က်မ အမ်ိဳးသားက သတင္းစာတေစာင္ထဲ ေရးထားတဲ့ သတင္းတပုဒ္ကို လာဖတ္ခိုင္းပါတယ္။ အရင္ သူလုပ္ခဲ့တဲ့ ေဆးရံုတခုက သူ.အသိ ဆရာဝန္တေယာက္ တရားရံုး ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ သတင္းပါ။
အသက္ အလည္ပိုင္း အမ်ိဳးသမီးတေယာက္ ေခါင္းကိုက္တယ္ဆိုျပီး ေဆးရံုတက္လာပါတယ္။ ေခါင္းကိုက္တဲ့ လူနာတိုင္း က်မတို. အျမဲ စဥ္းစားရတာက Menigitis (ဦးေဏွာက္ အေျမွးေရာင္)၊ ဦးေဏွာက္ေသြးေက်ာေပါက္ျပီး ဦးေဏွာက္ထဲ ေသြးယိုတာ (any forms of intracranial bleeds)၊ ဦးေဏွာက္ ကင္ဆာ (Primary/Secondary tumors)၊ ေလျဖတ္တာ (TIA/Stroke) အစရွိသျဖင့္ လူ. အသက္အႏၱရယ္ အတြက္ စုိးရိမ္ရတဲ့ ကိစၥေတြကို အရင္စဥ္းစားရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီနိုင္ငံရဲ. အလကား ေဆးကုလို.ရတဲ့ စနစ္မွာ လာျပတဲ့ လူနာေတြရဲ. ၉၉ ရာခိုင္နွဳန္းေလာက္က ဘာမွမဟုတ္တဲ့ Tension Headache (စိတ္ဖိစီးမွဳေၾကာင့္ရတဲ့ ေခါင္းကိုက္တာ) Migraine, Non specific Headache အစရွိသျဖင့္ အသက္အႏၱရယ္ မစိုးရိမ္ရတဲ့ အေရးမၾကီးလွပဲ သူ.ဘာသာသူ ေပ်ာက္သြားတတ္တဲ့ ေခါင္းကိုက္တာမ်ိဳးေတြ ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။
က်မအတြက္ အခုအခ်ိန္အထိ မၾကည့္ခ်င္တဲ့ ေဆးရံုရဲ. အေရးေပၚဌာနက လူနာဆိုရင္ ေခါင္းကိုက္တဲ့ လူနာလို. ေျပာလို.ရပါတယ္။ လူနာကို စမ္းသပ္ရံုနဲ.လဲ အမ်ားအားျဖင့္ ေရာဂါအမည္ တပ္မေပးနိုင္၊ အဲဒီေတာ့ လာတဲ့ လူနာတုိင္းကိုလဲ CT Head (Radiation ေတြ အမ်ားၾကီးထိနိုင္တဲ့ ေခါင္းဓါတ္မွန္) ရိုက္ေနလို.မရ၊ ခါးထဲက ရိုးတြင္ခ်ဥ္စီ ေဖါက္စစ္ေနလို. (Lumber Puncture)လဲ မျဖစ္ျပန္၊ အမ်ားအားျဖင့္ လူနာကို ေသေသခ်ာခ်ာ အခ်ိန္ေပး စမ္းသပ္ျပီး ကိုယ္ရဲ့ Gut Feeling လို.ေခၚတဲ့ စိတ္မွန္း အတြင္းစိတ္အထင္ Instinct နဲ. ပဲ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ရပါတယ္။ လူနာျပန္လႊတ္ျပီးမွ ငါ့ရဲ. ဆံုးျဖတ္ခ်က္ မွန္ရဲ.လား ျပန္ေတြေဝမိတာလဲ မၾကာခဏပါ။
