲ. ရွဳံးရင္ သတ္ျပစ္တာေတြလဲ ရွိသတဲ့။ ေနာက္ဆံုး တကယ့္ အေကာင္းဆံုုး အသန္မာဆံုး ဆိုတဲ့ သူေတြသာ က်န္ေတာ့ သတဲ့။ 

Happy career choice?

အလုုပ္ေတြကရွဳပ္ အလုပ္အေၾကြးေတြ တင္လာေတာ့ စိတ္ညစ္ညစ္နဲ.ရွိေနတုုန္း စာအုပ္တအုုပ္ကို အင္တာနက္မွာ အမွတ္တမဲ့ ဖတ္လိုုက္မိပါတယ္။ သင့္ရဲ့ အလုုပ္မွာ ဘယ္လိုု ေအာင္ျမင္ေအာင္ ေနရမလဲ ဆိုုတာေရးထာတာပါ။ စာေရးသူနာမည္ကိုု မမွတ္မိေတာ့ပါ။ စာေရးစရာေျပာတာက “သူဟာ သူ.ရဲ့ အလုုပ္မွာ အလြန္ေပ်ာ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူ.ရဲ့ အလုုပ္မွာ သူဘာလုုပ္လုုပ္ ေအာင္ျမင္တယ္တဲ့” သူအၾကံျပဳထားတာက မိမိ ဝါသနာပါရာ စိတ္ပါရာ အလုုပ္ကိုုပဲ အင္တိုုက္ အားတိုုက္ စိ္တ္ေရာ ကိုုယ္ပါနွစ္ျပီး လုုပ္သင့္ပါတယ္တဲ့။ မိသားစု ပိုုက္ဆံ ေအာင္ျမင္မွဳ ဆိုုတာေတြကိုု ေနာက္ထား ကိုုယ့္အလုုပ္ကိုုယ္ ေပ်ာ္ပိုုက္ရင္ ဒါေတြအားလံုုး ေနာက္ကလိုုက္လာပါလိမ့္တဲ့။ ဘယ္ေလာက္မွန္သလဲ မမွန္သလဲ ဆိုုတာေတာ့ ကိုုယ္တိုုင္လုုပ္ၾကည့္မွပဲ ေတြ.ၾကရပါလိမ့္မယ္ေနာ္။

တခ်ိဳ.ကလဲ ျပန္ေမးထားပါတယ္။ သူဘာသာသူ ဘယ္အလုုပ္ကိုု ဝါသနာပါမွန္းကိုု မသိဘူးတဲ့။ ၾသ .. ဒီေမးခြန္းဟာ လူအမ်ားစု ၾကံဳေတြ.တတ္တဲ့ ေမးခြန္းပါဘဲ။ အဲဒီေတာ့ စာေရးသူက ျပန္ေျပာထားတာက “မင္း မနက္ထလိုု. မ်က္လံုုးဖြင့္ျပီ ဆိုုတာနဲ. မင္းရဲ့ အလုပ္အေၾကာင္းကိုေတြးျပီး စိတ္တက္ၾကြ ေပ်ာ္ရႊင္တတ္သလား။ ၾသ အလုုပ္သြားရျပန္ဦးမယ္ ဆိုုျပီး စိတ္ဓါတ္က် စိတ္ညစ္တတ္သလား ျပန္ေမးၾကည့္ပါ” တဲ့။ သုုေတသန တခုုမွာ ၇၀%လူေတြက သူတုိ.ရဲ့ အလုုပ္ကိုု သူတို. မနွစ္ျခိဳက္ၾကဘူးတဲ့။

