တပတ္လံုုး ေတာ္ေတာ္ အလုုပ္ ရွဳပ္ေနတာနဲ. ဘေလာဂ္ မေရးျဖစ္တာလဲ ၾကာသြားျပန္ပါျပီ။ မနက္ေစာေစာထ၊ အလုုပ္သြား။ တေနကုုန္ ျဗဳတ္စ ျဗင္းေတာင္း အလုုပ္ရွဳပ္။ တခါတေလ လူနာနဲ. ရန္ျဖစ္။ ျပန္လာရင္ ေမာျပီး ေစာေစာ အိပ္ရာဝင္နဲ.။ ဘာမွ မသိလုုိက္ေသးခင္ တပတ္က ကုုန္သြားျပန္ပါျပီ။ မေန.ကေတာင္ လူနာနဲ. ရန္ျဖစ္ခဲ့ရ ေသးတယ္ လူနာတေယာက္ ေဆးရံုုက မဆင္းခ်င္ေတာ့ Fits ရတယ္ (တက္ပါတယ္) ဆိုုျပီး ဆရာဝန္ သူနာျပဳေတြကိုု ညာေနတာ။ ေဆးရံုု အျပင္ဘက္ေတာ့ ေဆးလိပ္ထြက္ထြက္ ေသာက္နိုုင္တယ္။ သူနာျပဳ ဝင္လာျပီဆိုုရင္ တက္သလိုု လုုပ္ျပျပန္ေရာ။ လူနာတုိင္းကိုု Judgement မလုုပ္ဘဲ ကုုရမယ္ ဆိုုေပမယ့္ တခါတေလေတာ့ အေတာ္ စိတ္ပ်က္မိတာ အမွန္ပါဘဲ။
ဒီမွာက ကိုုယ့္ဘာသာကိုုယ္ ေနရတာဆိုုေတာ့ ပိတ္ရက္ စေန တနဂၤေႏြ လိုုမ်ိဳးမွာ တပတ္တာအတြက္ အိမ္ရွင္းတာေတြ၊ ေစ်းဝယ္၊ ဟင္းခ်က္ထားတာေတြ လုုပ္ရပါတယ္။ မလုုပ္ထားမိရင္ တပတ္လံုး စားစရာ မရွိ Take away နဲ. ညားတာမ်ားပါေရာ။ ညေနျပန္လာခ်ိန္ဆိုု ဟင္းခ်က္ဖိုု.က မလြယ္ေတာ့၊ ဗိုုက္က တဂြီဂြီျမည္ေနျပီ။ အရင္တပတ္က လန္ဒန္ေရာက္ေနေတာ့ ဘာမွ သိပ္မခ်က္နိုုင္ခဲ့၊ တပတ္လံုး ၾကက္ဥေက်ာ္၊ ပဲျပဳတ္ေက်ာ္၊ ထမင္းေက်ာ္ Macdonald နဲ. ညားလိုု ဒီေန.ေတာ့ လာမဲ့ အပတ္အတြက္ ၾကိဳၾကိဳတင္တင္ ေစ်းသြား ခ်က္ျပဳတ္ထားရပါဦးမယ္။
မနက္ျဖန္လဲ လန္ဒန္ကိုု Training အတြက္နဲ. သြားရျပန္ဦးမယ္ ဆိုုေတာ့ကာ။ ဒီအဂၤလိပ္ေတြက Training တုုိ. Certificate တိုု.ကိုု အလြန္ အသားေပးတယ္ဆိုုေတာ့လဲ။ မနက္ျဖန္ အတြက္ ကေတာ့ ဒါဏ္ရာရေနတဲ့ လူနာကိုု ဘယ္လိုု သယ္ထုုတ္ ရမယ္ဆိုုတဲ့ အားကစား ပြဲေတြအတြက္ ေရွးဦး ကုုသမွဳေတြ အတြက္ပါ။ လည္ပင္း (Cspine injury) အတြက္ Log roll လုုပ္နည္းေတြ၊ က်ိဳးေနတဲ့ အရိုုးေတြ အတြက္ ဘယ္လိုု Traction လုုပ္ရမလဲဆိုုတာ ေတြအျပင္၊ IV line (အေၾကာထဲ့ ပိုုက္ထဲ့တာ) မရရင္ ဘယ္လိုု Intraosseous access (ရိုုးတြင္ ခ်င္စည္ထဲ့ လိုုင္းထဲ့တာ) ယူရမယ္ဆိုုတာေတြက အစ ေလ့က်င့္ရပါမယ္။