အဲဒီလိုပဲ အဲဒီအသိဆရာဝန္လဲ သူ.ရဲ. Experience နဲ. Clinical Judgement နဲ. ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်လိုက္တယ္ ထင္ပါတယ္။ ဒီ အမ်ိဳးသမီး ေခါင္းကိုက္တာနဲ. လာျပတယ္တဲ့။ တာဝန္က်ေနတဲ့ ဆရာဝန္ registrar က CT ရိုက္မယ္လို. စီစဥ္ေပမယ့္ CT ေစာင့္ေနတုန္း အမ်ိဳးသမီးက ေခါင္းကိုက္တာ သက္သာလာပါေရာ။ အဲဒီေတာ့ Consultant ဆရာဝန္ၾကီး က CT မလိုဘူး၊ ရိုးရိုး Migraine ပဲ ျဖစ္မွာ ဆိုျပီး အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးေပးျပီး ေဆးရံုကေန ျပန္လႊတ္လိုက္ပါတယ္။ အဲဒါနဲ. ၁၀ရက္ၾကာေတာ့လား မနက္ခင္း တစ္မနက္မွာ အဲဒီ အမ်ိဳးသမီးဟာ အိပ္ယာကေန လံုးဝ မနွိဳးထလာေတာ့ပါဘူး။ သူမ ေသျပီး အေလာင္းခဲြ Post Mortem examination လုပ္ေတာ့ ေခါင္းထဲ ေသြးေၾကာေပါက္ ေသြးယိုျပီး ဆံုးသြားတာဆိုပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ေမးခြန္းက ဒီဦးေဏွာက္ေသြးေက်ာေပါက္တာ မေသခင္ ၁၀ရက္က ေဆးရံုသြားတုန္းက ျဖစ္တာလား၊ ေနာက္မွ ျဖစ္တာလား။ ဒါကိုေတာ့ ဘုရားကပဲ ေျပာျပနိုင္ပါေတာ့မယ္။ သူမ အဲဒီ ေဆးရံုလာခဲ့စဥ္ တုန္းက CT မွ မရိုက္ျဖစ္ခဲ့တာေလ။
အဲဒီေတာ့ အဲဒီဆရာဝန္ ဒုကၡေရာက္ေတာ့တာေပါ့။ အမွဳကေတာ့ ရင္ဆိုင္ေနဆဲဆိုေတာ့ ဘယ္သူနိုင္မလဲ မသိရေသးပါ။ ဒါေပမယ့္ က်မသင္ၾကားခဲ့ရသမွ် သိသေလာက္ကေတာ့ ဦးေဏွာက္ေသြးေၾကာေပါက္တဲ့ ကိစၥအမ်ားစုဟာ ေသြးေၾကာေပါက္ျပီး ၁၀ရက္ ၾကာေအာင္မေစာင့္တတ္ပါ။ ေနာင္ ၂၄ နဲ. ၄၈နာရီမွာ ေသနွဳန္း အမ်ားဆံုးပါ။ ဆရာဝန္မို.လို. ဆရာဝန္ဘက္ လိုက္ေျပာတယ္ပဲ ေျပာေျပာ ဒီ ၁၀ရက္အတြင္းမွာ ဘာမဆို ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္လဲ အခု ျဖစ္ရတဲ့ အမွဳက လူနာလာျပစဥ္က CT မရိုက္ေပးလိုက္လို.ပါ။ အဲဒီေတာ့ ေသြးေၾကာေပါက္တာဟာ အဲဒီတုန္းက ျဖစ္တယ္လို. ဘယ္လိုမွ ေျပာလို.