ဆရာဝန္ တေယာက္ရဲ့ ဘဝ

က်မ Liverpool Heart and Chest hospital or Cardiothoracic centre လိုု.ေခၚတဲ့ အဂၤလန္ရဲ. တတိယ အၾကီးဆံုုး နွလံုုးနဲ.အဆုုတ္ အထူးကုု ေဆးရံုုၾကီးမွာ ၂၀၁၀ တုုန္းက တာဝန္က်ပါတယ္။ အဲဒီမွာ ျမန္မာ ဆရာၾကီး တေယာက္ကိုု Clinical Tutor/CardioThoracic Surgeon အေနနဲ. ေတြ.ဆံုုခြင့္ရရပါတယ္။ က်မက နွလံုုးေဆးပညာဘက္မွာ၊ သူက နွလံုုး ခြဲစိတ္တာဆိုုေတာ့ တိုုက္ရိုုက္ေတာ့ သူနဲ. အလုုပ္ တြဲမလုုပ္ခဲ့ရပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ မွတ္မွတ္ရရ သူေျပာခဲ့တဲ့ စကားတခြန္းကိုုေတာ့ အခုုထိ မွတ္မိေနဆဲပါဘဲ။ တေန. က်မရဲ့ Study Leave အတြက္ သူ.ကိုု လက္မွတ္ သြားထိုုးခိုုင္းတုုန္း သူက “စာေတြလဲေရးေနာ္၊ Paper ေတြ ထြက္ေအာင္လုပ္၊ တုုိ.ျမန္မာဆရာဝန္ေတြ အလုုပ္ သိပ္က်ိဳးစားျပီး အဲဒီဘက္ အပိုုင္းမွာေတာ့ အလြန္ အားနည္းၾကတယ္” လိုု. သူက ဆံုုးမလာပါတယ္။

ေတြးမိသမွ်ရယ္

က်မ အလြန္ ယံုုၾကည္ ကိုုးကြယ္တဲ့ ဗုုဒၶဘုုရားရဲ့ ဆံုုးမမွဳအတိုုင္း သူမ်ားကိုု ခြင့္လႊတ္ နားလည္ေပးတတ္ဖိုု. က်မ အျမဲ က်ိဳးစား ေနထိုုင္ပါတယ္။ 

ၾကားလိုုက္ရတဲ့ ျမန္မာျပည္က သတင္းေတြဟာ အခုုေတာ့ က်မစိတ္ကိုု ပူပန္ေစ၊ ညစ္ညဴးေစတာ အမွန္ပါဘဲ။ သတင္းေတြမွာ ဖတ္ရသလိုု နွစ္ဘက္လံုုးက မွားတယ္လုုိ.လဲ ျမင္မိပါတယ္။ ကနဦး ပထမဆံုုး ဝမ္နဲစရာ ျဖစ္ရပ္ကစလိုု. မတရားဘူး ဆိုုေပမယ့္ ဘာေၾကာင့္ ကိုုယ္ကိုုယ္တုုိင္လဲ လူသတ္သမား ျဖစ္ခ်င္ရတယ္ ဆိုုတာေတာ့ က်မနားမလည္နိုုင္ပါ။ တေယာက္ေသာသူရဲ့ အမွားေၾကာင့္ တျခား ဘာသာတူ၊ လူမ်ိဳးတူ ေတြကိုု အမုုန္းပြားတာ လက္စားေခ်တာ က်မေတာ့ ဘယ္ေထာင့္က ၾကည့္ၾကည့္ အမွန္ျမင္လိုု. မရပါ။

Training, Is it really that important?

ဒီေန. အလုုပ္မွာ အမ်ိဳးသမီး တေယာက္က သူ.အေမအတြက္ အိမ္ကိုုလာတ့ဲ Carers ေတြနဲ. ပက္သက္ျပီး မေက်နပ္လိုု. က်မကိုု လာေျပာပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ နဲနဲေလးထပ္ေျပာရင္ ဒီနိုုင္ငံမွာ အသက္ၾကီးတဲ့ လူနာေတြ အတြက္ အစိုုးရက ခန္းထားတဲ့ Carers ဆိုုတာေတြရွိပါတယ္။ သူတိုု.က အိမ္ကိုုသြား၊ အဖိုုး အဖြားေတြကိုု ေရခ်ိဳးေပး၊ အစားအေသာက္ျပင္ေပး၊ အိပ္ရာခင္းလဲေပး ဆိုုတာ မ်ိဳးေတြ လုုပ္ေပးရပါတယ္။ အဖိုုး အဖြား လူနာေတြရဲ့ လိုုအပ္ခ်က္ေပၚ မူတည္ျပီး တေန. အမ်ားဆံုုး ၄ေခါက္ထိ သြားေပးၾကပါတယ္။ 