Intraosseous Line အေၾကာင္းေျပာေတာ့ ဒီတပတ္ အေရးေပၚဌာနမွာ ျဖစ္ပ်က္ခ့ဲတ့ဲ အျဖစ္အပ်က္ကေလး တခုုကိုု ျပန္ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။ Heroine IV drug user (ဘိန္းစြဲျပီး အေၾကာထဲ ဘိန္းထိုုးထဲ့တတ္သူ)တေယာက္ ေဆးရံုု ေရာက္လာပါတယ္။ ဘိန္းအလြန္အကၽြန္ သံုုးျပီး Respiratory Depression နဲ.ေရာက္လာတာပါ။ ဘိန္းေၾကာင့္ အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္း ထိခိုုက္တယ္လိုု. အလြယ္ ဆိုုရမလားဘဲ။ ဒီလူနာက မၾကာခဏ ေဆးရုုံကိုု အဲဒီလိုုဘဲ လာေနၾကပါ။ ေဆးရံုုေရာက္လုုိ. အျမန္ Antidote ေပး၊ ေဆးကုုလိုု.သက္သာလာျပီ ဆိုုရင္ ေဆးရံုုအျပင္ခိုုးထြက္။ ေဆးရံုုက အေၾကာထဲ ေဆးေပးဖိုု. ထဲ့ထားတဲ့ IV Cannula ထဲ ဘိန္းေတြကိုု သြားသြား ခိုုးထိုုးျပန္ပါေရာ။ အဲဒီေန.ကေတာ့ အေၾကာလိုုင္းကလဲ ရွာလိုု.မရ (ဘိန္းသံုုးသူေတြရဲ့ ထံုုးစံ အတိုုင္း)၊ ဒီလူနာရဲ့ အရင္ History ေတြကိုုလဲ သိထားတယ္ဆိုုေတာ့ သူ.ၾကည့္တဲ့ ဆရာဝန္က အျမင္ကပ္ကပ္နဲ. Intraosseous Line ထဲ့ျပစ္လိုုက္ပါတယ္။ ပံုုမွန္ဆိုုရင္ က်မတိုု.က ဒီ Procedure ကိုု အလြန္ အင္မတန္ အေရးေပၚ အေျခအေန၊ လူနာ ေသေကာင္ေပါင္းလဲ ျဖစ္တဲ့ အေျခအေန မ်ိဳးမွာပဲ သံုုးပါတယ္။ ကိုုယ့္ေျခသလံုုးေရွ.က အရိုုးထဲကိုု Drill နဲ. ေဖာက္ျပီး ပိုုက္ေခ်ာင္းတခုုထဲ့၊ အဲဒီထဲကိုုမွ ေဆးထိုုးေပးရတယ္ ဆိုုတာ ပံုုမွန္လူတိုုင္းေတာ့ အလြန္ မသက္မသာခံရတဲ့ Procedure လိုု.ဘဲေျပာမွာပါ။ ... ၾသ .. NON JUDGEMENTAL MEDICINE !!! ..
ဒီမွာက ကိုုယ့္ဘာသာကိုုယ္ ေနရတာဆိုုေတာ့ ပိတ္ရက္ စေန တနဂၤေႏြ လိုုမ်ိဳးမွာ တပတ္တာအတြက္ အိမ္ရွင္းတာေတြ၊ ေစ်းဝယ္၊ ဟင္းခ်က္ထားတာေတြ လုုပ္ရပါတယ္။ မလုုပ္ထားမိရင္ တပတ္လံုး စားစရာ မရွိ Take away နဲ. ညားတာမ်ားပါေရာ။ ညေနျပန္လာခ်ိန္ဆိုု ဟင္းခ်က္ဖိုု.က မလြယ္ေတာ့၊ ဗိုုက္က တဂြီဂြီျမည္ေနျပီ။ အရင္တပတ္က လန္ဒန္ေရာက္ေနေတာ့ ဘာမွ သိပ္မခ်က္နိုုင္ခဲ့၊ တပတ္လံုး ၾကက္ဥေက်ာ္၊ ပဲျပဳတ္ေက်ာ္၊ ထမင္းေက်ာ္ Macdonald နဲ. ညားလိုု ဒီေန.ေတာ့ လာမဲ့ အပတ္အတြက္ ၾကိဳၾကိဳတင္တင္ ေစ်းသြား ခ်က္ျပဳတ္ထားရပါဦးမယ္။