မရသလို အဲဒီအခ်ိန္က ဘာမွ မျဖစ္ေသးဘူးဆိုတာလဲ ဘယ္လုိမွကို မေျပာနိုင္ပါ။ က်မ အထင္ေတာ့ ဆရာဝန္သာ အဲဒီအခ်ိန္က လူနာ အမ်ိဳးသမီးကို ေသေသခ်ာခ်ာ စမ္းသပ္တာလုပ္ခဲ့တယ္။ ေသေသခ်ာခ်ာ ေရးမွတ္ထားတယ္ဆိုရင္ တရားသူၾကီး အေနနဲ. ဆရာဝန္ သို.မဟုတ္ ေဆးရံုရဲ. အျပစ္လို. ေျပာလိုရမယ္ မထင္ပါ။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီတုန္းက CT သာရိုက္လိုက္မယ္ဆိုရင္ေပါ့၊ အခု လူနာရွင္ေတြ ခံစားေနရတဲ့ ေဒါသနဲ. ဝမ္းနည္းမွဳေတြ၊ ဆရာဝန္ၾကီး ကိုယ္တိုင္ခံစားေနရမယ့္ ေနာင္တ Guilty feeling ေတြ ေတာ့ အေတာ္ ေလ်ာ့သြားမွာ အမွန္ပါပဲ။
ဒီ သတင္းကို ဖတ္ျပီး က်မနဲ. က်မ အမ်ိဳးသား အေျခအတင္ ေဆြးေႏြးမိခဲ့ပါတယ္။ အမ်ိဳးသားက ဒီကိစၥကို သခၤန္းစာယူျပီး ေနာင္ဆို လာသမွ်လူနာ အားလံုး ဘာစစ္ေဆးတာမွ မခ်န္ Investigations ေတြ အားလံုးကို လုပ္သင့္တယ္လို. ဆိုပါတယ္။
က်မကေတာ့ ဆရာဝန္ေကာင္း တေယာက္ ျဖစ္ခ်င္ရင္ လာသမွ်လူနာကို ေတြ.သမွ် Investigations ေတြပဲ ထိုင္လုပ္ေနလို မရဘူးလို.ပဲ ယံုၾကည္တုန္းပါ။ အဲဒီလိုသာဆိုရင္ ကိုယ့္ရဲ. သင္ယူထားတဲ့ ပညာေတြနဲ. Clinical Judgement ဆိုတာၾကီးက ဘယ္ေရာက္သြားမတုုန္းေပါ့။
ဒါေပမယ့္ က်မကိုယ္ က်မ သတိျပန္ေပးမိတာ ကေတာ့ လူနာတိုင္းကို ေသေသခ်ာခ်ာ စမ္းသပ္ဖို. လူနာေျပာသမွ်ေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာ နားေထာင္ဖို.ပါ။ ဘယ္လူနာကိုမွ Prejudice နဲ. မဆက္ဆံသင့္ပါ။
က်မလူနာတိုင္းကုိလဲ က်မ အျမဲ ေျပာျဖစ္တာက ဆရာဝန္ဆိုတိုင္း အစစ အရာရာ သိေနတဲ့သူေတြ မဟုတ္ပါ။ က်မတုိ.သင္ထား တတ္ထားတဲ့ စာေတြ၊ လုပ္ခဲ့ဖူးတဲ့ အလုပ္အေတြ.အၾကံဳေတြနဲ. လူနာေတြရဲ. ေျပာသမွ် ခံစားရသမွ်ေတြကို နားေထာင္ျပီး ဒါေတာ့ ဘာအျဖစ္နိုုင္ဆံုးလို. ဆံုးျဖတ္ရတာပါ။
လူနာေတြ အေနနဲ.ကေတာ့ ကိုယ့္ရဲ. ခႏၱာကိုယ္အေၾကာင္း ကိုယ္အသိဆံုးပါ။ ဆရာဝန္ေတြရဲ. စကားကိုယ္ပဲ အျမဲအမွန္ယူမဲ့ အစား၊ ဆရာဝန္က ဘာမွ မျဖစ္ဘူးထင္ေပမယ့္၊ ကိုယ့္ရဲ. ခႏၱာကိုယ္က တမ်ိဳးေျပာေနရင္ ဆရာဝန္နဲ. ျပန္ရွင္းျပ ေဆြးေႏြးသင့္တယ္ ဆိုတာပါပဲ။