က်မဆီလာေတြ.တဲ့ အမ်ိဳးသမီးက ေျပာတာက သူမမိခင္ၾကီးက လမ္းမေလွ်ာက္နုုိင္ေတာ့လိုု. Carers ေတြကလာျပီး ေရခ်ိဳး အဝတ္လဲတာ လုုပ္ေပးရတယ္တဲ့။ ဒါေပမယ့္ သူ.အိမ္လာတဲ့ Carers ေတြက လူနာကိုု ဘယ္လုုိ မ ရမယ္ ေနရာေရႊ.ရမယ္ ဆိုုတာ Train မလုုပ္ထားဘူးတဲ့။ အဲဒီေတာ့ လူနာကိုု ေရခ်ိဳးေပးမယ္ဆိုုရင္ သမီးလုုပ္တဲ့ သူက လူနာကိုု အတင္းတြဲမ။ Carers ေတြက ေရပတ္တိုုက္ေပးတဲ့။ အဲဒီေတာ့ သမီးက မေက်နပ္ေတာ့ Complaint လုုပ္ျပီေပါ့။ ဒီနိုုင္ငံမွာ သားသမီးေတြက မိဘနဲ. အတူေနၾကတာ မဟုုတ္။ တျမိဳ.ထဲေနတာေတာင္ အေတာ္ရွားပါတယ္။ 

အေျဖမွန္ မရွိေသာ ပု စၦာမ်ား

ဒီ လူ.က်င့္ဝတ္ ဆရာဝန္ တေယာက္ရဲ့ က်င့္ဝတ္နဲ. ပက္သက္ျပီး တခ်ိဳ. ကိစၥေတြမွာ ဘယ္ဟာက မွန္တယ္၊ ဘယ္အရာက မွားတယ္ဆိုုတာ ေဝခြဲရ ဆံုုးျဖတ္ရ အလြန္ခက္ခဲ တတ္ပါတယ္။ ဒါေတြဟာ ဒီနိုုင္ငံမွာ ဆရာဝန္ အလုုပ္ အတြက္ အလုုပ္ အင္တာဗ်ဴး သြားရင္လဲ မျဖစ္မေန အေမးခံရ တတ္ပါတယ္။ ဥပမာ ေျပာျပစရာေတြက မကုုန္နိုုင္ မဆံုုးနိုုင္၊ ဒုုနဲ. ေဒးပါ။ 

အင္တာဗ်ဴးမွာ အေမးမ်ားတတ္တာေတြကေတာ့ “မင္းရဲ့ ေဘာ့စ္ ဆရာၾကီးက အရက္နံ. တေထာင္းေထာင္းနဲ. ခြဲခန္းထဲမွာ လူနာ ခြဲမလုုိ. လုုပ္ေနရင္ မင္းအေနနဲ. ဘယ္လိုု လုုပ္မလဲ” ဒါက်မ ဒီနိုုင္ငံမွာ ပထမဆံုုး အလုုပ္ အင္တာဗ်ဴးမွာ တကယ္ အေမးခံခဲ့ရတဲ့ ေမးခြန္းပါ။ တျခား အလြန္ အေမးမ်ားတတ္တဲ့ ေမးခြန္းတခုုကလဲ “လူနာက တကယ္လိုု.မ်ား (မေျပာေကာင္း ေျပာေကာင္း ေပါ့ေနာ္) သူ.ရဲ့ နွလံုုးခုုန္ ရုုတ္တရက္ ရပ္သြားရင္ နွလံုုးျပန္စတဲ့ Resuscitation ေတြ လုုပ္ေပးေစခ်င္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဆရာဝန္ တေယာက္ရဲ့ အျမင္အရ ဒါဟာ မသင့္ေတာ္ဘူး။ ဘယ္လုုိ ေျဖရွင္း ၾကမလဲ။ (ဥပမာ အသက္ၾကီးၾကီး လူနာ၊ တျခားေရာဂါေပါင္း စံုုေနရင္ ဘယ္လိုု resuscitation လုုပ္လုုပ္ ဒီလူနာဟာ ျပန္ရွင္မွာ မဟုုတ္ပါ။ ေတာ္ၾကာ နွလံုုးေတာ့ ျပန္ခုုန္လာျပီး စက္နဲ. အသက္ရွဴထားရတာမ်ိဳး မေသမရွင္ ျဖစ္ေနရင္ ပိုုလိုု.အခက္ေရာက္ တတ္ပါတယ္)”