မနက္ျဖန္လဲ လန္ဒန္ကိုု Training အတြက္နဲ. သြားရျပန္ဦးမယ္ ဆိုုေတာ့ကာ။ ဒီအဂၤလိပ္ေတြက Training တုုိ. Certificate တိုု.ကိုု အလြန္ အသားေပးတယ္ဆိုုေတာ့လဲ။ မနက္ျဖန္ အတြက္ ကေတာ့ ဒါဏ္ရာရေနတဲ့ လူနာကိုု ဘယ္လိုု သယ္ထုုတ္ ရမယ္ဆိုုတဲ့ အားကစား ပြဲေတြအတြက္ ေရွးဦး ကုုသမွဳေတြ အတြက္ပါ။ လည္ပင္း (Cspine injury) အတြက္ Log roll လုုပ္နည္းေတြ၊ က်ိဳးေနတဲ့ အရိုုးေတြ အတြက္ ဘယ္လိုု Traction လုုပ္ရမလဲဆိုုတာ ေတြအျပင္၊ IV line (အေၾကာထဲ့ ပိုုက္ထဲ့တာ) မရရင္ ဘယ္လိုု Intraosseous access (ရိုုးတြင္ ခ်င္စည္ထဲ့ လိုုင္းထဲ့တာ) ယူရမယ္ဆိုုတာေတြက အစ ေလ့က်င့္ရပါမယ္။
Intraosseous Line အေၾကာင္းေျပာေတာ့ ဒီတပတ္ အေရးေပၚဌာနမွာ ျဖစ္ပ်က္ခ့ဲတ့ဲ အျဖစ္အပ်က္ကေလး တခုုကိုု ျပန္ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။ Heroine IV drug user (ဘိန္းစြဲျပီး အေၾကာထဲ ဘိန္းထိုုးထဲ့တတ္သူ)တေယာက္ ေဆးရံုု ေရာက္လာပါတယ္။ ဘိန္းအလြန္အကၽြန္ သံုုးျပီး Respiratory Depression နဲ.ေရာက္လာတာပါ။ ဘိန္းေၾကာင့္ အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္း ထိခိုုက္တယ္လိုု. အလြယ္ ဆိုုရမလားဘဲ။ ဒီလူနာက မၾကာခဏ ေဆးရုုံကိုု အဲဒီလိုုဘဲ လာေနၾကပါ။ ေဆးရံုုေရာက္လုုိ. အျမန္ Antidote ေပး၊ ေဆးကုုလိုု.သက္သာလာျပီ ဆိုုရင္ ေဆးရံုုအျပင္ခိုုးထြက္။ ေဆးရံုုက အေၾကာထဲ ေဆးေပးဖိုု. ထဲ့ထားတဲ့ IV Cannula ထဲ ဘိန္းေတြကိုု သြားသြား ခိုုးထိုုးျပန္ပါေရာ။ အဲဒီေန.ကေတာ့ အေၾကာလိုုင္းကလဲ ရွာလိုု.မရ (ဘိန္းသံုုးသူေတြရဲ့ ထံုုးစံ အတိုုင္း)၊ ဒီလူနာရဲ့ အရင္ History ေတြကိုုလဲ သိထားတယ္ဆိုုေတာ့ သူ.ၾကည့္တဲ့ ဆရာဝန္က အျမင္ကပ္ကပ္နဲ. Intraosseous Line ထဲ့ျပစ္လိုုက္ပါတယ္။ ပံုုမွန္ဆိုုရင္ က်မတိုု.က ဒီ Procedure ကိုု အလြန္ အင္မတန္ အေရးေပၚ အေျခအေန၊ လူနာ ေသေကာင္ေပါင္းလဲ ျဖစ္တဲ့ အေျခအေန မ်ိဳးမွာပဲ သံုုးပါတယ္။ ကိုုယ့္ေျခသလံုုးေရွ.က အရိုုးထဲကိုု Drill နဲ. ေဖာက္ျပီး ပိုုက္ေခ်ာင္းတခုုထဲ့၊ အဲဒီထဲကိုုမွ ေဆးထိုုးေပးရတယ္ ဆိုုတာ ပံုုမွန္လူတိုုင္းေတာ့ အလြန္ မသက္မသာခံရတဲ့ Procedure လိုု.ဘဲေျပာမွာပါ။ ... ၾသ .. NON JUDGEMENTAL MEDICINE !!! ..