Have you smiled yet?

တေလာက မ်က္မွန္ ပါဝါ စစ္ေတာ့ စစ္ေပးတဲ့ Optician က က်မမွာ ပံုုမွန္မဟုုတ္တာ နဲနဲေတြ.တယ္ ဆိုုျပီး က်မကိုု မ်က္စိေဆးရံုုကို လႊဲလိုုက္ပါတယ္။ က်မကိုု ေဆးရံုုကိုု လႊဲမယ္ဆိုုတာလဲ ၾကိဳမေျပာေတာ့ ခ်ိန္းတဲ့ စာေရာက္လာေတာ့မွ က်မလဲ အံ့ေတြၾသျပီး ဘာမ်ားျဖစ္လဲ ဆိုုျပီး ေဆးရံုုကို သြားရပါတယ္။ 

ေရာက္သြားေတာ့ အစိုုးရ (NHS) ေဆးရံုုေတြရဲ့ ထံုုးစံအတိုင္း လူတိုုင္း အလုုပ္ေတြမ်ားျပီး ရွဳပ္ရွက္ခက္ ေနတာ ေတြ.ရပါတယ္။ က်မရဲ့ Appointment က ညေန ၆နာရီမွဆိုုေတာ့ သူတိုု. အလုုပ္ျပီးခါနီး ေနာက္ဆံုုး လိုု.ထင္ရတာပါဘဲ။ ကားမေမာင္းလာပါနဲ. ဆိုုလုုိ. လိုုက္ပိုု.ေပးတဲ အမ်ိဳးသားနဲ. ထိုုင္ေလေပါျပီး ကိုုယ္အလွဲ.ေရာက္ဖိုု. စိတ္ရွည္ရွည္နဲ. ေစာင့္ေပါ့။ ပထမေတာ့ ခ်ိန္းတာ သြားသင့္ မသြားသင့္ ေတာ္ေတာ္ စဥ္းစားခဲ့ရပါေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘာေၾကာင့္ လႊဲတာမွန္းလဲ မသိ၊ မ်က္စိဆိုုတာ ကိုုယ္သိပ္နားလည္ ကၽြမ္းက်င္တဲ့ အပိုုင္းလဲ မဟုုတ္ေတာ့ သြားၾကည့္တာေပါ့ ဆိုျပီး ခ်ီတက္ သြားခဲ့ၾကတာပါ။

ေတြးစရာ ျမန္မာ မွဳေလးေတြ

တေန. အလုုပ္ထဲမွာ အားလူးဖုုတ္ အတင္းတုုတ္ ေနၾကတုုန္း သူငယ္ခ်င္းတေယာက္က သူ.နဲ. အၾကာၾကီး ေပါင္းသင္းေနတဲ့ သူ.ရဲ. partner က သူ.ကိုု propose လုုပ္လာေၾကာင္း၊ ဘယ္ေလာက္ Romantic ျဖစ္ေၾကာင္း စတာေတြကိုု ဝမ္းသာအားရ ကိုုေျပာျပပါတယ္။ သူ.အေၾကာင္းေျပာျပီးေတာ့ က်မဘက္ကိုုေရာ လွဲ.ျပီးေတာ့ နင္တိုု ျမန္မာေတြေရာ ဘယ္လိုု Propose လုုပ္ၾကလဲတဲ့။ က်မလဲ က်မတိုု ျမန္မာမွာ စတြဲျပီ၊ ရည္းစား ျဖစ္ျပီ ဆိုုတာနဲ. လက္ထပ္ဖိုု. ရည္ရြယ္ေၾကာင္း အထူးတလည္ Propose လုုပ္စရာ မလိုု၊ လက္ထပ္ဖိုု. စိတ္ကူးနဲ. သာ တြဲၾကေၾကာင္း၊ လက္မထပ္ခင္ အတူေနတဲ ယဥ္ေက်းမွဳလဲ မရွိေၾကာင္း ရွင္းျပမိ ပါတယ္။

ေနာက္ သူတိုု. ထပ္ေမးတဲ့ ေမးခြန္းက Domestic violence လိုု.ေခၚတဲ့ အိ္မ္ရွင္မ ေတြ အထိုုး အရိုုက္ အနိုု္င္က်င့္ ခံ ရတာ မ်ိဳးေတြေရာ ရွိလားတဲ့၊ နင္တိုု.က ဗုုဒၶ ဘာသာ နိုုင္ငံ ဆိုုေတာ့ ဒါမ်ိဳးေတြ နဲမွာေပါ့တဲ့။ က်မလဲ နဲနဲ ျပန္ စဥ္းစား ၾကည့္ျပီး “အင္း ငါ ျမန္မာ ျပည္မွာတုုန္းကေတာ့ ေဆးရံုုမွာ ျဖစ္ေစ၊ လူမွဳ အေပါင္းအသင္းေတြၾကားမွာ ျဖစ္ေစ ဒါမ်ိဳး မၾကံဳဖူး မၾကား ဖူးဘူးလိုု.” ျပန္ေျဖခဲ့ မိပါတယ္။ ျပန္ေတြး ၾကည့္ေတာ့ ျမန္မာ မေလးေတြ ထုုတ္ေဖာ္ မေျပာဘဲ အိမ္မွာ က်ိတ္ အရိုုက္ခံ ရ တတ္သလားေတာ့ က်မ မသိပါ။ ရုုပ္ရွင္ေတြထဲေတာ့ တခါတရံ ဒါမ်ိဳး ၾကည့္ခဲ့ ဖူးတယ္ ထင္ပါတယ္။ 

သူတိုု. နွစ္ဦး

လူတေယာက္ကိုု ျမင္ရံုုနဲ. အမွန္ေျပာေနတဲ့ လူလား၊ ပိုုပိုုသာသာ ဟန္လုုပ္ ေျပာေနတာလား ဆိုုတာ လူကဲခတ္ဖိုု. အလြန္ခက္ခဲ တတ္ပါတယ္။ ဥပမာ ေျပာျပရရင္ ဒီေန. က်မ လံုုးဝ မတူညီတဲ့ လူနာ နွစ္ေယာက္ေတြ.ခဲ့ပါတယ္။ 

တေယာက္က အဂၤလန္ေပါက္ အသက္ ၂၄ နွစ္ ပါကစၥတန္မေလးပါ။ ဗိုုက္နာတာကိုု လာျပတာတဲ့။ နာေနတာကလဲ ၆လ ေက်ာ္ပါျပီတ့ဲ။ အရင္ကလဲ ဒီကိစၥနဲပဲ ေဆးရံုုတင္ရပါတယ္။ စစ္ေဆးခ်က္ေတြ လုုပ္ထားလုိက္တာကလဲ စံုုစိနဖာ ပါပဲ။ CT, MRI, MRCP လုုိ.ေခၚတဲ့ ေနာက္ဆံုုးေပၚ ဓါတ္မွန္ေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရိုုက္ထားတဲ့ အျပင္၊ ပါးစပ္ေပါက္ စအိုုေပါက္မွ ကင္မရာပါတဲ့ မွန္ေျပာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳး နဲ.ၾကည္.လုုိ.၊ ေဖာက္စစ္ထားတဲ့ ေသြးေတြကေတာ့ ေျပာစရာကိုု မလုိေလာက္ေအာင္ ဒုုနဲ.ေဒး။